Janusz Karol Barański

---

Nauka i praca zawodowa

Janusz Karol Barański swoją edukację podstawową rozpoczął w Szkole Podstawowej nr 16 w Łodzi, gdzie uczęszczał przy ul. Abramowskiego 3, uzyskując wykształcenie w 1955 roku. Następnie, po ukończeniu szkolnictwa podstawowego, przystąpił do matury, którą z sukcesem zdał w 1959 roku w II Liceum Ogólnokształcącym im. Gabriela Narutowicza w Łodzi, mieszczącym się przy ul. Targowej (aktualnie przy ul. Nowej).

Wkrótce po ukończeniu liceum, Janusz zdecydował się na podjęcie studiów wyższych, które zakończył z dyplomem magistra prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Jego kariera zawodowa bardzo szybko nabrała tempa, gdyż rozpoczął pracę w Komendzie Chorągwi Łódzkiej Związku Harcerstwa Polskiego. W tej instytucji pełnił funkcję zastępcy komendanta Chorągwi, co świadczy o jego zaangażowaniu i pasji.

W kolejnych latach, Barański związał się z administracją samorządową, gdzie miał okazję pracować w Dzielnicowej Radzie Narodowej zarówno w Łodzi-Bałutach, jak i Łodzi-Śródmieściu. Jego działalność w tych instytucjach trwała przez długi okres, jednak to właśnie w 1982 roku, postanowił otworzyć własną księgarnię – antykwariat „Nike”, który prowadził do końca 2017 roku.

„Nike”

W dniu 23 sierpnia 1982 roku Janusz Karol Barański otworzył swoją własną księgarnię-antykwariat o nazwie „Nike”. Mieściła się ona w niewielkim lokalu, który znajdował się przy ul. Andrzeja Struga 3, w Kamienicy II Łódzkiego Towarzystwa Pożyczkowo-Oszczędnościowego. Księgarnia funkcjonowała nieprzerwanie aż do 30 grudnia 2017 roku.

Specjalnością księgarni były publikacje dotyczące Łodzi oraz województwa łódzkiego. Klienci mogli tam znaleźć różnorodne przewodniki i mapy regionów Polski, Europy, oraz świata, a także albumy i lokalne pamiątki. W ofercie dostępne były także reprinty dawnych map i planów miasta Łodzi, jak również tradycyjne łódzkie widokówki.

Przez lata „Nike” stała się miejscem wielu inicjatyw kulturalnych, które nurtowały i rozwijały lokalną społeczność. Była platformą spotkań miłośników historii Łodzi, w tym plastyków, pisarzy, dziennikarzy, a także podróżników i kolekcjonerów. Księgarnia organizowała liczne wydarzenia, w tym „książki z autografem” oraz wystawy związane z szerokim wachlarzem talentów artystycznych. Szczególnie popularne były ekspozycje nawiązujące do Jana Kasprowicza, co czyniło to miejsce wyjątkowym w regionie.

W 1983 roku Barański brał aktywny udział w tworzeniu Oddziału Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza w Łodzi, zostając jednym z członków założycieli. Od 1984 roku, aż do 2002 roku pełnił funkcję wiceprezesa zarządu stowarzyszenia, a następnie został członkiem komisji rewizyjnej. W latach 1987-1994 był również zaangażowany w naczelne władze SPTJK jako członek Sądu Koleżeńskiego. Przez wiele lat „Nike” była siedzibą oddziału stowarzyszenia, stając się centrum życia kulturalnego Łodzi.

W 1988 roku wspólnie z XV LO im. Jana Kasprowicza w Łodzi organizował VII Zlot Szkół noszących imię Jana Kasprowicza, który przyciągnął dzieci i młodzież z kilkunastu szkół, oferując bogaty program kulturalny.

Barański był również pomysłodawcą i edytorem wielu unikalnych bibliofilskich wydawnictw. Dzięki współpracy z łódzkimi grafikami powstały liczne grafiki, ekslibrisy i karykatury, ukazujące zarówno Jana Kasprowicza, jak i innych lokalnych działaczy kultury.

Dodatkowo, księgarnia prowadziła wielotomową kronikę dokumentującą działalność „Nike”, która liczy już 21 tomów. W kronice można znaleźć zdjęcia, płyty CD, wycinki prasowe oraz inne pamiątki związane z aktywnością księgarni.

Co roku, w sierpniu, „Nike” prezentowała w swojej witrynie pamiątki i publikacje ilustrujące wydarzenia związane z powstaniem warszawskim.

Ostateczne zamknięcie księgarni miało miejsce 31 grudnia 2017 roku, po 35 latach działalności pod kierownictwem Janusza Karola Barańskiego. Ostatnie spotkanie odbyło się w sylwestrowe południe, a wśród uczestników obecni byli zarówno właściciel z synem, jak i ważne postacie kultury, takie jak Benedykt Wandachowicz, Zbigniew Janeczek, Andrzej Machejek oraz inni. Zdzisław Szczepaniak, Łukasz Kaczyński oraz Mirosław Zbigniew Wojalski wspólnie dzielili się wspomnieniami o działalności „Nike” i Januszu Karolu Barańskim, który w tym samym dniu obchodził swoje 76. urodziny.

Temat zamknięcia „Nike” znalazł swoje odbicie w mediach, takich jak „Gazeta Wyborcza Łódź” i „Kalejdoskop Magazyn Kulturalny”. Obie publikacje szczegółowo relacjonowały to historyczne wydarzenie, ukazując jego znaczenie dla społeczności lokalnej.

Inne działania społeczne

Janusz Karol Barański aktywnie angażuje się w różne inicjatywy społeczne i kulturalne. Oto niektóre z jego działań:

• Uczestnictwo w Towarzystwie Opieki nad Zabytkami (TOnZ) w Łodzi, gdzie jego księgarnia pełniła rolę członka wspierającego,
• Członkostwo w Rotary Klub,
• Od 1985 roku związany z Łódzkim Towarzystwem Przyjaciół Książki,
• Od 1982 roku aktywny członek Związku Księgarzy Polskich, Okręg w Łodzi, który w roku 2001 wyróżnił go Złotą Odznaką Honorową.

Varia

Janusz Karol Barański jest osobą z pasją do sportów motorowych, która uzyskała licencję zawodnika rajdowego. Uczestniczył w licznych rajdach samochodowych, reprezentując Automobilklub Łódzki.

Odznaczenia i wyróżnienia

Janusz Karol Barański otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień za swoją działalność. Jego osiągnięcia są oceniane na różnych płaszczyznach społecznych i kulturalnych.

• srebrny Krzyż Zasługi,
• złoty Krzyż Zasługi,
• odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1987),
• odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” (2000),
• Nagroda Miasta Łodzi (2007).

---

Oceń: Janusz Karol Barański

---