Staw w Ogrodzie Saskim

---

Położenie i charakterystyka

Staw usytuowany jest na lewym brzegu Wisły, w malowniczej części stołecznej dzielnicy Śródmieście. Znajduje się on na terenie MSI Śródmieście Północne, w północnej części Ogrodu Saskiego, w bliskim sąsiedztwie ulicy Niecałej oraz Aleksandra Fredry. Cały akwen leży w bezpośredniej zlewni rzeki Wisły.

Na zachodnim brzegu stawu znajduje się zabytkowy wodozbiór, który jest wierną repliką świątyni Westy z Tivoli. Na środku stawu usytuowana jest wyspa, gdzie umieszczona jest rzeźba, która stanowi jedną z wielu kopii „Chłopca z Łabędziem”, od twórczości Theodora Erdmanna Kalidego.

Według „Programu Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2009–2012, z perspektywą do 2016 r.”, staw znajduje się na wysoczyźnie, a jego całkowita powierzchnia wynosi 0,1993 ha. Z danych uzyskanych z numerycznego modelu terenu, dostępnych na Geoportalu, wynika, że lustro wody znajduje się na wysokości 108,9 m n.p.m. Dodatkowo, akwen ma możliwość spuštění wody, co może być wykorzystywane w celu jego oczyszczenia.

W pobliżu brzegów zbiornika, w bliskości wodozbioru, rosną cztery miłorzęby dwuklapowe (Ginkgo biloba), które są uznawane za pomniki przyrody (nr INSPIRE: PL.ZIPOP.1393.PP.1465011.3267). W okolicy można również spotkać topole balsamiczne, platany, wiązy szypułkowe oraz dęby bezszypułkowe.

Historia

To wyjątkowy, sztucznie stworzony zbiornik, którego budowa miała miejsce w latach 1852–1854. Staw został zrealizowany podczas projektowania wodozbioru, który był replika świątyni Westy w Tivoli, zaprojektowanej przez znakomitego Henryka Marconiego. Był to kluczowy element pierwszego systemu wodociągów w Warszawie.

W celu stworzenia stawu, wykopany grunt wykorzystano do usypania wzgórza, na którym zbudowano wodozbiór. Początkowo, po napełnieniu zbiornika, wystąpił problem, gdy woda zaczęła zalewać piwnice pobliskich budynków, co skłoniło do decyzji o spuszczeniu wody i założeniu na tym terenie klombów kwiatowych.

W roku 1862, staw zyskał nowy element — fontannę, a także rzeźbę, będącą kopią dzieła autorstwa Theodora Erdmanna Kalidego, która została umieszczona na jego środku. Siedemnaście lat później, w 1878 roku, zdecydowano się ponownie napełnić staw wodą, po wcześniejszym wzmocnieniu boków ziemią oraz gliną i wybrukowaniu dno. W przypadku przepełnienia wodozbioru, nadmiar wody odprowadzano do stawku. W okresie zimowym, sadzawka przeobrażała się w naturalne lodowisko, które przyciągało wielu mieszkańców.

Na podstawie informacji z 1921 roku wiadomo, że w stawie można było spotkać żółwie błotne, których populacja wówczas malała. W wodach stawu żyły również karpie oraz cierniki, a także splewki karpiowe, które wzbogacały ekosystem tego ciekawie urządzonego miejsca.

---

Oceń: Staw w Ogrodzie Saskim

---