Kazimierz Wroczyński, urodzony 27 lutego 1883 roku w Warszawie, był znaczącą postacią w polskim świecie literackim i dziennikarskim. Jego życie i twórczość pozostawiły istotny ślad w kulturze polskiej.
Wroczyński zmarł 22 października 1957 roku w tej samej miejscowości, w której przyszedł na świat, co tylko podkreśla jego związek z Warszawą. Wokalista pióra, pisarz oraz zaangażowany dziennikarz, stał się jednym z ważnych głosów swojej epoki.
Życiorys
Kazimierz Wroczyński przyszedł na świat jako syn Jana i Franciszki z Dudzińskich. Ukończył naukę w II Gimnazjum Męskim w Warszawie, a później podjął studia z zakresu filologii romańskiej oraz prawa w prestiżowych uczelniach, takich jak Warszawa, Heidelberg, Lwów, Monachium i Odessa, gdzie w 1910 roku uzyskał dyplom na wydziale prawa.
Wroczyński rozpoczął swoją karierę literacką jako poeta, debiutując publikacjami w piśmie „Chimera”. W swoim dorobku ma liczne prace, w tym zbiór opowiadań pt. Bengalskie ognie: Noweletty-fraszki (1913) oraz jedną z pierwszych powojennych powieści fantastycznonaukowych Baczność! A. R. 7: Powieść o atomie (1947). Przygotował również szkic literacki O Stefanie Jaraczu: Wspomnienia (1950).
W roku 1911, we współpracy z Bolesławem Leśmianem, zainicjował działalność eksperymentalnego Teatru Artystycznego. Dwa lata później objął funkcję reżysera oraz kierownika literackiego Teatru Małego. W kolejnych latach pełnił też obowiązki kierownika artystycznego oraz dyrektora (w latach 1917–1920) kabaretu Czarny Kot. Jako reżyser i sekretarz Teatru Polskiego (1914–1915), organizował różnorodne kabarety i szopki, które cieszyły się dużą popularnością.
We wrześniu 1923 roku Wroczyński rozpoczął kierowanie Teatrem Miejskim w Łodzi. Był również jednym z założycieli ZAiKS, a od 1927 roku pełnił zaszczytną rolę honorowego członka tej organizacji. Podczas II wojny światowej angażował się w działalność konspiracyjną, a po wojnie pracował jako dziennikarz i recenzent teatralny w redakcji „Kuriera Codziennego”. Jest współautorem słów do znanej piosenki legionowej Białe róże (Rozkwitały pąki białych róż), oprócz tego jest autorem książek takich jak Wspomnienia o Stefanie Jaraczu (Czytelnik 1950) oraz Pół wieku wspomnień teatralnych (Czytelnik 1957).
Wroczyński spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 64-5-13,14), gdzie upamiętniono jego wkład w polską kulturę i sztukę.
Ordery i odznaczenia
Kazimierz Wroczyński został odznaczony wieloma wyróżnieniami, które odzwierciedlają jego znaczący wkład w rozwój kraju oraz społeczności akademickiej.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 27 listopada 1929 roku,
- Srebrny Wawrzyn Akademicki, nadany 4 listopada 1937 roku.
Twórczość
Poezja (zbiory)
W twórczości Kazimierza Wroczyńskiego znajdziemy niezwykle interesujące zbiory poezji, które odzwierciedlają jego literacką wrażliwość. W szczególności wyróżniają się następujące tytuły:
- Circesen (1904),
- Z zapatrzeń (1908),
- Samolot (1928),
- Podparnasie polskie (1930).
Dramaty
Wroczyński był również utalentowanym dramatopisarzem, a jego dzieła sceniczne zdobyły uznanie w polskim teatrze. Wśród jego dramatów można wymienić:
- U szczytu: Prawie dialog w 1 akcie (1912),
- Dzieje salonu (1921),
- Ona (1922),
- Aby żyć (1927).
Humoreski
W jego dorobku literackim nie brakowało także form humorystycznych. W szczególności wyróżnia się:
- Pani Lala (1929).
Wspomnienia
Kazimierz Wroczyński pisał także wspomnienia, które ukazują nie tylko jego życie, ale również szerszy kontekst kulturalny. Dwa znaczące tytuły to:
- Z moją młodością przez Warszawę (1957),
- Pół wieku wspomnień teatralnych (1957).
Fantastyka
Wroczyński nie unikał również tematów fantastycznych, co widać w jego powieści:
- Baczność! A. R. 7: Powieść o atomie (1947).
Przypisy
- Baczność! A. R. 7 Powieść o atomie | Kazimierz Wroczyński [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 11.01.2023 r.] (pol.).
- Cmentarz Stare Powązki: Wroczyńscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 14.06.2020 r.] .
- a b c Wroczyński Kazimierz. [dostęp 30.10.2009 r.] .
- Biografia. [dostęp 30.10.2009 r.] .
- Biblioteka Polskiej Piosenki.
- M.P. z 1929 r. nr 276, po. 638 „za zasługi na polu działalności organizacyjnej teatralno-literackiej”.
- M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za zasługi dla polskiej sceny”.
- a b AndrzejA. Niewiadomski AndrzejA., Świadectwa prognoz społecznych w polskiej fantastyce naukowej (1945-1985), [w:] RyszardR. Handke, LechL. Jęczymyk, BarbaraB. Okólska (red.), Spór o SF, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 387, ISBN 83-210-0815-1 .
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Feliks Jan Gebethner | Bruno Winawer | Maksymilian Balcerowski | Tadeusz Sławiński | Alfons Dzięciołowski | Piotr Zajlich | Piotr Urbanek | Pola Braun | Dr Yry | Joanna Drozda | Maria Rakowska (tłumaczka) | Dagmara Andryka | Alojzy Stolpe (młodszy) | Edward Szymański (poeta) | Małgorzata Szeptycka | Anna Bacciarelli | Magdalena Łaska | Andrzej Szmilichowski | Wojciech Iwański | Wiktoryna BakałowiczowaOceń: Kazimierz Wroczyński