Izabella Teleżyńska

---

Biografia

Izabella Teleżyńska przyszła na świat 9 grudnia 1928 roku w stolicy Polski, Warszawie, w rodzinie o ziemiańskim rodowodzie. Jej ojciec, Zygmunt Powała-Dzieślewski, pełnił funkcję majora kawalerii w Wojsku Polskim, natomiast matka, Halina Ejsmond, wywodziła się z artystycznego środowiska. Po wybuchu II wojny światowej, rodzina zdecydowała się na opuszczenie kraju. Ich wędrówka przez Włochy oraz Francję doprowadziła ich na Wyspy Brytyjskie. W Anglii ojciec pozostał sam, natomiast matka z córką postanowiły wrócić do Polski, gdzie Halina Ejsmond poślubiła generała Paszkiewicza.

Izabella, jako córka ojczyma, przyjęła nowe nazwisko Paszkiewicz. W 1949 roku rozpoczęła swoje kształcenie w dziedzinie sztuki aktorskiej w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, kontynuując naukę od 1952 roku w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. Ukończyła edukację w 1953 roku.

Po zakończeniu studiów, Izabella rozpoczęła karierę aktorską. Pracowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi oraz Teatrze Dramatycznym w Warszawie. W 1961 roku wyjechała do Wielkiej Brytanii, gdzie w drugiej połowie lat 60. zyskała uznanie, występując łącznie w ponad 40 filmach oraz programach telewizyjnych przez blisko dwie dekady.

Pomimo że zaczynała swoją karierę artystyczną w Polsce, stała się bardziej rozpoznawalna za granicą, przyjmując imię Iza Teller. Wśród jej znaczących ról można wymienić baronową Nadieżdę von Meck w dramacie The Music Lovers Kena Russella z 1970 roku oraz Królową Matkę w filmie Ludwig Viscontiego z 1972 roku. Izabella wystąpiła w wielu głośnych produkcjach, a jej nazwisko znalazło się w prestiżowych wydawnictwach, takich jak Who is who.

Izabella Teleżyńska zmarła 12 kwietnia 2013 roku w Londynie, pozostawiając po sobie ślad w historii polskiego i międzynarodowego teatru oraz kina.

Działalność artystyczna

Oto zarys znaczącej działalności artystycznej Izabelli Teleżyńskiej, która przebiegała przez wiele lat i obejmowała różnorodne projekty teatralne i filmowe.

• 1953: W *Wieczorze – Czechowa*, część Jubileusz, reżyseria Jerzy Ronard Bujański, przedstawienie dyplomowe w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie, gdzie zagrała rolę Mierczutkiny; premiera miała miejsce 6 czerwca, a także w *Samotności* – Maciej Słomczyński, reżyseria Lidia Zamkow w Teatrze Wojska Polskiego, gdzie wystąpiła w dwóch rolach: Zofii i Ciemnowłosej dziewczyny; premiera odbyła się 1 lipca.
• 1957: W *Szwajku* według Bertolta Brechta, reżyser Ludwik Rene w Teatrze Wojska Polskiego, wystąpiła jako Kaśka; premiera miała miejsce 17 stycznia. W tym także roku zagrała w *Iwonie, księżniczce Burgunda* Witolda Gombrowicza, w reżyserii Haliny Mikołajskiej w Teatrze Dramatycznym jako Iza, premiera odbyła się 29 listopada.
• 1959: Uczestniczyła w *Księżniczce Turandot* Carla Gozziego, w reżyserii Konrada Swinarskiego w Teatrze Dramatycznym, grając rolę Adeliny, premiera miała miejsce 3 maja. Także w tym roku wystąpiła w *Procesie w Salem* Arthura Millera, pod kierunkiem Ludwika Rene w Teatrze Dramatycznym, gdzie zagrała Mercy Lewis; premiera 11 listopada.
• 1960: W *Ptakach* Andrzeja Jareckiego i Agnieszki Osieckiej, w wersji opartej na Arystofanesie, reżyser Konrad Swinarski, w Teatrze Dramatycznym grając Bazylea i Irydę w dwóch rolach; premiera 19 marca. Zagrała także w *Makbecie* Williama Shakespeare’a w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego, Teatr Dramatyczny, rolą Czarownicy, premiera odbyła się 10 listopada.
• 1964: W wystąpieniu telewizyjnym *Camino Real* (Wlk. Brytania), reżyser Henry Kaplan, w cyklu TV: Play of the Week; a także *Witch Wood* (Wlk. Brytania) w reżyserii Michaela Leestona-Smith (Królowa Henrietta-Marie).
• 1965: Brała udział w *The Debussy Film: Impressions on the French Composer* (TV), gdzie wcieliła się w Madame Bardac, żonę Claude’a Debussy’ego pod reżyserią Kena Russella, a w *Always on Sunday: Henri „Douanier” Rousseau* w tym samym cyklu telewizyjnym. Wystąpiła także w *Londoners* w odcinku *Joe Nobody* jako Elspeta oraz w *R 3* jako Hedi.
• 1967: Zagrała w *Billion Dollar Brain*, reżyser Ken Russell jako członkini łotewskiego gangu, natomiast w *Dante’s Inferno* w reżyserii Kena Russella i w *The White Rabbit* (Hrabina Grabbe).
• 1968: W filmie *Isadora*, reżyser Karel Reisz (Alicia), a także w *The Killing of Sister George* jako Madame Zenia w Watford Palace Theatre.
• 1970: Wystąpiła w *The Music Lovers*, gdzie odgrywała rolę baronowej Nadiezdy von Meek w reżyserii Kena Russella.
• 1971: W filmie *The Devils*, w reżyserii Kena Russella grała siostrę Izę, a także w serialu *Family at War* jako Frau Regler.
• 1972: Zagrała Królową Matkę w *Ludwiku*, filmie reż. Luchino Viscontiego, a także wystąpiła w telewizji w *According to the Rules* jako żydowski świadek na procesie.
• 1974: W serialu telewizyjnym *QB VII*, a także w *Notorious Woman*, gdzie wystąpiła jako Carlotta Marliani.
• 1975: Powróciła do roli baronowej Nadiezdy von Meek w *Lisztomania* Kena Russella oraz w *Love School* w trzech odcinkach.
• 1976: W filmie *To the Devil a Daughter*, grała Margaret, matkę potwora, a w *Meriel, the Ghost Girl* była matką Meriel.
• 1977: Uczestniczyła w *Count Dracula* jako pasażerka w powozie, oraz jako księżna Nadine w odcinku *Romance*.
• 1978: Wystąpiła w polskim filmie *Bestia* jako matka Pawła, a także w *Huntingtower*, gdzie pojawiła się w 6 odcinkach.
• 1982: Zagrała w amerykańskim filmie *Pandemonium* jako Mrs. Salt.
• 1993: W *Vladek*, filmie dokumentalnym w reżyserii Krzysztofa Miklaszewskiego, gdzie wygłosiła wspomnienie o Władysławie Sheybalu.
• 2001: W *Goodbye Mr Steadman* (TV), grała rolę Mrs. Polowska oraz w *Randall and Hopkirk (Deceased)* jako starowinka w odcinku *The Glorious Butranekh*.
• 2002: W filmie dokumentalnym *Hell on Earth. The Desecration & Resurrection of „The Devils”*, gdzie wspomniała o filmie Kena Russella pt. *The Devils* z 1971 roku.
• 2003: W *The Mother* jako polska służąca w reżyserii Rogera Micheli.
• 2004: W *Crimewatch*, gdzie wystąpiła jako Domicela Skiera oraz w *New Tricks* w odcinku *Diamonds in the Rush*.
• 2008: Zagrała w *House of Saddam* rolę Subhy Hussein.

Izabella Teleżyńska to artystka, której wszechstronność i zaangażowanie w różnorodne gatunki sztuki znacząco wpłynęły na kulturę i sztukę teatralną oraz filmową.

---

Oceń: Izabella Teleżyńska

---