Wilhelm Werner

---

Życiorys

W 1820 roku Ignacy Starzyński, inicjator osady fabrycznej w Ozorkowie, natknął się na trudności związane z konfliktami z Samuelem Wegnerem, jedynym lokalnym farbiarzem, który zdecydował się na przenosiny do Konstantynowa Łódzkiego. Z tego powodu Starzyński postanowił zainicjować współpracę z Wilhelmem Wernerem, który przybył do Ozorkowa w kwietniu 1821 roku. Osiedlił się na terenie folwarku Strzeblew, na ul. Wigury 3 (dawniej ul. Browarna), gdzie rozpoczął swoją działalność w czerwcu tego samego roku. W 1823 roku Werner podpisał umowę z Komisją Rządową Wojny, co pozwoliło mu na farbowanie mundurów dla Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego. Aby sprostać temu zamówieniu, zajął nieużywaną farbiarnię w Zgierzu, dawną fabrykę Karla Gottlieba Sängera. Jakość jego pracy była tak wysoka, że władze Królestwa Polskiego uhonorowały go orderem św. Anny.

Wszelkie trudności związane z cłami nałożonymi przez Rosję w 1831 roku nie zatrzymały rozwoju jego przedsiębiorstwa. W latach 30. XIX wieku Werner zajął się realizacją jednej z pierwszych cukrowni w Polsce, wysyłając swojego brata na studia do Francji, aby zdobył wiedzę na temat cukrownictwa. Po powrocie, obaj bracia wspólnie prowadzili cukrownię w Leśmierzu, a około 1840 roku Wilhelm Werner przejął pełnię nad cukrownią. Oprócz tego, był także właścicielem ziemskich majątków, takich jak Lućmierz i Puczniew.

Werner miał ogromny wkład w budowę kościoła ewangelicko-augsburskiego w Ozorkowie, finansując około 80% kosztów przedsięwzięcia. Niestety, nie doczekał się dnia pierwszej mszy. W kościele znajduje się pamiątkowa tablica poświęcona jego osobie. Po jego śmierci w 1842 roku, zarząd nad majątkiem przejęła jego żona, Matylda Ritzenstein. Wilhelm Werner spoczywa w Grobowcu Wernerów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Ozorkowie. Przy ul. Wigury 7 w Ozorkowie znajduje się zachowany dom Wernerów z 1821 roku.

Życie prywatne

Wilhelm Werner był czwartym z dwunastu dzieci Samuela Fryderyka Wernera oraz Anny Rozyny z domu Meisner. Rodzina Wernerów miała korzenie spolonizowanych Niemców, którzy przybyli na tereny polskie w XVIII wieku z Saksonii. Jego pierwszą żoną była Anna z domu Schroeder, która zmarła przy porodzie trzeciego dziecka w 1825 roku. Drugą żoną była Matylda Ritzenstein z Łomży. Wilhelm miał ogółem dwanaście dzieci, w tym:

• Karola Jan Wilhelma Wernera (1820–1873),
• Jan Fryderyka Wernera (1822–1892),
• Ferdynanda Jana Wernera (1825–1876),
• Józefa Wernera (1827–1881),
• Anielę Annę Mejsner (1827–1895),
• Matyldę Paulinę Schlösser (1829–1904),
• Leopolda Wernera (1831–1858),
• Adolfa Wernera (1833–1868),
• Wilhelma Wernera (1835–1851),
• Annę Scheibler (1835–1921) — fabrykantkę i filantropkę, żonę Karola Scheiblera,
• Helenę Scheibler, żonę Adolfa Scheiblera, brata Karola (1838–1907),
• Jadwigę Karolinę Saenger (1840–1912).

Ferdynand, brat Wilhelma Wernera (1799–1870), był farmaceutą w Warszawie. Siostra Wilhelma, Henrietta Wilhelmina, poślubiła Friedricha Mathiasa Schlössera, który był fabrykantem w Ozorkowie.

Szlachectwo

Rodzina Wernerów ma dwie hipotezy dotyczące pochodzenia herbu Miron. Pierwsza z nich odnosi się do pradziadka Wilhelma, Krzysztofa Józefa Wernera (ur. w 1718 roku w Skwierzynie), który miał zdobyć herb poprzez namalowanie portretu Stanisława Augusta Poniatowskiego w stroju koronacyjnym. Druga hipoteza, opisana w kronice rodzinnej przez Stanisława Wernera, sugeruje, że herb nadano bratu Wilhelma – Franciszkowi Ferdynandowi Wernerowi, warszawskiemu farmaceucie, przez Heroldię Królestwa Polskiego.

---

Oceń: Wilhelm Werner

---