Mieczysław Berman

---

Życiorys

Mieczysław Berman był indywidualnością o niezwykle ciekawym życiorysie, syna Henryka, który kształcił się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie. W 1927 roku rozpoczął działalność twórczą, koncentrując się na tworzeniu ilustracji do utworów autorów o lewicowych poglądach. Jego fotomontaże polityczne pojawiały się w różnych pismach lewicowych lat 30. XX wieku.

Inspiracje artystyczne czerpał od takich twórców jak László Moholy-Nagy, John Heartfield, a także radzieccy artyści, w tym Mieczysław Szczuka oraz Teresa Żarnower. W lutym 1934 roku Berman pracował nad scenografią w Teatrze Eksperymentalnym przy Towarzystwie Propagandy Teatrów. W latach 1934–1937 był częścią grupy artystycznej Czapka Frygijska, która łączyła malarzy o lewicowych poglądach.

Współpraca z różnymi pismami lewicowymi, takimi jak „1930”, „Przekrój 1930”, „Kuźnia”, „Ze Świata”, „Dwutygodnik Ilustrowany” i „Głosy i Odgłosy” pozwoliła mu na dotarcie do szerszej publiczności. Przed wybuchem II wojny światowej Berman pracował w wydawnictwie Rój, które należało do Melchiora Wańkowicza. Jako grafik reklamowy stworzył wiele znanych plakatów, w tym „Cukier krzepi”, „Graj i wygrywaj u Wolanowa” oraz „Spiess polski lek”. Szczególnym osiągnięciem był plakat „Pocisk”, za który w 1937 roku otrzymał Złoty Medal na L’Exposition Internationale Arts et Techniques dans la Vie Moderne w Paryżu.

Okres drugiej wojny światowej spędził w Związku Radzieckim. Jego prace były publikowane w „Czerwonym Sztandarze” w Lwowie (1940) oraz w „Nowych Widnokręgach” w Moskwie w latach 1943–1946. W drugiej połowie 1944 roku pracował nad projektem Orderu Krzyża Grunwaldu. Po wojnie Berman kontynuował działalność artystyczną, tworząc plakaty propagandowe takie jak „3 x TAK” oraz „Milicjant – twój przyjaciel i obrońca”. W 1950 roku został wyróżniony Państwową Nagrodą Artystyczną III stopnia w dziedzinie karykatury politycznej.

W okresie odwilży artysta zamieszczał rysunki i fotomontaże satyryczne w takich pismach jak „Szpilki”, „Trybuna Wolności” oraz „Żołnierz Polski”. Brał także udział w produkcji plakatów filmowych, w tym do filmów „Celuloza” (1954) oraz „Czapajew” (ZSRR). W latach 60. stworzył cykl sześćdziesięciu ilustracji do twórczości Stanisława Jerzego Leca, zatytułowanej „Myśli nieuczesane”.

Jego prace znajdują się w wielu znaczących muzeach, włącznie z Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, a także w The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku oraz w wielu prywatnych kolekcjach, szczególnie w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej.

Berman był także mężem Ireny z Chojnackich, która żyła w latach 1904–1987. Para mieszkała w Warszawie przy ul. L. Narbutta 8/14. Artysta zmarł w Warszawie, a jego szczątki spoczywają obok żony na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w kwaterze A36-2-24.

Ordery i odznaczenia

Mieczysław Berman, znany z osiągnięć w swoim życiu, został odznaczony szeregiem prestiżowych nagród i wyróżnień, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w rozwój kraju. Wyróżnienia te obejmują:

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w roku 1961,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany dwukrotnie w dniach 11 i 22 lipca 1955,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Mieczysław Berman

---