Edward Boyé to postać, która zasługuje na szczególne miejsce w historii literatury polskiej. Urodził się 9 maja 1897 roku w Warszawie, gdzie również spędził swoje ostatnie dni, kończąc życie 11 sierpnia 1943 roku.
Był nie tylko tłumaczem, ale także poetą oraz krytykiem literackim, co sprawia, że jego dorobek artystyczny jest niezwykle różnorodny i interesujący.
Życiorys
Wilhelm, założyciel polskiej linii rodu, przybył na teren dzisiejszej Polski z miejscowości Perleberg w Brandenburgii w pierwszej połowie XIX wieku. W kraju tym związał się z Polką, Katarzyną z d. Strzelecką, co było istotnym krokiem w spolonizowaniu jego rodziny. Był on młynarzem, ale jego działalność nie ograniczała się tylko do młynarstwa, ponieważ prowadził również sprzedaż mąki, którą produkował. Z biegiem lat rodzina Wilhelmów, kontynuując tradycje młynarskie, znacznie rozwijała swój biznes. Należeli do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, co wpływało na ich społeczny status.
Edward, ich syn, przyszedł na świat jako potomek Wilhelma Karola i Jadwigi Emilii z d. Eberlein. Jego ojciec zarządzał sklepem przy ulicy Nowy Świat 45 w Warszawie, gdzie oferowano odzież, porcelanę, wyroby skórzane oraz produkty perfumeryjne. Dodatkowo był właścicielem małej fabryki rękawiczek. Niestety, tragicznie zmarł, kiedy Edward miał jedynie trzy lata.
Po zakończeniu podstawowej edukacji dostąpił zaszczytu studiowania na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie osiągnął tytuł doktora filozofii. W międzyczasie redagował miesięcznik „Pro Arte et Studio”, w którym publikował również swoje artykuły. Jego dorobek literacki obejmował także teksty w piśmie „Skamander”. W dniu 10 stycznia 1937 roku został uhonorowany nagrodą PEN Clubu za swoje tłumaczenia literatury włoskiej oraz hiszpańskiej, co podkreśla jego znaczenie w dziedzinie literackiej.
Edward Boyé został uwieczniony w literaturze jako postać Bove w powieści Zbigniewa Uniłowskiego „Wspólny pokój”, gdzie obok drugiej żony ukazano go w niekorzystnym świetle.
Małżeństwa
Edward był dwukrotnie żonaty. Na temat jego pierwszej małżonki, Anny Dytel, brak jest szczegółowych informacji, poza tym, że była siostrą poety Zdzisława Dytla, który znał się z Edwardem z redakcji „Pro Arte et Studio”. Przypuszcza się, że para rozwiodła się. Natomiast jego drugą żoną była Wanda Odolska, która po zakończeniu II wojny światowej stała się znana jako piewczyni stalinizmu w mediach radiowych i prasowych.
Wybrana twórczość
W twórczości Edwarda Boyé znajdziemy wiele interesujących pozycji, które zasługują na szczegółowe omówienie. Na przykład, jego tomik poezji zatytułowany „Sandał skrzydlaty” został wydany w 1921 roku przez Spółkę Wydawniczą „Vita Nuova”. To dzieło stanowi ważny element w jego literackim dorobku. Kolejnym znaczącym tytułem jest „U kolebki modernizmu”, które porusza estetyczne poglądy i zostało opublikowane na łamach krakowskiego „Życia” przez Krakowską Spółkę Wydawniczą w 1922 roku.
W 1933 roku, Boyé wydał książkę „Wielkie kurtyzany renesansowe”, która również przyciągnęła uwagę czytelników i krytyków literackich.
Przekłady
Edward Boyé jest także autorem wielu przekładów, które wzbogaciły polską literaturę. Wśród nich znalazły się:
- „Jak Nanna córeczkę swą Pippę na kurtyzanę kształciła” autorstwa Pietro Aretino, wydana w 1923 roku,
- „Mgła” autorstwa Miguela de Unamuno, wydana w 1926 roku,
- „Dekameron” autorstwa Giovanniego Boccaccia,
- „Przedziwny hidalgo don Kichot z Manczy” autorstwa Miguela de Cervantesa, wydana w 1932 roku,
- „Żywoty kurtyzan” autorstwa Pietro Aretino,
- „O łajdactwach męskich” autorstwa Pietro Aretino,
- „Życie snem” autorstwa Pedro Calderóna de la Barca,
- ponownie „Mgła” autorstwa Miguela de Unamuno,
- „Dyktator współczesnej Portugalii – Salazar” autorstwa Antonio Ferro,
- „Mandragora” autorstwa Niccolò Machiavelli,
- „Sługa dwóch panów” autorstwa Carlo Goldoniego,
- „Serce” autorstwa Edmunda De Amicis, wydana w 1936 roku.
Przypisy
- a b c Edward Boyé, tłumacz, poeta i jego przodkowie. kimonibyli.pl. [dostęp 01.03.2024 r.]
- Alicja Szałagan: Słownik tłumaczy • Edward Boyé. Nowa Panorama Literatury Polskiej.
- Nagroda PEN Clubu za tłumaczenie. „„Gazeta Lwowska””, 12.01.1937 r.
- Stanisław Jaworski, Mały Słownik Pisarzy Polskich, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1981, s.24, ISBN 83-214-0012-4
- Stanisław S. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983, s. 67.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Barbara Majewska-Żuromska | Krystyna Wojtyna-Drouet | Wojciech Kamiński (pianista) | Anna Osmakowicz | Kasia Adamik | Alicja Hohermann | Danuta Kowalewska | Irena Suchorzewska | Ida Pierelotkin | Ludwika Woźnicka | Stanisław Zagórski (grafik) | Józef Alfred Strauch | Juliusz Strachota | Józef Ryszkiewicz (ojciec) | Emade | Izabella Teleżyńska | Agnieszka Czekańska | Irena Dudzińska | Jacek Sienkiewicz (wokalista) | Jan Emil SkiwskiOceń: Edward Boyé