Michalina Chełmońska-Szczepankowska, urodzona 17 września 1885 roku w Warszawie, a zmarła 5 marca 1953 roku w Mińsku Mazowieckim, jest postacią, która zapisała się w polskiej historii jako wybitna nauczycielka oraz utalentowana poetka.
Życie i twórczość Michaliny przyczyniły się do jej popularności w środowisku literackim, co z kolei nadało jej miano "mińskiej Konopnickiej". Warto przyjrzeć się jej wkładowi w rozwój edukacji oraz literatury, co czyni ją ważną postacią w dziejach naszego kraju.
Życiorys
Michalina Chełmońska-Szczepankowska, córka Stanisława Chełmońskiego, który pełnił rolę naczelnika stacji kolejowej w Mińsku Mazowieckim, była osobą o wybitnym dziedzictwie rodzinnym. Jej kuzynem był znany malarz Józef Chełmoński, a matką Jadwiga z Przystańskich. W młodości Michalina poświęciła się edukacji, studiując filologię polską, a w 1907 roku zdecydowała się na przeprowadzkę do Mińska Mazowieckiego.
Po uzyskaniu prawa do nauczania, rozpoczęła pracę jako nauczycielka w pensji Marii Grochowskiej. W latach 1912-1918 uczyła języka polskiego w żeńskim gimnazjum. W związku małżeńskim z Janem Szczepankowskim, który był kierownikiem w fabryce K. Rudzkiego, związała swoje życie prywatne z życiem zawodowym.
Prawdziwym przełomem w jej karierze zawodowej nastąpił po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Michalina objęła kierownictwo szkoły powszechnej w Rzakcie, a później w Stojadłach. Jej aktywność edukacyjna stała się jeszcze bardziej intensywna, gdy w 1924 roku zorganizowała szkołę we wsi Dłużka, a w kolejnych latach także w Budach Przytockich i Królewcu.
W 1928 roku, za swoje znaczne osiągnięcia, została uhonorowana Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Pomimo trudności zdrowotnych, związanych z jej ciężką pracą, po czterech latach, w 1932 roku, przeszła na emeryturę, a w uznaniu za długoletnią służbę nauczycielską otrzymała medal.
W czasie II wojny światowej angażowała się w tajne nauczanie, przekazując wiedzę z zakresu języka polskiego, rosyjskiego oraz niemieckiego. Jej działalność nie ograniczała się do nauczania; prowadziła także zakonspirowaną bibliotekę oraz aktywnie wspierała osoby prześladowane przez okupanta, co świadczy o jej odwadze i determinacji w trudnych czasach.
Twórczość
Michalina Chełmońska-Szczepankowska była niezwykle utalentowaną osobą, która z łatwością posługiwała się czterema językami obcymi, w tym rosyjskim, francuskim, niemieckim oraz łaciną. Jej zaangażowanie jako nauczyciela nie ograniczało się jedynie do edukacji; pisanie poezji stanowiło dla niej równie ważny element życia.
Debiut literacki Michaliny miał miejsce w 1909 roku, kiedy to w tygodniku Zorza pojawił się zbiór jej wierszy zatytułowany „Poranna rosa”. Rok później, w 1910 roku, księgarnia Michała Arcta wydała kolejny tomik, a mianowicie „Wiosną i latem”. W 1921 roku warszawska biblioteka im. Bolesława Prusa opublikowała zbiór wierszy zatytułowany „Piosenki z dziejów naszych”, w którym miały również swoje miejsce utwory Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej.
Oprócz tego, poetka była aktywną współpracowniczką rozmaitych wydawnictw, takich jak „Moje pisemko”, „Płomyka” czy „Płomyczka”. Jej wiersze były także publikowane w „Świerszczyku” oraz „Rycerzu Niepokalanej”. Michalina także tłumaczyła wiersze z języka rosyjskiego i francuskiego na polski, co z pewnością wzbogaciło polską literaturę.
W Mińsku Mazowieckim odbywa się coroczny Konkurs Recytatorski im. Michaliny Chełmońskiej – Szczepankowskiej, a w Słupnie poetka jest patronką Szkoły Podstawowej nr 2, co świadczy o jej znaczeniu w lokalnej społeczności oraz trwałym wpływie na młodsze pokolenia.
Przypisy
- Konkurs Recytatorski, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Mińsku Mazowieckim. [dostęp 26.02.2020 r.]
- Biografia Michaliny Chełmońskiej-Szczepankowskiej, strona domowa.
- Janusz Kuligowski, Mińskie siłaczki (Rola kobiet w dziejach miasta do 1939), Rocznik Mińsko Mazowiecki 16, 2008 s. 155-159.
- Piotr Szczepankowski, Poetka z Mazowska - „Mińska Konopnicka" - żyła wśród ludu i dla ludu /biografia/ Rocznik Mińsko Mazowiecki 19, 2002 s. 75-88.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Michał Tymowski | Andrzej Wakar | Witold Więsław | Mariusz Kowalski (geograf) | Waldemar Baraniewski | Ryszard Bagiński | August Dehnel | Paweł Machcewicz | Oskar Adolf Chomicki | Wojciech Gasparski | Janusz Buga | Krzysztof Edward Haman | Ryszard Łaszewski (agronom) | Stefan Kazimierz Spiess | Agnieszka Łada | Andrzej Suchocki | Janusz Załuska | Romuald Madany | Adam Paszewski | Gustaw KerszmanOceń: Michalina Chełmońska-Szczepankowska