Aniela Wyrwiczówna to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego teatru. Urodziła się w 1870 roku w Warszawie, gdzie z pewnością zaczęła rozwijać swoją pasję do sztuki aktorskiej. Jej talent i charyzma szybko zwróciły na siebie uwagę, pozwalając jej na zdobycie popularności w środowisku teatralnym.
Jednak tragiczne wydarzenia, które miały miejsce w jej życiu, przyćmiły jej osiągnięcia. Aniela zginęła w Krakowie 17 stycznia 1894 roku, stając się ofiarą brutalnego morderstwa dokonanego przez Michała Chądzyńskiego. Ta smutna historia przypomina o kruchości życia i zagrożeniach, które często towarzyszą artystom w ich drodze do sukcesu.
Życiorys
Aniela Wyrwiczówna była córką Jana oraz Józefy, pochodzącą z rodziny Nowińskich. Swoje pierwsze kroki w sztuce aktorskiej stawiała pod czujnym okiem Aleksandry Rakiewicz. Debiut artystyczny miała miejsce 6 sierpnia 1886 roku, kiedy to, mając zaledwie szesnaście lat, zagrała rolę Motruny w przedstawieniu pod tytułem „Chata za wsią”, wystawionym przez Warszawskie Teatry Rządowe. W późniejszych latach swojej kariery występowała w różnych teatrach, między innymi w Lublinie, Radomiu oraz Łodzi. Zasłynęła również w miastach takich jak Odessa i Kiszyniów, odnosiła tam niemałe sukcesy.
W roku 1893 związała się z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (wówczas znanym jako Teatr Miejski). Jej występy w tym teatrze trwały jedynie przez trzy miesiące, ale były znaczącą częścią jej kariery.
Zabójstwo
Tragiczne wydarzenia miały miejsce 17 stycznia 1894 roku. Po godzinie 13:00, wracając z próby teatralnej do swojego mieszkania w kamienicy przy ulicy Basztowej 18, Aniela spotkała Michała Chądzyńskiego, który pojawił się u niej, najprawdopodobniej pragnąc oddać pożyczoną od niej powieść „Śmierć” autorstwa Ignacego Dąbrowskiego. Podczas tej wizyty, dzielił się z Anielą swoimi refleksjami na temat lektury. Po około półtorej godziny opuścił jej mieszkanie, ale o 17:00 powrócił, tym razem skrywając się za kotarą w pokoju.
Kiedy Aniela poszła po chusteczkę do nosa, Michał rzucił się na nią i, używając rewolweru Smith & Wesson Model 1 kal. 5,6 mm, zastrzelił ją, a następnie popełnił samobójstwo. Najprawdopodobniej motywem tej strasznej zbrodni był zawód miłosny.
Ceremonia pogrzebowa odbyła się 19 stycznia. Aniela została początkowo pochowana na cmentarzu Rakowickim, lecz dzień po pogrzebie bliscy zdecydowali się na przewiezienie jej na cmentarz Powązkowski (kwatera 161-6-4). Autorem jej portretu na nagrobku był Ludomir Wąsowski.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: WYRWICZOWIE I FIJAŁKOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 22.02.2020 r.]
- Maria IrenaM.I. Kwiatkowska, Rzeźbiarze warszawscy XIX wieku, Wydawn. Nauk. PWN, 1995, ISBN 978-83-01-08790-6 [dostęp 21.11.2024 r.]
- a b c d e Aniela Wyrwiczówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 27.11.2019 r.]
- a b c d e f Aniela Wyrwiczówna, [w:] Encyklopedia Krakowa [online] [dostęp 27.11.2019 r.]
- Michał Chądzyński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 27.11.2019 r.]
- a b c d e f g Małżeństwo Apfel; 14.11.1887 r. [online], kultura.malopolska.pl [dostęp 27.11.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zbigniew Uniłowski | Helena Englert | Mikołaj Cieślak | Julian Ejsmond | Maria Gerson-Dąbrowska | Maria Holka | Sosnowski (muzyk) | Jerzy Moes | Tomasz Włosok | Krzysztof Jaroszyński | Artur Paciorkiewicz | Małgorzata Saramonowicz | Aleksander Michaux | Maciej Piwowarczuk | Maciej Parowski | Tomash | Rufin Morozowicz | Małgorzata Zajączkowska | Janusz Kruk | Jan Goliński (1894–1967)Oceń: Aniela Wyrwiczówna