Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego, znany również jako Instytut Karskiego, to istotna instytucja budżetowa funkcjonująca pod auspicjami Prezesa Rady Ministrów w Polsce. Jego siedziba znajduje się w Warszawie, a instytut ten został powołany do życia na mocy zarządzenia nr 321, wydanego przez Premiera w dniu 2 grudnia 2021 roku.
Główne zadania, jakimi zajmuje się Instytut, obejmują różnorodne aspekty badawcze oraz edukacyjne. Oprócz prowadzenia działalności naukowej, instytut angażuje się również w wydawnictwo, a także w popularyzację wiedzy dotyczącej wpływu II wojny światowej na współczesny świat. Działa na rzecz nie tylko badania skutków wojny, ale także szerzenia świadomości na temat jej konsekwencji społecznych i kulturowych.
Historia i funkcjonowanie
Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego został utworzony na mocy decyzji Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego w 2021 roku. Jego powstanie jest kontynuacją inicjatyw podejmowanych przez Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone podczas II Wojny Światowej, który działał w Sejmie VIII kadencji.
Instytut realizuje szereg zadań, mających na celu rzetelne zbadanie oraz opisanie skutków II wojny światowej, zarówno dla Rzeczypospolitej Polskiej, jak i dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Jego działalność skupia się na:
- inicjowaniu oraz prowadzeniu badań naukowych w celu kompleksowego ustalenia skutków II wojny światowej,
- nawiązywaniu współpracy międzynarodowej w obszarze badań dotyczących skutków tego konfliktu,
- prowadzaniu działań edukacyjnych i popularyzacyjnych zarówno w Polsce, jak i za granicą,
- organizowaniu wydarzeń naukowych, które mają na celu angażowanie środowisk akademickich zainteresowanych badaniami nad wojennymi stratami,
- upowszechnianiu wiedzy na temat totalitarnego charakteru nazizmu i komunizmu,
- prowadzeniu działalności wydawniczej oraz dokumentacji dotyczącej wojennych strat,
- dzieleniu się z społeczeństwem polskim wiedzą o działaniach Instytutu poprzez prowadzenie dedykowanej strony internetowej,
- opracowywaniu zestawień strat indywidualnych poniesionych przez obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, w tym w formie elektronicznej,
- badaniach dotyczących polskich strat wojennych oraz analizy genezy i skutków II wojny światowej, a także popularyzowaniu wiedzy na te tematy,
- nawiązywaniu dialogu i współpracy międzynarodowej w ramach własnej działalności.
Instytut rozpoczął swoją aktywność od lipca 2022 roku, podejmując działania, które mają przyczynić się do lepszego zrozumienia skutków II wojny światowej.
Dyrektorzy
Dyrektorzy Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego mieli okazję wykazać się swoją wiedzą i umiejętnościami w różnych okresach czasowych. Oto lista dyrektorów instytutu:
- Mirosław Kłusek, grudzień 2021 – styczeń 2022,
- Bogdan Musiał, styczeń 2022 – lipiec 2022,
- Mirosław Kłusek, lipiec 2022 – listopad 2022,
- Konrad Wnęk, listopad 2022 – styczeń 2024.
Rada Naukowa
Rada Naukowa pełni bardzo istotną funkcję jako organ doradczy oraz opiniodawczy. Jej główne zadania obejmują inicjowanie projektów badawczych, edukacyjnych oraz wydawniczych, a także udział w popularyzacji wiedzy. Do obowiązków rady należy także opiniowanie różnych inicjatyw edukacyjnych, w tym propozycji współpracy z innymi instytucjami. Członkowie rady są wynagradzani: w przypadku odbycia chociażby jednego posiedzenia w danym miesiącu kalendarzowym, przysługuje im dieta w wysokości 5 tys. zł brutto.
Obecny skład
Na dzień 29 grudnia 2023 roku, wszystkie stanowiska w radzie pozostają nieobsadzone.
Byli członkowie
W skład rady do grudnia 2023 roku wchodzili:
- Paweł Baranowski (do grudnia 2023),
- Michał Góras (do grudnia 2023),
- Mirosław Kłusek (do grudnia 2023),
- Józef Menes (do grudnia 2023),
- Arkadiusz Mularczyk (od lipca 2022 do grudnia 2023, przewodniczący przez cały okres zasiadania w radzie),
- Paweł Pońsko (do grudnia 2023),
- Mieczysław Prystupa (do grudnia 2023),
- Andrzej Przyłębski (do grudnia 2023),
- Jacek Reginia-Zacharski (do grudnia 2023),
- Przemysław Sobolewski (do grudnia 2023),
- Jan Jacek Sztaudynger (do grudnia 2023),
- Małgorzata Zając (do grudnia 2023),
- Marcin Zarzecki (do grudnia 2023),
- Jan Żaryn (do grudnia 2023).
Przypisy
- A. Mularczyk o Instytucie Strat Wojennych: to podniesienie sprawy reparacji na bardzo wysoki poziom polityczny [online], dzieje.pl [dostęp 03.01.2024 r.]
- Tyle zarabiają w instytucie Mularczyka. Grube miliony na pensje i diety dla członków [online], naTemat.pl [dostęp 03.01.2024 r.]
- Prof. Musiał nie jest już dyrektorem Instytutu Strat Wojennych. Ujawniamy przyczyny dymisji [online], Do Rzeczy, 20.08.2022 r. [dostęp 03.01.2024 r.]
- Wykonanie budżetu państwa w 2022 r. w części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów [online], Najwyższa Izba Kontroli, 02.06.2023 r.
- Premier odwołał dyrektora Instytutu Strat Wojennych - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl [online], Kancelaria Prezesa Rady Ministrów [dostęp 11.01.2024 r.]
- Władze [online], instytutstratwojennych.pl
- M.P. z 2021 r. poz. 1126
- Rada Instytutu [online], instytutstratwojennych.pl
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytuty":
Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk | Gmach Wojskowego Instytutu Geograficznego w Warszawie | Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk | Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk | Instytut Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk | Instytut Hematologii i Transfuzjologii | Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy | Państwowy Instytut Geologiczny | Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Elektrotechniki | Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie | Instytut Psychiatrii i Neurologii | Instytut Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk | Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk | Instytut Chemii i Techniki Jądrowej | Sieć Badawcza Łukasiewicz – ITECH Instytut Innowacji i Technologii | Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk | Instytut Tele- i Radiotechniczny | Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie | Instytut Filologii Klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego | Instytut LotnictwaOceń: Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego