Waldemar Kazanecki to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej muzyki klasycznej. Urodził się w Warszawie, a dokładna data jego narodzin to 29 kwietnia 1926 lub 23 kwietnia 1929 roku.
Jego życie zakończyło się w Warszawie, gdzie zmarł w dniach 20 lub 21 grudnia 1991 roku. Kazanecki był nie tylko utalentowanym pianistą, ale również dyrygentem i kompozytorem, co sprawiło, że jego wkład w kulturę muzyczną jest nieoceniony.
Życiorys
Waldemar Kazanecki rozpoczął swoją muzyczną edukację w trudnym okresie II wojny światowej, kiedy to prywatne lekcje prowadził mu Aleksander Wielhorski. Po zakończeniu konfliktu, w latach 1945–1949, kontynuował naukę w Średniej Szkole Muzycznej oraz Liceum Przyrodniczym w Łodzi. Po przeprowadzce do Katowic, dzięki pracy w katowickim radiu, miał możliwość kontynuowania nauki pod okiem wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach, Jana Gawlasa, od którego studiował teorię muzyki oraz kompozycję. Po powrocie do Warszawy, w latach 1961–1964 uczył go prywatnie Stefan Kisielewski, co znacząco wpłynęło na jego rozwój artystyczny.
W czasie swojego pobytu w Łodzi, Kazanecki pełnił funkcję kierownika muzycznego Teatru Powszechnego, a także występował jako pianista w orkiestrze Braci Łopatowskich. W 1950 roku rozpoczął pracę w Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach, gdzie dołączył do Redakcji Muzyki Rozrywkowej. Krótko potem współpracował z orkiestrą Jerzego Haralda, a następnie założył własny zespół instrumentalny, z którym pracował jako redaktor muzyczny aż do 1959 roku.
Orkiestra Waldemara Kazaneckiego
Wczesne lata 50. XX wieku przyniosły Kazaneckiemu wiele zmian. W Wojewódzkim Domu Kultury w Katowicach zainicjował pracę grupy zawodowych muzyków, która składała się z byłych członków orkiestry Gong, działającej wcześniej w jednym z lokali na Śląsku. Kazanecki objął pozycję lidera zespołu, komponując i aranżując wykonywaną przez nich muzykę, a także grając na fortepianie. W miarę jak do zespołu dołączali utalentowani soliści, tacy jak Jan Danek, Natasza Zylska oraz Janusz Gniatkowski, orkiestra zyskiwała na znaczeniu, zaczynając konkurować z orkiestrą Haralda, występując na koncertach oraz przed mikrofonami radiowymi.
W 1956 roku orkiestra Waldemara Kazaneckiego liczyła kilkunastu znakomitych instrumentalistów oraz rosnącą rzeszę piosenkarzy, zyskując coraz większą popularność w regionie. W skład zespołu wchodzili:
- alfred Abrahamczyk – trąbka,
- tadeusz Babiec – trąbka,
- eryk Glombek – saksofon,
- jerzy Marchwica – saksofon,
- józef Widera – saksofon,
- romuald Zając – saksofon,
- mikołaj Przybyła – puzon,
- jan Groborz – fortepian,
- edward Urbańczyk – gitara,
- robert Gabor – kontrabas,
- ali Brach – perkusja.
Na przełomie 1958/1959 roku, z powodu intensywnej eksploatacji, zespół Kazaneckiego zakończył działalność po niemal czterystu pięćdziesięciu audycjach radiowych i licznych koncertach. W miejsce dawnych solistów w składzie pojawili się nowi śpiewacy: Edward Kluczka, Zbigniew Kurtycz, Marcel Novek, a także Lidia Czarska i Halina Kaspurowa. W 1961 roku Katarzyna Bovery zastąpiła Czarską. Po śmierci Jerzego Haralda w 1965 roku, Kazanecki przejął kierownictwo Orkiestry Tanecznej Polskiego Radia w Katowicach, a niedługo później całkowicie opuścił Śląsk.
Osiedlił się w Warszawie, gdzie przez jakiś czas pełnił rolę dyrektora muzycznego w Zjednoczonych Przedsiębiorstwach Rozrywkowych oraz był wiceprezesem ZG ZAKR. Kazanecki nie tylko komponował muzykę poważną, ale także współpracował z Studiem Eksperymentalnym PR. Uczestniczył w Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt, a jego prace były prezentowane na festiwalach muzyki współczesnej w różnych krajach, takich jak Jugosławia, Stany Zjednoczone, Austria, Francja, Hiszpania oraz w Polsce (Wrocław, Poznań, Warszawa).
Waldemar Kazanecki spoczął na cmentarzu Powązkowskim (kw. 123, rząd 3, miejsce 31).
Muzyka filmowa
Waldemar Kazanecki, uznany kompozytor, rozpoczął swoją współpracę z kinem na przełomie lat 50. XX wieku. W początkowym okresie zajmował się tworzeniem muzyki do filmów krótkometrażowych, obejmujących zarówno filmy animowane, jak i dokumentalne. Z czasem jego twórczość rozwinęła się i obejmowała także filmy fabularne. Jego pierwsza kompozycja zrealizowana na potrzeby animacji to utwór do filmu o przygodach profesora Filutka, zatytułowanego „Zryw” na spływ, który został wyreżyserowany przez Władysława Nehrebeckiego w 1956 roku.
Filmowa kariera Kazaneckiego to imponujący dorobek, który obejmuje muzykę skomponowaną do około 40 filmów fabularnych, z wiodącą pozycją słynnej muzyki do „Nocy i dni”. Dodatkowo jego talent zaowocował także skomponowaniem ścieżek dźwiękowych do popularnych seriali telewizyjnych, takich jak „Czarne chmury” z 1973 roku, „Hrabina Cosel” oraz „Dom” z 1980 roku. Warto również podkreślić, że Kazanecki stworzył muzykę do setek krótkich form filmowych, w tym dwudziestu filmów oświatowych i blisko pięciuset animacji, wśród których wyróżniają się przygody Bolka i Lolka.
Jednym z jego najbardziej rozpoznawalnych utworów jest walc z filmu „Noce i dnie”, wyreżyserowanego przez Jerzego Antczaka. Utwór ten zdobył ogromną popularność po tym, jak Agnieszka Osiecka dodała do niego tekst, przekształcając go w piosenkę „Od nocy do nocy”, która stała się przebojem wykonywanym przez Halinę Kunicką.
Kazanecki skomponował muzykę do przeszło 500 filmów i seriali, a niektóre z najważniejszych dzieł to:
- Hrabina Cosel (wersja filmowa i serialowa), 1968,
- Hasło Korn (film TV), 1968,
- Do przerwy 0:1 (serial TV), 1969,
- Czarne chmury (serial TV), 1973,
- Nie ma róży bez ognia, 1974,
- Noce i dnie (wersja filmowa i serialowa), 1975,
- Brunet wieczorową porą, 1976,
- Dziewczyna i chłopak (serial TV), 1977,
- Dom (serial TV), 1980,
- Tylko Kaśka (serial TV), 1980,
- Bolek i Lolek (serial animowany),
- Baśnie i waśnie (serial animowany),
- Zaczarowany ołówek (serial animowany),
- Airport (film animowany), 1981,
- Tajemnice wiklinowej zatoki (serial animowany 1985-1988),
- Ballada o Januszku (serial TV), 1987,
- Gorzka miłość, 1990,
- Muchy króla Apsika (bajka muzyczna).
Muzyka poważna (wybór)
Przedstawiony poniżej wybór dzieł muzyki poważnej autorstwa Waldemara Kazaneckiego ilustruje różnorodność jego twórczości. Są to kompozycje powstałe w różnych latach, które pokazują jego umiejętności oraz zastosowanie różnych instrumentów. Warto zwrócić uwagę na doświadczenie kompozytora, które może być odpowiedzią na różnorodne potrzeby artystyczne i techniczne.
Rok | Tytuł | Instrumentarium |
---|---|---|
1962 | Ciaccona i fuga | flet, harfa, altówka, wiolonczela |
1964 | Allegro | harfa i orkiestra |
1965 | Animazione I | puzon i orkiestra symfoniczna |
1965 | Animazione I | puzon i orkiestra symfoniczna |
1965 | Animazione II | saksofon altowy i orkiestra symfoniczna |
1968 | Sorgere | klarnet, puzon, fortepian, wiolonczela |
1969 | 3 contra 3 | flet, harfa, altówka, taśma |
1970 | Calando | klarnet, puzon, fortepian, wiolonczela |
1970 | Partita | orkiestra symfoniczna |
1970 | Antiphonos | baryton, flet, fortepian, skrzypce |
1971 | Antiphonos (wersja II) | baryton, flet, fortepian, skrzypce, taśma |
1971 | Asteroidea | harfa i taśma |
1971 | Gitana | skrzypce i fortepian |
1971 | Circulus | wiolonczela solo |
1972 | For One String | fortepian |
1972 | Image | kwartet smyczkowy |
1972 | Play | fortepian |
1972 | Collage | instrumenty klawiszowe |
_ | Air | sopran, flet, róg, fortepian, kontrabas, perkusja |
Skomponowane piosenki (wybór)
Wybór piosenek skomponowanych przez Waldemara Kazaneckiego prezentuje różnorodność tekstów, które powstały w współpracy z wieloma znakomitymi autorami. Oto niektóre z nich:
- „Buty szewca Szymona” (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński); wyk. Hanna Banaszak,
- „Charleston” (sł. Krzysztof Teodor Toeplitz),
- „Cygańska jesień” (sł. Janusz Kondratowicz, Jonasz Kofta); wyk. Anna Jantar,
- „Jest łódeczka na jeziorze” (sł. Stanisław Werner),
- „Kakaowe mambo” (sł. Anna Jakowska),
- „Mogło być inaczej” (sł. Andrzej Tylczyński),
- „Motor gra” (sł. P. Marzec),
- „Na nieśmiałość nie ma rady” (sł. Anna Jakowska); wyk. Katarzyna Bovery,
- „Od nocy do nocy” (sł. Agnieszka Osiecka),
- „Partyzancka ballada” z filmu Weekend z dziewczyną (sł. Andrzej Tylczyński); wyk. Jacek Lech, Czerwono-Czarni,
- „Pies i jego człowiek” (sł. Jacek Janczarski); wyk. Piotr Fronczewski, Alibabki,
- „Ulubiony dixieland” (sł. Anna Jakowska),
- „Wiluś”; wyk. Jan Kobuszewski,
- „Wiosną w parku” (sł. Anna Jakowska),
- „Za szybą mgły” (sł. Anna Jakowska); wyk. Natasza Zylska,
- „Zimowa piosenka” (sł. W. Jeżewski).
Różnorodność tematów i stylów ukazuje niezwykłą zdolność kompozytora do dostosowywania się do różnych nastrojów i koncepcji artystycznych, co czyni jego twórczość wyjątkową na polskiej scenie muzycznej.
Nagrody i wyróżnienia
W dorobku Waldemara Kazaneckiego znajdują się liczne nagrody i wyróżnienia, które potwierdzają jego talent oraz wkład w muzykę filmową. Oto przegląd jego osiągnięć:
Nagrody indywidualne:
- 1963 Złoty Smok Wawelski za muzykę do filmu Dinozaury (w kategorii filmów oświatowych),
- 1963 Złoty Smok Wawelski za muzykę do filmu Bajka o smoku (dla najlepszego filmu dla dzieci),
- 1979 Nagroda Prezesa Rady Ministrów za muzykę do filmu Proszę słonia (za twórczość dla dzieci),
- 2007 Złota Kaczka 50-lecia za muzykę do filmu Noce i dnie (w kategorii: Najlepsza muzyka).
Nagrody dla filmów, do których komponował muzykę:
- 1964 Grand Prix w Oberhausen dla filmu Czerwone i czarne Witolda Giersza (dla filmu animowanego),
- 1965 I Nagroda w Cannes (Festiwal Filmów dla Dzieci i Młodzieży) dla filmu Czerwone i czarne Witolda Giersza,
- 1965 II Nagroda na festiwalu w Moskwie dla Wizji lokalnej Janusza Kidawy,
- 1966 Złota Muszla festiwalu w San Sebastian dla filmu Skrzydła Leonarda Pulchnego (krótki metraż),
- 1966 Brązowy Ramzes na festiwalu filmów telewizyjnych w Kairze za Wystrzał Jerzego Antczaka.
Każda z tych nagród odzwierciedla nie tylko kunszt artysty, ale także jego zaangażowanie w rozwój polskiej kultury filmowej.
Przypisy
- Dariusz Michalski: Piosenka przypomni ci...(przed Brachem na perkusji grali Piotr Śpiewok oraz Ryszard Szumlicz). Iskry Warszawa, 2010 r. ISBN 978-83-244-0121-5.
- Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA KAZANECKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 13.06.2018 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA KAZANECKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.03.2019 r.]
- Waldemar Kazanecki. Stowarzyszenie Filmowców Polskich.org.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Waldemar Kazanecki. Culture.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Waldemar Kazanecki „w 1960 wrócił do Warszawy”. Culture.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Cygańska jesień. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Jak łódeczka na jeziorze. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Na nieśmiałość nie ma rady. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Ulubiony dixieland. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
- Ryszard Wolański: Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Agencja Wydawnicza MOREX, 1995 r. ISBN 978-83-86848-05-8.
- a b Ryszard.R. Wolański Ryszard.R., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, wyd. 1, Warszawa: Agencja Wydawnicza MOREX, 1995 r. ISBN 83-86848-05-7.
- Waldemar Kazanecki. Film Polski.pl. [dostęp 02.01.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Stefania Michnowska | Arkadiusz Nader | Sylwia Wiśniewska | Wanda Chwiałkowska | Stanisław Popławski (rzeźbiarz) | Halina Chrostowska | Jerzy Słomiński (muzyk) | Wojciech Sawilski | Wiktor Zborowski | Dorota Buczkowska | Kazimierz Mazur (ur. 1984) | Maryla Jonasówna | Icchak Grudberg | Janusz Nasfeter | Tomasz Jarosz | Janusz Termer | Antonina Komorowska | Aleksandra Faucher | Edyta Sobieraj | Michał ZduniakOceń: Waldemar Kazanecki