Stanisław Burzyński, znany również pod wieloma pseudonimami, takimi jak Beczka, Bur, Gruszka, Kamiński czy Sokół, był istotną postacią w polskiej polityce komunistycznej. Urodził się 13 listopada 1892 roku w Warszawie, gdzie spędził swoją młodość, a następnie stał się aktywnym działaczem w ruchu komunistycznym.
Jego działalność polityczna obejmowała m.in. członkostwo w prestiżowych strukturach, takich jak Komitet Centralny oraz Biuro Polityczne KC Komunistycznej Partii Polski (KPP). Burzyński miał znaczący wpływ na kształtowanie polityki partii oraz jej strategii w trudnych czasach międzywojennych.
Jego życie zakończyło się tragicznie 20 września 1937 roku w Moskwie, co podkreśla dramatyczny kontekst historii politycznej tamtego okresu.
Życiorys
Stanisław Burzyński był synem rzemieślnika Wincentego, który przez wiele lat aktywnie angażował się w życie polityczne i zawodowe w Polsce. Jako działacz Związku Zawodowego Kapeluszników, poczynił pierwsze kroki w kierunku działalności komunistycznej, dołączając w 1921 roku do KPRP, która w 1925 przekształciła się w KPP.
Od około 1924 roku, Burzyński należał do Komitetu Warszawskiego KPRP, gdzie pełnił funkcję sekretarza egzekutywy Wydziału Zawodowego. Wziął udział w IV Konferencji KPP, która odbyła się w Moskwie w listopadzie i grudniu 1925 roku. Latem 1927 roku, podczas IV Zjazdu KPP, który miał miejsce w stolicy Rosji, został wybrany na zastępcę członka Komitetu Centralnego KPP, co potwierdzało jego rosnący wpływ w partii.
W latach 1928 i 1930 brał udział w IV oraz V Kongresie Czerwonej Międzynarodówki Związków Zawodowych, które również odbyły się w Moskwie. Jego zaangażowanie nie ograniczało się jedynie do Związku Sowieckiego; w 1930 roku zlokalizował się na polsko-niemieckiej konferencji antywojennej w Zabrzu. Dodatkowo uczestniczył w VI Plenum KC KPP w Berlinie w 1929 roku oraz w V Zjeździe KPP w 1930 w Peterhofie, gdzie zyskał miejsce w Komitecie Centralnym KPP.
W latach 1930–1932 Burzyński był posłem na Sejm III kadencji, gdzie należał do Komunistycznej Frakcji Poselskiej. Jednakże, w wyniku działalności komunistycznej, 18 marca 1932 roku Sejm odebrał mu mandat poselski i przekazał sprawę do władz sądowych. W obliczu zagrożenia aresztowaniem, zdecydował się na emigrację, a jego działalność kontynuowano w Kopenhagii i Berlinie.
Stanisław Burzyński brał udział w VI Zjeździe KPP w październiku 1932 roku, gdzie stał się członkiem Biura Politycznego KC KPP. W marcu 1934 roku objął stanowisko sekretarza Profinternu oraz kierownika sekcji polsko-nadbałtyckiej. W lipcu i sierpniu 1935 roku wziął udział w VII Kongresie Kominternu. Jednak jego kariera polityczna zakończyła się dramatycznie – na IV Plenum KC KPP w lutym 1936 roku został usunięty z Biura Politycznego i Komitetu Centralnego.
23 lipca 1937 roku, podczas brutalnej „wielkiej czystki”, został aresztowany przez NKWD w Moskwie. Dwa miesiące później, 20 września, Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR skazało go na smierć z zarzutem o przynależność do terrorystycznej organizacji dywersyjnej, a wyrok wykonano tego samego dnia. Ciało Burzyńskiego skremowano na Cmentarzu Dońskim, a jego prochy zostały pochowane anonimowo.
Rehabilitacja miała miejsce dopiero 31 grudnia 1955 roku, kiedy to Kolegium Wojskowe SN ZSRR podjęło decyzję o przywróceniu jego dobrego imienia.
Bibliografia, linki
Bibliografia dotycząca Stanisława Burzyńskiego obejmuje szereg wartościowych źródeł, które rzucają światło na jego życie oraz działalność w kontekście drugiej Rzeczypospolitej. Poniżej przedstawiono najważniejsze pozycje:
- Burzyński Stanisław w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M.Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, t.II s.247,
- Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 1, Warszawa 1978,
- Сокол Иван Иванович (Бужинский Станислав Викентьевич),
- Сокол Иван Иванович.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Elżbieta Radwan | Tomasz Koziński | Bolesław Jaszczuk | Grzegorz Morawski | Wiktor Biały | August Zaleski | Jakub Wolski | Adam Moszczeński | Edward Bugajski | Halina Kuczkowska | Marek Hołdakowski | Halina Feliksa Starczewska | Władysław Wincenty Krasiński | Andrzej Olszewski (polityk) | Kryspina Stelmowska | Andrzej Zakrzewski (1941–2000) | Bronisław Dąbrowski (powstaniec) | Izaak Grünbaum | Zbigniew Eysmont | Piotr Stefański (polityk)Oceń: Stanisław Burzyński (komunista)