Edward Kemnitz

---

Życiorys

Rodzina i dzieciństwo

Edward Kemnitz przyszedł na świat w rodzinie Wojciecha oraz Marii Kukułka. W trakcie I wojny światowej znajdował się w Berlinie, gdzie mieszkał z matką i swoimi braćmi. Dnia 4 maja 1919 roku powrócił do Polski, osiedlając się w Poznaniu. W latach 1919-1921 uczęszczał do Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie. Następnie ukończył naukę w Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki znalezionym w stolicy.

Młodość i przedwojenna działalność polityczna

W trakcie edukacji w warszawskim Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki dołączył do tajnej organizacji Pogotowie Polskich Patriotów. W 1926 roku rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Zaangażował się intensywnie w działalność Młodzieży Wszechpolskiej. W ramach Bratniej Pomocy pełnił rolę kierownika sekcji gospodarczej, a także zasiadał w Zarządzie Bratniaka, gdzie przez dwa lata odpowiadał za kuchnię akademicką. W latach 1928-1931 był także skarbnikiem w korporacji Aquilonia. Poza studieniami, wstąpił do Obozu Wielkiej Polski, zajmując się regionem Warszawa-Praga. W 1932 roku kontynuował naukę w Londynie, w London School of Economics, a po powrocie do Warszawy w 1934 roku, podjął działalność jako dyrektor w rodzinnej fabryce wyrobów ołowianych i cynowych. Aktywnie uczestniczył też w tajnych strukturach politycznych narodowego ruchu – Organizacji Polskiej, gdzie dotarł do tzw. Zakonu. W latach 1936-1937 działał jako członek Komitetu Wykonawczego i kierownik pionu kupiecko-rzemieślniczego ONR. Wspierając organizacje, współfinansował działalność opartej na historycznych tradycjach „ABC – Nowiny Codzienne”, a od 1938 roku zasilał Radę Miasta Warszawy jako radny z okręgu Praga/Grochów.

Okres II wojny światowej

Kemnitz brał udział w wojnie obronnej w 1939 roku, służąc jako dowódca plutonu w Twierdzy Modlin w stopniu podporucznika. Po wojnie wrócił do Warszawy, gdzie ożenił się z Izabelą Lubieńską. Od grudnia 1939 roku zaangażował się w konspiracyjną działalność w Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy oraz Organizacji Polskiej, obejmując stanowisko zastępcy kierownika sekcji przemysłu metalowo-elektrycznego. Uczestniczył również w propagandzie w Grupie „Szańca” oraz wspierał wydania poświęcone walce, takie jak „Szaniec” i „Walkę”. Po zintegrowaniu się w struktury Narodowych Sił Zbrojnych we wrześniu 1942 roku, aktywnie brał udział w Służbie Cywilnej Narodu, rozwijając program gospodarczy na niezależny kraj. Od stycznia 1943 roku, współpracując z Armią Krajową, prowadził akcje związane z zrzutami broni i materiałów, jak również transportem cichociemnych. Angażował się w działalność w Radzie Pomocy Żydom „Żegota”, a wybuch Powstania Warszawskiego zastał go w rejonie poza stolicą, gdzie inicjował pomoc dla rodzin ewakuowanych z Warszawy.

Okres komunistyczny

Po zainstalowaniu władzy komunistycznej i zajęciu Polski przez Armię Czerwoną, Kemnitz kontynuował działalność podziemną. Od kwietnia 1945 roku został komendantem Okręgu I Pomorskiego Narodowych Sił Zbrojnych „Armia Polska”. W lipcu tego samego roku spędził czas w areszcie w Poznaniu, a następnie w różnych innych więzieniach, aż do 1947 roku, kiedy to w wyniku amnestii wyszedł na wolność. Niestety, w 1949 roku trafił ponownie za kratki, a w 1951 roku otrzymał wyrok 10 lat więzienia. przez 7 lat przebywał w różnych zakładach karnych na Mokotowie, we Wronkach i w Sztumie. Po zwolnieniu warunkowym w 1955 roku, podjął pracę jako nauczyciel języka angielskiego.

Na emigracji

W 1964 roku, zmęczony ciągłymi represjami ze strony UB oraz brakiem stabilności życiowej, postanowił emigrować do Kanady. Początkowo był wykładowcą historii i kultury polskiej w Loyola College w Montrealu. Przez następne 11 lat pełnił funkcję dyrektora biblioteki naukowej najpierw w Loyola College, a później na Uniwersytecie Concordia od 1974 roku. Angażował się w życie społeczności polonijnej, organizując od 1966 do 1977 roku kursy licealne im. Adama Mickiewicza, umożliwiające młodzieży społeczne zaangażowanie wśród Polonii. Był również aktywnym członkiem zarządów organizacji polonijnych, takich jak SPK – Koło nr 7, Klub Polskich Ziem Zachodnich, Związek Weteranów Polskich im. marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Polskiej Rady Szkolnej i Kole Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Montrealu. W latach 1975-1977 brał udział w pracach Zarządu Polskiego Instytutu Naukowego. Za pomoc Żydom podczas okupacji, 13 grudnia 1983 roku, został uhonorowany medalem oraz tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata przez Instytut Jad Waszem, które osobiście odebrał w Konsulacie Generalnym Izraela w Kanadzie. Medal ofiarował do muzeum klasztoru jasnogórskiego w Częstochowie. W 2001 roku, na wniosek ambasadora, awansowano go do rangi podpułkownika. Edward Kemnitz zmarł 10 marca 2002 roku, a jego ziemski spoczynek znajduje się na cmentarzu Cote-Des-Neiges w Montrealu w „Kwaterze Zasłużonych” fundacji socjalno-kulturalnej Polonii.

Odznaczenia

Edward Kemnitz został uhonorowany wieloma odznaczeniami, które odzwierciedlają jego niezwykłe osiągnięcia oraz poświęcenie. Poniżej przedstawiamy listę wyróżnień, jakie otrzymał:

• krzyż kawalerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej,
• krzyż walecznych – przyznawany dwukrotnie,
• krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego,
• krzyż Armii Krajowej,
• medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

---

Oceń: Edward Kemnitz

---