Wanda Bartówna

---

Życiorys

Wanda Bartówna urodziła się w rodzinie Adama i Zofii Bartów. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie, postanowiła rozwijać swoje zdolności aktorskie ucząc się gry aktorskiej prywatnie. W 1937 roku zdała eksternistyczny egzamin aktorski PIST, co otworzyło jej drogę do debiutu. 8 czerwca tegoż roku zadebiutowała na scenie Teatru Kameralnego w Warszawie, występując w komedii „Mecenas Bolbec i jego mąż” autorstwa L. Verneuila i G. Bera. Od tego momentu była związana z tym teatrem aż do momentu wybuchu II wojny światowej. Dodatkowo współpracowała z teatrem radiowym.

W czasie okupacji niemieckiej mogła przetrwać, pracując jako kelnerka w popularnych kawiarniach „Café Jaracz” oraz „Café Bodo”. W roku 1940 krótko występowała w Theater der Stadt Warschau. W 1942 roku wyszła za mąż i aż do końca wojny nie miała styczności z żadnym projektem aktorskim. Po zakończeniu walk w Warszawie, postanowiła wyjechać do Łodzi.

Od czerwca 1945 roku była członkiem zespołu Teatru Miniatur Syrena w Łodzi. W październiku tegoż roku oraz w sezonie 1945/46 występowała w Teatrze Miejskim Komedia w Gdyni. Kontynuując swoją karierę, w sezonie 1946/47 była aktorką Teatru Aktorów Województwa Gdańskiego, a w latach 1947–1949 związała się z Teatrem Wybrzeże. Powróciła do stolicy w 1950 roku, gdzie pracowała w różnych teatrach, w tym w Teatrze Domu Wojska Polskiego, Teatrze Dramatycznym, Teatrze Sensacji oraz w Teatrze Lalek „Guliwer”, w którym pozostała aż do 1960 roku. W latach 1954–1958 występowała w Teatrze Polskiego Radia.

Po zakończeniu kariery aktorskiej, Wanda Bartówna znalazła pracę jako urzędniczka w Śródmiejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Warszawie. Warto zaznaczyć, że jest bohaterką filmu dokumentalnego z 1973 roku pt. „Przeżyć dobrze jedno życie…”, którego reżyserką była Krystyna Gryczełowska.

Zmarła w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 236-5-3).

Wybrane role teatralne

W historii polskiego teatru Wanda Bartówna zyskała uznanie dzięki wielu znaczącym rolom. Jej kariera zaczęła się w 1937 roku, kiedy to wystąpiła w roli mecenas Bolbeca oraz jego męża. W tym okresie zagrała także uczennicę w sztuce Niewiniątka.

Następnie, w Głębia na Zimnej, Bartówna wcieliła się w postać Niki Kerczówny, a w Elżbieta królowa, kobieta bez mężczyzny zagrała Mary. W 1939 roku przyjęła rolę Izabeli w Kobiecie o małym sercu. W późniejszym czasie, w Moralności pani Dulskiej, zagrała Hankę.

Po wojnie Bartówna kontynuowała swoją karierę, występując w Muzyce na ulicy w 1946 roku, gdzie jej postać Feli była reżyserowana przez Wacława Zastrzeżyńskiego. W 1947 roku zagrała Justysię w Mężu i żonie, reżyserowanym przez Wandę Jarszewską. Kolejne ważne role to: w 1948 roku Lola w Strzałach na ulicy Długiej, pod reżyserią Haliny Gallowej, oraz Szabunina w Za tych, co na morzu w 1950 roku, reżyserowanej przez Łazarza Kobryńskiego.

W 1953 roku Bartówna zagrała Natalię w Wassa Żeleznowa, pod kierownictwem Stanisławy Perzanowskiej, a także Leosię Puciatównę w Panie Kochanku tego samego roku, reżyserowanej przez Stefana Wronckiego. Jej znakomita kariera teatralna odbiła się również w 1954 roku, kiedy to brała udział w trzech spektaklach: w Wielkim człowieku do małych interesów jako Aniela, pod reżyserią Olgi Koszutskiej, chłopką w Roku 1944 oraz Ines w Alkadzie z Zalamei, co było realizowane przez Ludwika René.

Ostatnią większą rolą teatralną Bartówny była Edyta w Tajemniczym sobowtórze, zaprezentowanym w 1960 roku, pod reżyserią Zbigniewa Stoka.

Filmografia

Wanda Bartówna posiada bogaty dorobek filmowy, który obejmuje różnorodne role w polskich produkcjach kinowych. Poniżej znajduje się szczegółowa lista jej najważniejszych osiągnięć artystycznych:

• 1937 – Ty, co w Ostrej świecisz Bramie jako sąsiadka Malewiczów,
• 1938 – Moi rodzice rozwodzą się jako Zosia Czerska,
• 1938 – Strachy jako kasjerka,
• 1938 – Za winy niepopełnione jako Amelia, córka Holskiego,
• 1947 – Ostatni etap jako Helena.

---

Oceń: Wanda Bartówna

---