Stefan Lenartowicz

Polityka i administracja

Stefan Lenartowicz, urodzony 22 marca 1894 roku w Warszawie, to postać o niezwykłym znaczeniu w historii Polski. Jego działalność niepodległościowa oraz społeczna pozostawiła trwały ślad zarówno w kraju, jak i wśród Polaków na emigracji.

Lenartowicz zmarł 2 sierpnia 1961 roku w Nowym Jorku, jednak jego wpływ na organizacje polonijne trwał przez wiele lat. Był zaangażowany w różne inicjatywy, które miały na celu wspieranie polskich społeczności w Polsce i za granicą, a jego praca z pewnością zasługuje na szczegółowe badania i refleksję.

Życiorys

Stefan Lenartowicz, syn Leona (1846–1905), drobnego przemysłowca, oraz Rozalii z Kramerów (1853–1924), to postać, która wywarła znaczący wpływ w różnych dziedzinach życia społecznego. Ukończył maturę w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy w 1913 roku, co stanowiło fundament jego późniejszej kariery. Następnie rozpoczął studia w Miejskiej Wyższej Szkole Handlowej w Kolonii. Po wybuchu I wojny światowej wrócił do Warszawy, gdzie od września 1914 roku dołączył do Komitetu Obywatelskiego m. Warszawy jako instruktor dzielnicowy. W międzyczasie, od 4 sierpnia do 9 listopada 1915 roku, pełnił funkcję sekretarza w Komisariacie VII Straży Obywatelskiej.

W listopadzie 1915 roku podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie aktywnie uczestniczył w organizacjach studenckich promujących niezależność. Był wiceprezesem Koła Prawników Studentów UW, wiceprezesem Koła im. Staszica, a także prezesem komisji dochodów niestałych Bratniej Pomocy UW. Jego zaangażowanie nie kończyło się na tym – był także częścią Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” oraz Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Wyższych. Niestety, nie zdołał ukończyć studiów. Dodatkowo, należał do tajnego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”.

W listopadzie 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie służbę zakończył w 1920 roku w stopniu kaprala. Zaangażował się w działalność w Straży Kresowej oraz w Związku Rad Ludowych, reprezentując OMN. W listopadzie 1922 roku brał udział w wyborach do Sejmu z ramienia tego związku, jednak nie udało mu się zdobyć mandatu.

Rozpoczynając od 1923 roku, Lenartowicz pełnił rolę kierownika Okręgu Centralnego Związku Obrony Kresów Zachodnich w Warszawie oraz kierownika Wydziału Opieki nad Polakami w Niemczech aż do lipca 1929 roku. Po tej dacie objął stanowisko dyrektora naczelnego Biura Rady Organizacyjnej Polaków z Zagranicy, gdzie Tomasz Piskorski, którego można poznać bliżej tutaj, był jego zastępcą w latach 1933–1934. W 1934 roku Lenartowicz został dyrektorem naczelnym Biura Światowego Związku Polaków z Zagranicy „Światpol”.

Pełnił również funkcję sekretarza generalnego Funduszu Szkolnictwa Polskiego Zagranicą oraz Towarzystwa Pomocy Polonii Zagranicznej. Od 1929 roku pozostawał aktywnym członkiem Związku Patriotycznego, pisząc liczne artykuły dotyczące kwestii polonijnych oraz wydając wiele czasopism, takich jak: „Polacy Zagranicą” (1929–1939), „Biuletyn dla prasy i organizacji Światowego Związku Polaków z Zagranicy” (od 1934 roku), „Biuletyn Prasowy Zagraniczny” (od 1934 roku), „Młody Polak Zagranicą” (od 1933 roku), „Przewodnik Oświatowo-Wychowawczy” (od 1936 roku) oraz „Sport i Wychowanie Fizyczne” (od 1932 roku).

Wojsko Polskie opuścił w 1939 roku, uciekając przez Rumunię do Francji, gdzie przy rządzie Władysława Sikorskiego starał się przywrócić działalność „Światpolu”. Jednak na polecenie Naczelnego Wodza wyruszył do Argentyny, Urugwaju i Paragwaju w celu rekrutacji ochotników do Wojska Polskiego. Jego wysiłki w tym zakresie przyniosły rezultaty – otrzymał awans na podporucznika oraz objął stanowisko zastępcy attaché wojskowego przy polskim poselstwie w Brazylii.

Po zakończeniu II wojny światowej Lenartowicz znowu próbował reaktywować „Światpol” w Londynie, a w 1949 roku udał się do Nowego Jorku, gdzie związał się z Polonią Amerykańską. Tam kierował Związkiem Kół Przyjaciół „Światpolu”, a także kontynuował swoją misję promującą polską kulturę i wspólnotę. W dniu 31 sierpnia 1936 roku ożenił się z Ireną Nawojską.

Stefan Lenartowicz zmarł na chorobę serca, nie pozostawiając po sobie dzieci. Jego ostatni spoczynek znajduje się na cmentarzu Gate of Heaven w Hothorne, hrabstwo Westchester w stanie Nowy Jork.

Ordery i odznaczenia

Stefan Lenartowicz był osobą, która w swojej karierze odebrała liczne wyróżnienia i odznaczenia. Szczególnie wyróżniającym się osiągnięciem było:

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał dwukrotnie: pierwszy raz w 1925 roku za swoją działalność w Związku Rad Ludowych oraz w Straży Kresowej, a następnie po raz drugi 10 listopada 1928 roku,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1931 roku.

Oceń: Stefan Lenartowicz

★★★★★
Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:19