Halina Gallowa

---

Życiorys

Halina Gallowa, jedna z wybitnych postaci w polskim teatrze, rozpoczęła swoją edukację w szkole wiejskiej w Wilkowicach, pobliskich Białej Śląskiej, dzisiejszym Bielsko-Biała. Następnie kontynuowała naukę w gimnazjum Stefanii Tołwińskiej w Warszawie, a także na Kursach Handlowych J. Siemiradzkiej. Od 1912 roku, podjęła naukę w Klasie Dramatycznej, która funkcjonowała przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. Po ukończeniu kursu w 1914 roku, związała się z Teatrem Polskim w Warszawie, debiutując w rolach epizodycznych.

W sezonie 1914/15, Halina początkowo pozostała w zespole Teatru Polskiego, lecz wkrótce wyjechała do Rosji. W lutym i w marcu 1915 roku występowała w zespole Aleksandra Zelwerowicza w Petersburgu. Z kolei jesienią 1915 przeniosła się do Moskwy, gdzie zadebiutowała w zespole pod kierunkiem Bronisława Skąpskiego oraz w pierwszej połowie 1916 roku w Teatrze Polskim Arnolda Szyfmana. W tym czasie podjęła współpracę z Mieczysławem Limanowskim nad Dziadami, a także z Konstantym S. Stanisławskim, który zaproponował jej wstąpienie do jego Studia MChAT.

Od 1916 roku, aż do zakończenia I wojny światowej, Gallowa przebywała w Kijowie, gdzie do 1918 roku aktywnie działała w Teatrze Polskim pod dyrekcją Franciszka Rychłowskiego, a następnie, od 21 kwietnia do 30 czerwca 1918 roku, w Nowym Teatrze Polskim, współpracując z Juliuszem Osterwą. W latach 1919–1923 była związana z Teatrem im. Słowackiego w Krakowie. W lipcu 1921 roku związała się węzłem małżeńskim z Iwonem Gallem, przy czym na scenie zaczęła używać nazwiska męża dopiero w drugiej połowie roku 1922.

W latach 1923–1929, wspólnie z mężem, tworzyli zespół Reduty, najpierw działając w Warszawie, a później w Wilnie. Od 1923 roku rozpoczęła również działalność pedagogiczną w Instytucie Reduty. W roku 1929, oprócz występów aktorskich, zaczęła również reżyserować, między innymi w teatrze „Jaskółka” w Warszawie oraz Wołyńskim Teatrze Wojewódzkim z siedzibą w Łucku. Kontynuowała współpracę z Redutą, pomimo że przez dłuższy czas grała w teatrach prowadzonych przez męża, takich jak Teatr Miejski Kameralny w Częstochowie (1932–1935) oraz Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1936–1938).

Okres II wojny światowej Gallowa spędziła w Warszawie. W 1941 roku, po zamachu na aktora-kolaboranta Igona Syma, została wraz z kilkunastoma innymi osobami aresztowana i osadzona na Pawiaku jako zakładniczka. Po zwolnieniu pracowała m.in. jako kelnerka i magazynierka, a także jako pomocnica w szpitalu. W latach 1941–1944 prowadziła tajne Studio Dramatyczno-Teatralne z mężem. Po upadku powstania warszawskiego Gallowie opuścili stolicę i osiedlili się w Krakowie. W sezonie 1945/46 Halina występowała w Starym Teatrze.

W latach 1946–1949 Gallowa była aktorką i reżyserem w Teatrze Wybrzeże w Gdyni, a od 1949 do 1952 roku występowała w Teatrze im. Jaracza w Łodzi, znowu pod dyrekcją męża. Po krótkim czasie współpracowała w Teatrze Powszechnym w Łodzi. Z Krakowem związała się od 1953 roku, obierając go za swoją scenę, gdzie w latach 1953–1955 była zarówno aktorką, jak i reżyserem w Teatrze Młodego Widza. Jednocześnie w sezonie 1954/55 współpracowała z Teatrem Nurt w Nowej Hucie. Kolejno była aktywna w Starym Teatrze od 1955 do 1964 roku oraz profesorem PWST w latach 1953–1968. W 1964 roku przeszła na emeryturę.

Halina Gallowa, jako artystka teatralna, zarówno przed II wojną światową, jak i po jej zakończeniu, była obecna na scenach Teatru Polskiego Radia. Była członkiem zasłużonym ZASP, a jej wkład w polski teatr jest niezatarte. Zmarła 9 maja 1974 roku w Krakowie, a została pochowana w alei zasłużonych na cmentarzu Rakowickim.

Działalność pedagogiczna

Halina Gallowa była wybitnym pedagogiem, której głównym obszarem specjalizacji była dykcja oraz recytacja. W okresie od 1923 do 1939 roku prowadziła wykłady w Instytucie Reduty, który mieścił się w Warszawie, a następnie kontynuowała swoją działalność w Wilnie. Po zakończeniu II wojny światowej, w 1945 roku, podjęła pracę w Studiu Dramatycznym Galla w Krakowie, a w latach 1946–49 uczyła również w tym samym Studiu w Gdyni.

W latach 1949–53 prowadziła wykłady w PWSA w Łodzi, by następnie, w 1953 roku, przenieść się do PWSA i PWST w Krakowie, gdzie pracowała aż do 1968 roku. Po przejściu na emeryturę, kontynuowała działalność edukacyjną w krakowskiej PWSM.

Ważniejsze role teatralne

Halina Gallowa była wybitną aktorką, która zapisała się w historii polskiego teatru dzięki wielu niezapomnianym rolom. Poniżej przedstawiono kilka jej najważniejszych występów na deskach teatralnych.

• Lisabetta – w sztuce Uczta szyderców autorstwa Sem Benelli, w reżyserii Teofila Trzcińskiego, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1923),
• Berta – w Cieniu, Dario Niccodemi, Miejski Teatr Kameralny w Częstochowie (1934),
• Rola w Świerszczu za kominem, Miejski Teatr Kameralny w Częstochowie (1935),
• Dr Halina Frey – w Pocałunku przed lustrem, Władysław Fodor, reż. Stanisław Dębicz, Teatr Miejski Kameralny Częstochowie (1935),
• Laura – w sztuce Ten stary wariat, w reżyserii Stefana Kiedrzyńskiego, Miejski Teatr Kameralny w Częstochowie,
• Szesnastolatka, Filip i Aimee Stuartowie, Teatr Miejski im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1937),
• Prof. dr Anna Mathe – w sztuce Matura w Teatrze Miejskim im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1937),
• Dr med. Kata Mihalik – w To więcej niż miłość, Laszlo Bus-Fekete, Teatr Miejski im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1937),
• Babcia – w Teorii Einsteina, Antoni Cwojdziński, reż. Juliusza Osterwy, Stary Teatr w Krakowie (1945),
• Celina Bełska – w Domu kobiet, Zofii Nałkowskiej, reż. Halina Gallowa, Teatr Wybrzeże (1948),
• Pani Jowialska – w Panu Jowialskim, Aleksander Fredro, w reżyserii Iwo Galla, Teatr Wybrzeże (1948),
• Sabina – w Odwety, Leona Kruczkowskiego, reż. Iwo Gall, Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1950),
• Millerowa – w Intrydze i miłości, Fryderyk Schiller, reż. Maria Kaniewska, Teatr Powszechny w Łodzi (1952),
• Niania – w Wujaszku Wania, Antoni Czechow, w reżyserii Jerzego Grotowskiego, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1959).

Ważniejsze realizacje teatralne

Halina Gallowa to jedna z wybitnych postaci polskiego teatru, której działalność obejmowała wiele znaczących realizacji. Wśród najważniejszych należy wymienić:

• Mickiewiczowskie ballady, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1946),
• Z piosenką przez wieś, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1946),
• Ocalenie Jakuba, Jerzy Zawieyski, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1948),
• Dom kobiet, Zofia Nałkowska, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1948),
• Znak, Kazimierz Barnaś, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1948),
• Strzały na ulicy Długiej, Anna Świrszczyńska, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1948),
• Tu mówi Tajmyr, Aleksandr Galicz, Konstantin Isajew, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1949),
• Ja kocham cały naród, program poetycki z okazji 150 rocznicy urodzin Adama Mickiewicza, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1949),
• Przeplataj słowem serca ludzi, program poetycki z okazji 150 rocznicy urodzin Aleksandra Puszkina, Teatr Wybrzeże w Gdyni (1949),
• Dom kobiet, Zofia Nałkowska, Stary Teatr w Krakowie (1955),
• Grzech, Stefan Żeromski, Teatr Dramatyczny Nurt w Nowej Hucie (1955),
• Ballady, Teatr Młodego Widza w Krakowie (1955),
• Dom Bernardy Alba, Federico García Lorca, Stary Teatr w Krakowie (1956),
• Wysoka ściana, Jerzy Zawieyski, Stary Teatr Kraków (1956),
• Burmistrz Stylmondu, Maurice Maeterlinck, Teatr Rozmaitości w Krakowie (1961),
• Szczęście Frania, Włodzimierz Perzyński, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1961),
• Dom kobiet, Zofia Nałkowska, Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach (1962).

Filmografia

Halina Gallowa, utalentowana polska aktorka, ma na swoim koncie wiele ról, które na długo zapisały się w historii polskiego kina. Poniżej przedstawiamy niektóre z jej najbardziej znaczących kreacji filmowych:

• 1968: Lalka jako prezesowa Zasławska,
• 1971: Trzecia część nocy jako matka Rozenkranca.

Odznaczenia

Halina Gallowa była osobą o znaczących osiągnięciach, za które została uhonorowana wieloma prestiżowymi odznaczeniami. Wśród najważniejszych wyróżnień w jej dorobku znajdują się:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymała w 1964 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany jej w 1957 roku.

---

Oceń: Halina Gallowa

---