UWAGA! Dołącz do nowej grupy Warszawa - Ogłoszenia | Sprzedam | Kupię | Zamienię | Praca

Wiesław Górnicki

Robert Murat

Robert Murat


Wiesław Górnicki, znany pod licznymi pseudonimami literackimi takimi jak Ajax, Alex, Civis, Robert F. Stratton, Fryderyk Wierzbiński, Scorpio oraz Krewa, to postać, której życie i twórczość na trwałe wpisały się w historię polskiej literatury i dziennikarstwa. Urodził się 6 lutego 1931 roku w Warszawie i tam również zmarł, 7 października 1996 roku.

Był on nie tylko utalentowanym reportażystą i felietonistą, ale również angażował się w działalność polityczną jako komunistyczny działacz. Jego prace miały za zadanie nie tylko informować, ale także formować opinie publiczną w trudnych czasach, w jakich żył.

Życiorys

Wiesław Górnicki był synem Kazimierza Górnickiego i Marii Wolskiej. W okresie II wojny światowej zdobywał wiedzę w konspiracyjnym Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, a po wojnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łowiczu oraz w Państwowym Liceum Mechaniczno-Lotniczym w Warszawie, gdzie uczył się w latach 1946–1949.

Po uzyskaniu dyplomu technika-lotnika, przez krótki czas był studentem Wydziału Lotniczego Szkoły Inżynierskiej im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. Jego kariery dziennikarskiej leżały w redakcjach takich pism jak „Skrzydlata Polska” (1949–1953), „Żołnierz Wolności” (1953–1956), „Sztandar Młodych” (1955–1957) oraz „Świat” (1956–1961).

W 1956 roku pracował jako korespondent wojenny na Bliskim Wschodzie, a w latach 1959-1960 w Indonezji. W latach 1958-1961 był komentatorem Polskiej Kroniki Filmowej. Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych w 1961 roku, podjął studia z zakresu dziennikarstwa na Indiana University i do 1967 roku był korespondentem PAP przy ONZ.

Po powrocie do Polski zajął się pracą w Centrali PAP, a od 1968 do 1974 roku pracował w dziale zagranicznym „Życia Warszawy”. Konsekwentnie prowadził audycję radiową „Peryskop” od 1969 do 1980 roku. W latach 70. współpracował z różnymi ważnymi czasopismami, takimi jak „Współczesność”, „Dookoła Świata”, „Kultura” oraz „Dialog”. Od 1974 do 1981 roku był członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Przekrój”.

W 1980 roku wstąpił w szeregi Prezydium Światowej Rady Pokoju. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, podjął pracę w administracji państwowej, stając się jednym z prominentnych propagandystów ówczesnej władzy, posługując się m.in. pseudonimem Paweł Szurawski. Został wcielony do służby wojskowej w nocy wybuchu stanu wojennego, a w latach 1981-1986 awansował przez różne stopnie wojskowe.

Był bliskim współpracownikiem generała Wojciecha Jaruzelskiego, autorem wielu jego przemówień, włącznie z tym wygłoszonym 13 grudnia 1981 roku. Pracował w Biurze Prasowym Rządu, a także w Gabinecie Prezesa Rady Ministrów, pełniąc ważne funkcje w okresie transformacji. W latach 90-tych po przejściu na emeryturę współpracował z pismem „Dziś”, pisząc felietony pod pseudonimem „Civis”, oraz w „NIE”, gdzie publikował pod pseudonimem „Krewa”.

W ciągu swojej kariery Górnicki otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia, takie jak Nagroda im. Juliana Bruna czy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Był również członkiem wielu organizacji, w tym Związku Walki Młodych oraz Związku Zawodowego Dziennikarzy RP. Jego opowiadanie „Hobby doktora Travena” posłużyło jako podstawa dla scenariusza do filmu „Klątwa Doliny Węży” z 1987 roku.

Wiesław Górnicki znalazł wieczny spoczynek na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze A16-8-25.

Twórczość

Wiesław Górnicki to autor, którego twórczość składa się z licznych dzieł literackich, wyrażających różnorodne tematy i problemy. Jego prace obejmują zarówno reportaże, jak i książki i publikacje publicystyczne. Oto niektóre z nich:

  • Trzy skandale. Dziennikarska opowieść o kilku tajemnicach Drugiej Rzeczpospolitej (Czytelnik 1956),
  • Październik czterdziesty pierwszy (autor scenariusza i tekstów; album poświęcony ZSRR; Iskry 1959),
  • Warszawa nie odpowiada (pod ps. „Fryderyk Wierzbiński”; szkic historyczny; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960),
  • Tam, gdzie pieprz rośnie. Reportaż z trzech tysięcy wysp (Książka i Wiedza 1961; wydanie 2 poprawione: 1961),
  • Giaur wśród Jankesów (reportaże; Książka i Wiedza 1963),
  • Podróż po garść ryżu (reportaże; Iskry 1964; seria: „Świat się zmienia”),
  • Tu i teraz. Szkice publicystyczne (Czytelnik 1970),
  • Opowieści zdyszane (reportaże; Iskry 1971),
  • Raport z Hamburga (reportaże; Państwowy Instytut Wydawniczy 1971),
  • Indiański pióropusz (pod ps. „Fryderyk Wierzbiński”; książka dla młodzieży; Biuro Wydawnicze „Ruch” 1972),
  • Wybrane problemy obiegu informacji w strukturze władzy USA (Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej – Ośrodek Informacji Centralnej 1973),
  • Wielki świat. Ze wspomnień snoba-katorżnika (wspomnienia; Czytelnik 1976),
  • Zanim zaczną rządzić maszyny (reportaże; Czytelnik 1976),
  • Od fiordu do atolu (reportaże; Krajowa Agencja Wydawnicza 1977, seria Szczęśliwa Siódemka),
  • Ballada hotelowa (opowieść; Wydawnictwo Literackie 1979, ISBN 83-08000-31-2),
  • O Narodach Zjednoczonych bez tajemnic (książka dla młodzieży; Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1979, ISBN 83-20301-96-3, seria: „Biblioteka Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej”, nr 7; 1987, ISBN 83-20300-84-3),
  • Sceny przydrożne (reportaże; 1979),
  • Vietnam – Kampuchea 1979. An eye-witness report (World Peace Council, Helsinki 1979; także przekłady: niemiecki, hiszpański i francuski),
  • Hobby doktora Travena (opowiadanie, „Przekrój” 1979/1980 nr 1811–1818),
  • Bambusowa klepsydra (reportaż z Kambodży; Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, ISBN 83-06003-10-1),
  • Czas nietoperza (pod ps. „Robert F. Stratton”; powieść sensacyjna; Czytelnik 1981, 1988),
  • Rzeczy minione (publicystyka; Wydawnictwo Literackie 1983, ISBN 83-08009-37-9),
  • Czarne złoto (pod ps. „Robert F. Stratton”; powieść sensacyjna; „Tygodnik Ostrołęcki” nr 49-53/1984, 2-52/1985, 1/1986),
  • Teraz już można. Ze wspomnień kulawego Szerpy (wspomnienia; Wydawnictwo Dolnośląskie 1994, ISBN 83-70233-25-2).

Książki Górnickiego znacząco wpłynęły na polski krajobraz literacki, przynosząc czytelnikom zróżnicowane perspektywy na różne wydarzenia historyczne i społeczne.

Prace redakcyjne

Wiesław Górnicki, znany z licznych prac redakcyjnych, doczekał się wielu znaczących publikacji w różnorodnych dziedzinach. Oto niektóre z nich:

  • DOSAW: masowa organizacja lotnicza radzieckich patriotów (autor opracowania; Zarząd Główny Ligi Lotniczej 1951),
  • Super-Ameryka. Szkice o kulturze i obyczajach [t. I–II] (współautor wyboru i tłumaczenia; wespół z Kazimierzem Dziewanowskim, Danielem Passentem i Ewą Życieńską; wybór Wiesław Górnicki, Jerzy Kossak; Państwowy Instytut Wydawniczy 1970; seria: „Plus Minus Nieskończoność”),
  • Jan Styczyński, Wisła – opowieść o rzece (album fotograficzny; autor wstępu; oprac. graf. Hubert Hilscher; Interpress 1973).

Przypisy

  1. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 18.11.2019 r.]
  2. Luiza Zalewska. Zmierzch diabła. „Magazyn Dziennika”, 04.10.2008 r. brak numeru strony
  3. Stefan Bratkowski podaje, że Górnicki zrezygnował ze stanowiska korespondenta w USA w proteście przeciwko kampanii antysemickiej w Polsce. Por. Stefan Bratkowski: Dziewanowski, czyli brzemię białego człowieka. [dostęp 01.07.2010 r.]

Oceń: Wiesław Górnicki

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:21