Stanisława Łopuszańska

Kultura i sztuka

Stanisława Łopuszańska-Ławska, urodzona 20 kwietnia 1921 roku w Warszawie, była znaczącą postacią w polskim świecie sztuki. Znana jako aktorka zarówno teatrów, jak i produkcji filmowych, wywarła trwały ślad w polskiej kulturze.

Jej kariera trwała przez wiele lat, a jej talent i zaangażowanie na scenie przyczyniły się do zapisania jej w historii polskiego teatru i kina. Zmarła 19 maja 2016 roku w Katowicach, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny.

Życiorys

Stanisława Łopuszańska była wybitną aktorką, która ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie. Swoją karierę aktorską rozpoczęła w 1945 roku, debiutując na scenie w spektaklu Modlitwa z Kwiatów polskich Juliana Tuwima, który miał miejsce w Teatrze Miejskim w Częstochowie. Jej obecność na teatralnych scenach trwała przez kilkadziesiąt lat, w czasie których odegrała wiele pamiętnych ról.

Wśród postaci, które ożywiła, znalazły się m.in. Hesia w Moralności pani Dulskiej autorstwa Gabrieli Zapolskiej, wystawianej w Teatrze Polskim w Bielsku-Cieszynie pod reżyserią Stanisława Dębicza w 1947 roku. W 1955 roku wcieliła się w Balladynę w sztuce Juliusza Słowackiego, prezentowanej w Teatrze Ziemi Opolskiej, pod reżyserią Mieczysława Górkiewicza. Rola Elwiry w Cydzie Stanisława Wyspiańskiego z 1968 roku również przyniosła jej uznanie, podobnie jak rola Doroty w Poskromieniu złośnicy Williama Shakespeare’a, którą zagrała w Teatrze Śląskim w 1971 roku.

Kolejne lata jej kariery obfitowały w ciekawe projekty, w tym rolę Macaj Obracaj w musicalu Producenti Mela Brooksa, który zrealizowano w Teatrze Rozrywki pod reżyserią Michała Znanieckiego w 2009 roku. Na ekranie zadebiutowała w filmie „Zdaniem obrony”, którego pierwsza część miała premierę w 1986 roku.

W 2005 roku wystąpiła w nagradzanym filmie Diabeł, reżyserowanym przez Tomasza Szafrańskiego i Jarosława Banaszka. Następne lata to kolejne role telewizyjne, takie jak Pani Gienia w serialu Kopciuszek oraz Helena w Plebanie, gdzie wystąpiła w 2008 roku. W tym samym roku zagrała Gertrudę Zellerstein w horrorze Grzegorza Kuczeriszki pt. Pora mroku. Jej ostatni występ miał miejsce w 2011 roku, kiedy to zaprezentowała się w filmie Kret Rafaela Lewandowskiego na 36. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

Oprócz pracy w teatrze i filmie, Stanisława angażowała się również w inscenizacje przestępstw, występując w Magazynie Kryminalnym 997. Swoją karierę zawodową zakończyła w 2014 roku, a rok później miała miejsce jej 70-lecie pracy scenicznej. Łopuszańska była żoną śląskiego aktora Eugeniusza Ławskiego, który żył w latach 1905-1993.

Niestety, aktorka zmarła 19 maja 2016 roku w wieku 95 lat. Została pochowana u boku swojego męża na Cmentarzu przy ul. Panewnickiej w Katowicach.

Nagrody i odznaczenia

W ciągu swojej kariery artystycznej, Stanisława Łopuszańska zdobyła liczne nagrody i odznaczenia, które świadczą o jej wybitnych osiągnięciach oraz wkładzie w kulturę polską. Warto przyjrzeć się bliżej tym zasłużonym wyróżnieniom:

  • 1991 − Nagroda dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury,
  • 1991 − Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • 1998 − Śląska „Złota Maska” za rolę Eugenii w „Tangu” Sławomira Mrożka na scenie Teatru Zagłębia w Sosnowcu,
  • 2004 − Śląska „Złota Maska” za rolę Alice w „Wszystkich dniach, wszystkich nocach” Margarety Garpe w katowickim Teatrze Bez Sceny,
  • 2007 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Te prestiżowe nagrody podkreślają nie tylko talent artystki, ale również jej znaczenie w polskiej sztuce teatralnej.

Filmografia

W niniejszym zestawieniu przedstawiamy filmografię Stanisławy Łopuszańskiej, która obejmuje różnorodne produkcje telewizyjne oraz filmowe. Poniżej znajduje się szczegółowa tabela z informacjami na temat poszczególnych ról artystki.

RokTytułRolaUwagi
1963Krata_spektakl telewizyjny, w reżyserii: Andrzej Szafiański
1983Wyjściekobieta w domuetiuda, w reżyserii: Maciej Dejczer
1984Zdaniem obrony. Sprawa osobista_film obyczajowy, w reżyserii: Leszek Staroń
1986Opowieści lasku wiedeńskiegoszanowna panispektakl telewizyjny, w reżyserii: Odon von Horvath
2000Święta wojnaciotka (odcinek: 38)serial komediowy, w reżyserii: Marek Bielecki
200013 posterunek 2matka Arniego (odcinek: 24)sitcom, w reżyserii: Maciej Ślesicki
20043 Lovewłaścicielka pensjonatuetiuda, w reżyserii: Agnieszka Smoczyńska
2005Diabełmatka Franciszkahorror, w reżyserii: Tomasz Szafrański
2007Kopciuszekpani Gieniaserial obyczajowy, w reżyserii: Radosław Piwowarski
2008Pora mrokuGertruda Zellersteinhorror, w reżyserii: Grzegorz Kuczeriszka
2008PlebaniaHelena (odcinki: 1177, 1178, 1179, 1180, 1181, 1182, 1183, 1186, 1187, 1190, 1195, 1196/1197, 1198/1199, 1203)serial obyczajowy, w reżyserii: różni
2009Babcia wyjeżdżababciaetiuda, w reżyserii: Tomasz Jurkiewicz
2010Kretmatka Zygmuntafilm sensacyjny, w reżyserii: Rafael Lewandowski
2011Pokaż, kotku, co masz w środkuPajszczykowafilm komediowy, w reżyserii: Sławomir Kryński
20125 razy Albertynasiedemdziesięcioletnia Albertynaspektakl telewizyjny, w reżyserii: Gabriel Gietzky
2014Miasto 44staruszkafilm wojenny, w reżyserii: Jan Komasa

Przypisy

  1. Uroczystość Jubileuszu 100-lecia Teatru. teatrslaski.art.pl, 06.10.2007 r. [dostęp 03.03.2013 r.]
  2. Diabeł (2005). www.filmpolski.pl. [dostęp 09.08.2011 r.]
  3. Kopciuszek. www.filmpolski.pl. [dostęp 09.08.2011 r.]
  4. Pora mroku. www.filmpolski.pl. [dostęp 09.08.2011 r.]
  5. Zdaniem obrony. www.filmpolski.pl. [dostęp 09.08.2011 r.]
  6. Stanisława Łopuszańska. www.teatrslaski.art.pl. [dostęp 09.08.2011 r.]
  7. Stanisława Łopuszańska-Ławska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 09.08.2011 r.]

Oceń: Stanisława Łopuszańska

★★★★★
Średnia ocena:4.58 Liczba ocen:12