Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie, znany jako Res Sacra Miser (łac. biedny jest rzeczą świętą), to niezwykle ważna świątynia, która pełni funkcję dawnego kościoła klasztornego karmelitanek bosych. Aktualnie jest to kościół rektorski, usytuowany w sercu stolicy, przy Krakowskim Przedmieściu.
Obiekt ten znajduje się w budynku, który jest częścią Centrum Charytatywnego Caritas Archidiecezji Warszawskiej, co podkreśla jego misję oraz znaczenie w lokalnej wspólnocie. Kościół ten jest integralną częścią parafii rzymskokatolickiej św. Jana Chrzciciela w Warszawie, oferując różnorodne nabożeństwa.
W świątyni organizowane są nie tylko regularne msze w języku polskim, ale również liturgie w języku litewskim oraz obrzęd ormiański, co świadczy o różnorodności i wielokulturowości wspólnoty, która korzysta z tego miejsca. Dodatkowo, kościół służy także chrześcijanom wyznania anglikańskiego, co podkreśla jego otwartość i ekumeniczne podejście.
Historia
Świątynia, o której mowa, pierwotnie pełniła funkcję kaplicy w klasztorze karmelitanek bosych, który powstał w 1663 roku. Został on zlokalizowany w miejscu zniszczonego pałacu Kazanowskich, który ucierpiał podczas potopu szwedzkiego.
W 1818 roku kaplica stała się częścią domu Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, a opiekę nad nią sprawowały szarytki, które dbały o duchowy rozwój i wsparcie dla potrzebujących.
W trakcie powstania warszawskiego, budynek szpitala oraz przylegająca kaplica doznały poważnych uszkodzeń. Mimo spalenia dachu, sklepienie pozostało nietknięte, a cenne wyposażenie i ołtarz zachowały się w dobrym stanie. W 1949 roku kościół przeszedł renowację, przywracając mu utraconą świetność.
W 1955 roku władze wydały nakaz rozbiórki kościoła, jednak dzięki licznych protestom oraz zaangażowaniu społeczeństwa, decyzję tę cofnięto. W 1979 roku duszpasterzem pielęgniarek, który rozpoczął posługę w kaplicy, został ks. Jerzy Popiełuszko, postać znana i szanowana w historii Polski.
W 1965 roku, budynek świątyni został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego znaczenie historyczne i architektoniczne. Od końca lat 90. XX wieku, kościół Res Sacra Miser jest miejscem kultu dla różnych wyznań. Od 1996 roku prowadzone są tutaj niedzielne nabożeństwa kapelanii warszawskiej Kościoła Anglii, a także msze katolickie dla diaspory ormiańskiej oraz litewskiej zamieszkującej Warszawę.
W dniu 1 grudnia 2009 roku, dekretem ordynariusza wiernych obrządku ormiańskiego w Polsce, arcybiskupa Kazimierza Nycza, przy kościele została utworzona parafia ormiańskokatolicka, której proboszczem został ks. Artur Avdalyan. To wydarzenie stanowiło ważny krok w historii wspólnoty ormiańsko-katolickiej w Polsce.
Opis
Obecny wygląd zewnętrzny świątyni jest efektem przebudowy, która miała miejsce w XIX wieku. Wówczas gmach Pałacu Kazanowskich został przekształcony na potrzeby Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, a pracami kierował Antonio Corazziego. Jego działania wymusiły zmianę barokowej elewacji na styl klasyczny, co zbiegło się z nowymi trendami architektonicznymi tamtego okresu. Niemniej jednak, pozostałości dawnej barokowej fasady można dostrzec na szczycie kościoła, zwłaszcza po stronie Wisły.
Świątynia ma jedną nawę, co tworzy intymną atmosferę. Wnętrze zdobi barokowy ołtarz, który wyróżnia się unikatowym systemem zmiany obrazów. Prawdopodobnie został on przywieziony przez karmelitanki z innego kościoła. Dopełnieniem kompozycji są galeryjki ozdobione metalową balustradą, bogato zdobioną motywami roślinnymi, które okalają nawę. Na chórze dumnie stoją jedenastogłosowe organy, stworzone przez firmę Leopolda Hartmana w 1908 roku. Ołtarz otoczony jest dwojgiem drzwi z kamiennymi obramieniami, datowanymi na XVII wiek, co podkreśla historyczną wartość tej świątyni.
Znajdujące się pod kaplicą katakumby, to krypty z XVIII wieku, w których spoczywa ponad 100 osób, w tym dzieci magnackich. Ostatni raz to pomieszczenie było otwarte w pierwszej połowie XIX wieku, a na świadectwo tego wydarzenia pozostaje napis, który możemy zobaczyć na ścianie w podziemiach. Tajemnicza aura katakumb przyciąga wielu odwiedzających, pragnących zgłębić historię tego szczególnego miejsca.
Przypisy
- a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) - stan na 30.06.2024 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 40. [dostęp 26.07.2024 r.]
- Miejska dotacja na konserwację wyjątkowej świątyni. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 29.06.2022 r. [dostęp 30.06.2022 r.]
- Grzegorz Kalwarczyk: Przewodnik po parafiach i kościołach Archidiecezji Warszawskiej. Tom 2. Parafie warszawskie. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2015, s. 98. ISBN 978-83-7821-118-1.
- Res sacra miser - church.ocross.net
- Dekret. [dostęp 01.12.2016 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Wawrzyńca w Warszawie | Kościół św. Wincentego à Paulo w Warszawie | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie | Kościół Dobrego Pasterza w Warszawie | Kościół Wszystkich Świętych w Warszawie | Kościół św. Marcina w Warszawie | Kościół Dzieciątka Jezus w Warszawie (Żoliborz) | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Warszawie | Kościół św. Aleksandra w Warszawie | Kościół Świętej Trójcy w Warszawie (Solec) | Kościół św. Katarzyny w Warszawie | Kościół św. Tomasza Apostoła w Warszawie | Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Warszawie | Kościół św. Karola Boromeusza w Warszawie (Powązki) | Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie | Kościół Matki Bożej Łaskawej w Warszawie | Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Warszawie | Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Warszawie | Kościół Matki Bożej Jerozolimskiej w Warszawie | Kościół Matki Bożej Anielskiej w Warszawie (Radość)Oceń: Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie (Res Sacra Miser)