Irena Kuran-Bogucka jest postacią o bogatym dorobku artystycznym i literackim, urodzoną 5 maja 1925 roku w Warszawie, a zmarłą 21 sierpnia 1995 roku w Kartuzach. Była utalentowaną polską graficzką oraz tłumaczką poezji, która swoją działalnością wniosła wiele do kultury polskiej.
W trakcie swojej edukacji artystycznej, Irena studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie doskonaliła swoje umiejętności w pracowni uznanego artysty Tadeusza Kulisiewicza. To właśnie tam zyskała solidne podstawy, które z powodzeniem wykorzystywała w swojej późniejszej twórczości.
W roku 1948 Irena podjęła decyzję o stałym osiedleniu się w Gdańsku, gdzie rozpoczynała swoją profesjonalną karierę. Jej prace były szeroko eksponowane na licznych wystawach indywidualnych, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Ponadto, brała również aktywny udział w wystawach zbiorowych, co przyczyniło się do jej rosnącej popularności. Grafiki Kuran-Boguckiej zdobiły nie tylko ściany galerii, ale również książki, pełniąc funkcję ilustracji w wydaniach własnych tłumaczeń poezji.
Jako tłumaczka, Irena Kuran-Bogucka miała na swoim koncie przekłady wierszy wielu znakomitych twórców, takich jak Federico Garcia Lorca, Rafael Alberti, Heinrich Heine czy Günter Grass. Jej umiejętności translatorskie pozwoliły na przybliżenie polskiemu czytelnikowi dzieł zagranicznych autorów.
W życiu osobistym Irena Kuran-Bogucka była żoną znanego żeglarza Dariusza Boguckiego, z którym zawarła związek małżeński w 1948 roku. Para wychowała dwie córki: Ewę Marię Slaską, która sama stała się pisarką, oraz Katarzynę Bogucką-Krenz, poetkę oraz tłumaczkę. Te osiągnięcia rodzinne potwierdzają wpływ Ireny na rozwój i kulturę literacką w Polsce.
Najważniejsze osiągnięcia w dziedzinie grafiki
Artystyczne osiągnięcia Ireny Kuran-Boguckiej świadczą o jej znaczeniu w dziedzinie grafiki. Jej prace były prezentowane w licznych wystawach zbiorowych, zarówno na rodzimym gruncie, jak i za granicą, m.in. w Niemczech, Jugosławii, Norwegii, Francji, Włoszech, Bułgarii oraz Mongolii. W ciągu swojej kariery zorganizowała także 40 indywidualnych wystaw w takich krajach jak USA, Kanada, Niemcy, Austria, Francja, Dania, Szwecja, Finlandia, Belgia, Węgry, Sri Lanka, Indonezja i Kuba.
Wielu kolekcjonerów i instytucji muzealnych ma w swoich zasobach prace artystki. Jej dzieła znajdują się m.in. w Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, a także w muzeach w Szczecinie, Poznaniu, Słupsku i Wrocławiu. Jej prace są także częścią zbiorów Galerii Drezdeńskiej oraz Biblioteki Mediolańskiej i Instytutu Kultury Polskiej w Londynie.
Irena Kuran-Bogucka była laureatką licznych nagród oraz wyróżnień przyznawanych na rozmaitych konkursach graficznych. W swojej karierze artystycznej miała zaszczyt być członkinią Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Stowarzyszenia Marynistów Polskich. Otrzymała wiele odznaczeń za swoje zasługi artystyczne, w tym Odznakę Tysiąclecia, a także Brązową i Złotą Odznakę Zasłużonego Pracownika Morza. Wyróżniano ją także Odznaką Zasłużonego Ziemi Gdańskiej oraz tytułem Zasłużonego Działacza Kultury, a także przyznano jej Złoty Krzyż Zasługi.
Artystka spoczywa naCmentarzu Srebrzysko w Gdańsku, w rejonie IX, tarasie III wojskowym, rządzie 4, co potwierdza jej niezwykłe artystyczne dziedzictwo pozostawione dla przyszłych pokoleń.
Najważniejsze osiągnięcia w dziedzinie translatorskiej /publikacje książkowe/
Irena Kuran-Bogucka jest uznaną postacią w świecie translatorskim, znaną ze swoich licznych wkładów w literaturę hiszpańską. Wśród jej najważniejszych osiągnięć znajdują się liczne publikacje książkowe, które znacząco wpłynęły na polskie spojrzenie na hiszpańską literaturę. W 1982 roku wydała tłumaczenia poezji Federico García Lorca, a pięć lat później, w 1986 roku, przetłumaczyła dzieło Rafaela Alberti, zatytułowane Chłodna mięta mórz.
W 1992 roku, w ramach swojej intensywnej działalności translatorskiej, opublikowała dwujęzyczne wydanie Romancero cygańskiego, a dwa lata później, w 1994 r., zrealizowała kolejne tłumaczenie utworów Lorcy, tym razem Sonetów ciemnej miłości. Jej praca obejmowała również tłumaczenia wierszy Alfonsiny Storni, a także ważny wkład w przygotowanie Leksykonu pisarzy świata XX wieku, wydanego przez Fundację Literatura Światowa.
Oprócz pracy z literaturą hiszpańską, Kuran-Bogucka również specjalizowała się w tłumaczeniu poezji niemieckiej. Jej prace można znaleźć w takich publikacjach jak: Antologia poezji niemieckiej, Wybór dzieł H. Heinego, a także Wiersze wybrane Güntera Grassa. Ponadto, wiersze M. Kaleko, M. Pohla, oraz O.E. Hartlebena były publikowane w magazynie literackim WIR, wydawanym w Berlinie.
Jej przekłady i artykuły ukazywały się w wpływowych pismach literackich, takich jak Literatura na świecie, Punkt, Brulion oraz Tytuł. Nie można zapomnieć o jej aktywności w stowarzyszeniach literackich, do których należała. Były to: Polskie Stowarzyszenie Hispanistów, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Towarzystwo Polska-Hiszpania oraz ZAiKS.
Kuran-Bogucka brała aktywny udział w zjazdach i kongresach poświęconych literaturze hiszpańskiej, gdzie wygłaszała odczyty i referaty skupiające się na poezji oraz sztuce przekładu poetyckiego. Wygłaszała swoje wystąpienia we Wrocławiu oraz w hiszpańskich miastach, takich jak Grenada i Madryt. Przykładem uznania dla jej pracy są egzemplarze książek z jej tłumaczeniami, które znajdują się w prestiżowych księgozbiorach w Hiszpanii, między innymi w Muzeum F.G. Lorki we Fuentes Vaqueros oraz w rodzinnym archiwum poety w Madrycie.
Nagrody i wyróżnienia literackie
– Nagroda „Pegaza” w Turnieju Czerwonej Róży (1983) – za przekład poezji Federica Garcii Lorki,
– Stypendium rządu Hiszpanii – za osiągnięcia w zakresie przekładów poezji Federica Garcii Lorki na język polski (1986),
– Nagroda X Poznańskiego Międzynarodowego Listopada Poetyckiego (1987) za najlepszą książkę roku w dziedzinie przekładu poetyckiego (poezje R. Albertiego),
– I Wyróżnienie Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich – w obszarze przekładu poetyckiego (1987),
– Subwencja hiszpańskiego Ministerstwa Kultury (Dział Książki i Bibliotek) za najlepszy światowy przekład literatury hiszpańskiej, przyznawana wydawcy, Madryt 1987,
– Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki 1994.
Poezja oraz sztuka graficzna były nieodłącznymi elementami jej twórczości. Zawieszona pomiędzy dwiema dziedzinami – grafiką a poezją – potrafiła zharmonizować oba te światy. Dobrym przykładem jej talentu jest cykl graficzny Romancero cygańskie, którego inspiracją stały się wiersze Federica Garcii Lorki. Inny cykl, przedstawiający ilustracje do wierszy R. Albertiego, nosił tytuł „O aniołach”. W poezji dostrzegała piękno otaczającego ją świata: zarówno w zamglonym pejzażu, jak i w twarzy starego rybaka, w gałązce kwitnącej jabłoni czy też w wąskich uliczkach Głównego Miasta w Gdańsku.
Jej pasja artystyczna związana z morzem była wyraźna w wielu pracach tworzonych na przestrzeni lat, stając się częstym tematem zarówno w jej szkicach, jak i w czarno-białych grafikach oraz kolorowych linorytach. Motywy morskie można było zauważyć w scenach przedstawiających port rybacki na Helu, jak również w cyklach zatytułowanych Skandynawia, Mity Śródziemnomorskie czy Dalekie morza.
Przypisy
- Irena Bogucka. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 15.01.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Andrzej Kwieciński | Agnieszka Sławińska | Ruth Baum | Daniel Eibl | Marek Szypulski | Maria Alexandrowicz | Aleksandra Watanuki | Czesław Borys Jankowski | Jan Aśnikowski | Jolanta Sosnowska (skrzypaczka) | Karol Tausig | Krystyna Meissner | Adam Zięcina | Tadeusz Rolke | Konrad Winkler | Krzysztof Świętochowski | Wiesław Fijałkowski (rzeźbiarz) | Henryk Bobiński | Edward Sielicki | Jacek KorczakowskiOceń: Irena Kuran-Bogucka