Jan Mulak

---

Życiorys

Jan Mulak był człowiekiem niezwykle utalentowanym, który od młodych lat przyciągał uwagę swoimi osiągnięciami sportowymi. Ucząc się w V Gimnazjum Miejskim w Warszawie, wkrótce znalazł się w gronie czołowych średniodystansowców w Polsce. Jego imponującym osiągnięciem było zdobycie brązowego medalu na mistrzostwach Polski w biegu na 1500 metrów w roku 1936. Mulak z pasją uprawiał również pływanie i przez wiele lat był związany z Robotniczym Klubem Sportowym „Skra”, w którym po pewnym czasie objął rolę instruktora sportowego.

W wieku szesnastu lat, wykazując się dużymi umiejętnościami organizacyjnymi, stał się aktywnym członkiem społeczności, organizując robotnicze kluby sportowe, gdzie pełnił różnorodne kierownicze funkcje. Jego działalność polityczna również była znacząca – był związany z Polską Partią Socjalistyczną oraz uczestniczył w aktywnościach „Akcji Socjalistycznej”. Na Żoliborzu założył klub RKS Siła, skupiający się na lekkoatletyce oraz grach zespołowych.

W będącym w toku II wojnie światowej, Mulak znalazł się w lewicowym podziemiu, pełniąc kluczowe role w organizacjach opozycyjnych. Był kierownikiem Wydziału Wojskowego grupy konspiracyjnej „Barykada Wolności”, a także zastępcą komendanta formacji bojowo-milicyjnych Polskich Socjalistów. Jego zaangażowanie doprowadziło do tego, że stał się kierownikiem Wydziału Wojskowego Robotniczej Partii Polskich Socjalistów jak i sekretarzem KC RPPS. W szczególności aktywnie uczestniczył w powstaniu warszawskim, stając się członkiem Sztabu Powstańczego na terenie Mokotowa.

Po wojnie, Jan Mulak sprawował funkcję szefa Wydziału Prasy i Propagandy CKW PPS. Jego kariera polityczna była krótka, ponieważ usunięto go z działań partyjnych jeszcze przed zjednoczeniem PPS z PPR w 1948 roku. Nie zrezygnował jednak z pasji do sportu i w 1950 roku wyszedł z ukrycia, rozpoczynając pracę na rzecz lekkiej atletyki.

Już w 1951 roku został trenerem biegów długich, a w 1954 r. objął stanowisko przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu Sportowego. Wprowadził innowacyjne podejście do szkolenia, współpracując z naukowcami z uczelni wychowania fizycznego i stając się twórcą polskiego „wunderteam”. Szkoląc znanych polskich długodystansowców, jak Zdzisław Krzyszkowiak i Jerzy Chromik, zyskał uznanie w kraju i za granicą.

W latach 1970–1973 Mulak był doradcą ministra sportu młodzieży w Algierii, a po powrocie do Polski, od 1978 roku doradzał przewodniczącemu Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu. W 1981 roku objął przewodniczenie w Związku Trenerów i uzyskał tytuł honorowego członka Międzynarodowego Stowarzyszenia Trenerów Lekkiej Atletyki. W latach 1988–1989 był przewodniczącym Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, promując sport wśród młodzieży i inicjując masowy ruch spartakiadowy, w którym uczestniczyło niemal 3,5 miliona uczniów.

W lutym 1989 roku, Jan Mulak wszedł w skład Komisji do spraw Upamiętnienia Ofiar Represji Okresu Stalinowskiego, która działała przy Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Po 1989 roku aktywnie działał w PPS, a w 1991 roku z listy Solidarności Pracy bezskutecznie ubiegał się o mandat posła. W 1993 r. jako reprezentant Sojuszu Lewicy Demokratycznej zdobył mandat senatora, pełniąc rolę marszałka seniorem Senatu RP III kadencji. Chociaż w 1997 roku bez powodzenia ubiegał się o miejsce w Sejmie z listy SLD, jego wpływ na zmiany polityczne pozostał nieoceniony, a do momentu swojej śmierci pozostawał honorowym przewodniczącym rady naczelnej PPS.

Jan Mulak był także redaktorem naczelnym miesięcznika „Lekkoatletyka” w latach 1957–1970 oraz członkiem prezydium Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Jego twórczość obejmuje takie tytuły, jak „Wojsko Podziemne”, „Polska Lewica Socjalistyczna 1939–1944” oraz „W Krakowie i na Śląsku”. Po zakończeniu swojego długiego życia, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kw. K-11-27).

Odznaczenia i upamiętnienie

W roku 1997 prezydent Aleksander Kwaśniewski wyróżnił Jana Mulaka Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, co stanowiło ważny moment w jego karierze. Następnie, w 1999 roku, w dowód uznania dla jego wkładu w rozwój Warszawy, otrzymał Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy, podkreślając tym samym jego znaczenie dla lokalnej społeczności.

Co więcej, w Warszawie, przy ul. Krasińskiego 18, gdzie mieszkał, umieszczono tablicę pamiątkową. To upamiętnienie świadczy o jego trwałym wpływie i zasługach w stolicy Polski.

Publikacje

Jan Mulak dokonał istotnych osiągnięć w dziedzinie literatury oraz działalności politycznej, czego dowodem są jego liczne publikacje.

Do najważniejszych z nich należą:

• Wojsko podziemne 1939–1945, wydane przez Spółdzielnię Wydawniczą „Wiedza”, w Warszawie w 1946 roku,
• Historia P.P.S. (współautor), opublikowana przez Wydział Szkoleniowy CKW PPS w Warszawie w 1948 roku,
• Bieg mimo przeszkód, artykuł w „Sport i Turystyka”, Warszawa 1988, ISBN 83-217-2757-3,
• Polska lewica socjalistyczna 1939–1944, wydana przez Książkę i Wiedzę, Warszawa 1990, ISBN 83-05-11995-5,
• Na Śląsku i Zagłębiu, publikacja Fundacji Wydawniczej PPS im. Mieczysława Niedziałkowskiego, Łódź 1995,
• Dlaczego: nie chciałem być premierem Rządu Tymczasowego, generałem Wojska Polskiego, rekordzistą świata, trenerem państwowym Królestwa Holandii?, wydana przez Kto jest Kim w Warszawie w 2006 roku, ISBN 83-906213-4-7.

---

Oceń: Jan Mulak

---