Zofia Jaworska

Polityka i administracja

Zofia Jaworska, znana także jako „Danka”, była niezwykle istotną postacią w historii Polski, a jej życie odzwierciedlało burzliwe czasy II wojny światowej.

Urodziła się 6 kwietnia 1918 roku w Warszawie i zmarła 16 września 2007 roku. W trakcie wojny, zaangażowała się w działalność podziemną, stając się częścią komunistycznego ruchu oporu.

Jaworska piastowała stanowisko przewodniczącej Związku Walki Młodych, organizacji młodzieżowej działającej w konspiracji. Jej zaangażowanie w te działania miało kluczowe znaczenie w mobilizacji młodego pokolenia w walce o wolność u boku innych bojowników.

Warto podkreślić, że Zofia uczestniczyła również w powstaniu warszawskim, gdzie pełniła funkcję łączniczki w Sztabie Głównym Armii Ludowej, co stanowczo podkreśla jej odwagę i oddanie w obliczu niezwykle trudnych warunków.

Życiorys

Zofia Jaworska przyszła na świat w rodzinie Leona i Janiny, z domu Pakuła, w roku 1909. W 1935 roku ukończyła Prywatne Gimnazjum i Liceum Żeńskie im. Sabiny Tegazzo-Chmielewskiej w Warszawie. Przed wybuchem II wojny światowej była aktywna w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie” oraz w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej. W trakcie swoich studiów na Politechnice Warszawskiej pracowała w redakcji pisma „Politechnik” zajmując się tematyka chemiczną.

Podczas niemieckiej okupacji, od 1941 roku, zaangażowała się w działalność Związku Walki Wyzwoleńczej. Po powstaniu Polskiej Partii Robotniczej w 1942 roku, stała się członkinią jej szeregów. W 1943 roku zasiadła w Komitecie Warszawskim PPR, a także była jednym z kluczowych postaci Związku Walki Młodych, gdzie po tragicznym zgonie Janka Krasickiego we wrześniu objęła funkcję przewodniczącej warszawskiego zarządu organizacji. Od lipca 1944 do maja 1945 roku pełniła rolę przewodniczącej Zarządu Głównego ZWM, gdzie aktywnie uczestniczyła w działaniach ruchu oporu.

Zofia Jaworska była również żołnierzem Gwardii Ludowej oraz Armii Ludowej, awansując na stopień majora. Jej zaangażowanie w powstanie warszawskie miało miejsce w ramach Sztabu Głównego Armii Ludowej na Starym Mieście, a na rozkaz dowództwa AL przekroczyła Wisłę, gdzie od 19 września 1944 do 1945 roku pełniła rolę przewodniczącej ZG ZWM w Lublinie, przebywając tam w towarzystwie grupy członków organizacji.

W trakcie swojej kariery politycznej Zofia Jaworska była posłanką Krajowej Rady Narodowej. Była żoną znanego działacza PPR, Aleksandra Kowalskiego „Olka”, a w latach 1946-1947 kierowała Wydziałem Personalnym Komitetu Warszawskiego PPR. W 1948 roku wydała swoje wspomnienia w książce pt. „Było nas stu”, które ukazały się dzięki Spółdzielni Wydawniczej „Płomienie”.

W kolejnych latach Zofia Jaworska kontynuowała swoją karierę jako pracownik naukowy na Politechnice Warszawskiej. Od 1949 roku była członkinią egzekutywy Koła PZPR na Wydziale Chemicznym, a w latach 1954-1955 pełniła rolę I sekretarza POP przy tej samej uczelni. W maju 1985 roku została powołana do Prezydium Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Z okazji jubileuszu 70-lecia swoich urodzin, 9 kwietnia 1988 roku, Zofia Jaworska-Kowalska została przyjęta przez Józefa Baryłę, członka Biura Politycznego KC PZPR, który złożył jej gratulacje w imieniu gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Otrzymała również życzenia oraz list gratulacyjny od przewodniczącego Zarządu Głównego ZSMP Jerzego Szmajdzinskiego oraz od przewodniczącego Komisji Historii Ruchu Młodzieżowego, gen. Tadeusza Pietrzaka.

Ostatecznie Zofia Jaworska znalazła swoje miejsce spoczynku na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze B22-4-2.

Ordery i odznaczenia

W ciągu swojego życia, Zofia Jaworska otrzymała wiele prestiżowych nagród, które potwierdzają jej wkład w rozwój kraju oraz działalność na rzecz społeczności lokalnych. Poniżej przedstawiono istotne odznaczenia, które zdobyła:

  • Order Budowniczych Polski Ludowej, przyznany w 1974 roku,
  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
  • Warszawski Krzyż Powstańczy,
  • Medal za Warszawę 1939–1945, nadany 17 stycznia 1946 roku,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, wręczony 19 stycznia 1955 roku,
  • Medal im. Ludwika Waryńskiego,
  • Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej, przyznany w 1983 roku,
  • Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, otrzymana w 1967 roku.

Te odznaczenia są nie tylko świadectwem jej zaangażowania, ale również uznaniem dla jej działań na rzecz ogółu społeczeństwa.

Przypisy

  1. a b c Zofia Jaworska. 1944.pl. [dostęp 20.01.2016 r.]
  2. Rzecz o Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Bez upiększeń, ale i bez negacji, Stowarzyszenie „Pokolenia”, Warszawa 2003, s. 246.
  3. Jubileusz Zofii Jaworskiej-Kowalskiej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 83, 11.04.1988 r., s. 2.
  4. Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację - wierni Polsce Ludowej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 06.05.1985 r., s. 1–2.
  5. Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym [w:] „Stolica”, nr 15, 10.04.1983 r., s. 15.
  6. Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30.12.1983 r., s. 3.
  7. Chlubne tradycje walki i pracy wzorem umacniania jedności młodego pokolenia z Partią [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 23, 28–29.01.1978 r., s. 1.
  8. „Życie Partii”, styczeń - marzec 1987, s. 55.
  9. Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 19.
  10. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15.08.1967 r., s. 1–2.
  11. Władysław Góra, Ruch młodzieżowy w latach 1944–1948, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1962, s. 12.
  12. „Życie Warszawy”, nr 21 (450), 21.01.1946 r., s. 2.
  13. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z 19.01.1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
  14. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
  15. a b Konspiracyjny Związek Walki Młodych w Warszawie Zeszyt 1 (Warszawska Komisja Historyczna Stowarzyszenia „Pokolenia”, Warszawa, 2008, s. 60–61).
  16. „Życie Warszawy”, nr 3 (452), 1990, s. 15.
  17. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Oceń: Zofia Jaworska

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:17