Stefania Romaniuk

---

Życiorys

Stefania Romaniuk, będąca córką Maurycego (Mordechaja), wyrastała w ubogiej rodzinie żydowskiej o drobnomieszczańskim charakterze. Po ukończeniu szkoły średniej w 1925 roku, rozpoczęła pracę jako pielęgniarka, jednocześnie kształcąc się na kursach zawodowych. W tym okresie dała się poznać jako osoba zaangażowana w ruch komunistyczny, przyjmując różne pseudonimy, takie jak „Kazia”, „Ola” czy „Władka”.

W wyniku swoich działalności politycznych trzykrotnie trafiała do więzienia, a jej aresztowania miały miejsce w latach 1928–1930, 1931–1934 oraz 1938–1939. W latach 1927-1931 była członkiem Komunistycznego Związku Młodzieży Polski, a później także innych organizacji, takich jak Komunistyczna Partia Polski czy Komunistyczny Związek Młodzieży Zachodniej Ukrainy, powiązany z KZMP. W ramach swojej działalności w KZMP była m.in. organizatorką koła szpitalnego, pełniła funkcję sekretarza dzielnicowego w Warszawie-Woli oraz członka Komitetu Okręgowego w Łodzi. Po uwolnieniu w 1934 roku objęła stanowisko sekretarza KZMP w Częstochowie i Łodzi, a następnie II sekretarza Komitetu Obwodowego Sosnowiec-Dąbrowa.

W latach 1936-1938, działając w Komunistycznym Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy, była sekretarzem Komitetu Obwodowego Drohobycz-Stanisławów-Stryj oraz Miejskiego w Lwowie, a także weszła w skład Komitetu Centralnego. W 1938 roku skazano ją na 10 lat więzienia.

Po uwolnieniu we wrześniu 1939 roku, Stefania Romaniuk do 1940 roku pełniła rolę sekretarza obwodowego wódczanego związku zawodowego. Po 1941 roku przebywała w lwowskim getcie, a od 1942 roku ukrywała się w Dęblinie i Aleksandrowie, posługując się fałszywymi danymi tożsamości. W 1944 roku nawiązała współpracę z Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego, zostając jednocześnie korespondentką „Trybuny Wolności”.

W sierpniu 1944 roku wstąpiła do Polskiej Partii Robotniczej, a od listopada 1944 do 1945 pełniła rolę drugiej sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR w Rzeszowie. Od 22 stycznia do 30 czerwca 1945 roku kierowała tym Komitetem tymczasowo, będąc jedyną I sekretarz w Rzeszowie, po czym powróciła do roli II sekretarza. Następnie pracowała jako II sekretarz KW w Lublinie (1945–1946), kierowniczka Wojewódzkiej Szkoły Partyjnej KW we Wrocławiu (1946–1947) oraz II sekretarz Komitetu Miejskiego PPR i PZPR w tym mieście.

Później, w ramach PZPR, zajmowała stanowisko starszego instruktora w Wydziale Organizacyjnym Komitetu Centralnego (1949–1950) oraz sekretarza ds. propagandy w Komitetach Wojewódzkich w Koszalinie (1950–1951) i Lublinie (1953–1955). W latach 1951–1952 była korespondentką Polskiej Agencji Prasowej w Moskwie, gdzie przebywała ponieważ leczyła się jej córka. Po tym okresie pełniła funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Chłopskiej Drogi”.

W 1955 roku wróciła do roli starszego instruktora w KC, a w latach 1961-1963 wykładała jako starszy instruktor w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR. W 1963 roku przeszła na rentę, a w 1968 roku wyjechała do Izraela, gdzie zmarła.

---

Oceń: Stefania Romaniuk

---