Henryk Lukrec, urodzony 28 września 1884 roku w Warszawie, to postać o bogatym dorobku jako dziennikarz, działacz społeczny i polityk. Zmarł 14 marca 1952 roku, również w Warszawie. W trakcie swojej kariery pełnił zaszczytną rolę posła na Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie działał w latach 1947–1952.
Życiorys
W trakcie nauki w szkole średniej Henryk Lukrec zaangażował się w tajne kółko polityczne, które nosiło znamiona Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Współpracował także z lokalnym pisemkiem uczniowskim. Jego zaangażowanie polityczne doprowadziło go do prowadzenia podobnych inicjatyw w kilku gimnazjach. Dwukrotnie, podczas zaboru rosyjskiego, znalazł się w więzieniu w Cytadeli Warszawskiej, co znacząco wpłynęło na jego późniejszą działalność. Po tych doświadczeniach udał się na studia do Szwajcarii i Francji, gdzie kształcił się w dziedzinach nauk społecznych oraz filozofii.
Swój warsztat dziennikarski doskonalił w liberalnym czasopiśmie „Głos”. Po tragicznej śmierci swego przyjaciela i mentora, Jana Władysława Dawida, objął redakcję wspomnianego pisma. W roku 1908 nawiązał współpracę z czasopismem „Społeczeństwo”, gdzie od 1910 roku pełnił funkcję redaktora naczelnego. Jego działalność nie ograniczała się jednak tylko do mediów – był również aktywnym członkiem masonerii.
W latach 1931-1935 pracował jako stały prelegent w Polskim Radio, co umocniło jego obecność na publicznej scenie. W 1936 roku dołączył do warszawskiego Klubu Demokratycznego i stanął na czele redakcji pisma KD „Epoka”, które prowadził aż do 1939 roku. W obliczu II wojny światowej, walczył w obronie Warszawy. Podczas niemieckiej okupacji, pełnił funkcję w Zarządzie Stronnictwa Polskiej Demokracji, a także redagował „Głos Demokracji” oraz był wiceredaktorem PPS-owskiego „Robotnika”. Jego zaangażowanie w dziennikarstwo było kontynuowane w latach 1942-1943, kiedy to kierował redakcją pisma „Nowe Drogi”.
Po zakończeniu okupacji, Henryk Lukrec znalazł się w gronie najważniejszych przedstawicieli Stronnictwa Demokratycznego, w tym w Centralnym Komitecie i Radzie Naczelnej. W 1945 roku powrócił na stanowisko redaktora naczelnego „Epoki” (później funkcjonującej jako „Nowa Epoka” aż do 1946). Zajmował również stanowisko redaktora naczelnego w Polskim Radio, gdzie kierował pracami Rady Programowej do 1951 roku. W latach 1947-1949 pełnił funkcję prezesa Prezydium Wydziału Wykonawczego Związku Zawodowego Dziennikarzy RP.
W 1947 roku zdobył nominację na posła do Sejmu Ustawodawczego z listy tzw. Bloku Demokratycznego. Jego postawa polityczna była związana z prokomunistycznym kursem w ramach SD. Ostatnie dni swojej działalności spędził w Warszawie, gdzie również został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 26-tuje-21).
Ordery i odznaczenia
Henryk Lukrec, w swojej niezwykłej karierze, otrzymał liczne odznaczenia, które podkreślają jego zasługi oraz oddanie dla kraju.
- krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 15 marca 1952),
- order Krzyża Grunwaldu III klasy (11 sierpnia 1945),
- medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (dwukrotnie),
- srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935).
Publikacje
Henryk Lukrec był autorem wielu istotnych dzieł, które znacząco wpisały się w polską kulturę i historię. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego najważniejszych publikacji:
- Trybunał filistrów, Warszawa 1913,
- Jan Władysław Dawid. Szkic biograficzny, Warszawa 1933,
- Jan Władysław Dawid, Ostatnie myśli i wyznania, Warszawa 1935 (opracowanie i przedmowa: Henryk Lukrec).
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 23.07.2023 r.]
- Lukrec Henryk, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 19.03.2019 r.]
- Endecy, chadecy, demokraci, [w:] Marek Łatyński, Nie paść na kolana. Szkice o polskiej polityce lat powojennych, Wrocław 2002 r., s. 453–472.
- Według innych źródeł w 1888 w Warszawie, zob. Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969 r., s. 83.
- M.P. z 1952 r. nr 38, poz. 546 „za wybitne zasługi w pracy społecznej i zawodowej”.
- M.P. z 1945 r. nr 39, poz. 94 „w uznaniu zasług, położonych dla sprawy radiofonii w Polsce, a w szczególności odbudowy Centralnej Rozgłośni Polskiego Radia w Raszynie”.
- M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Ewa Rurynkiewicz | Michał Stępniewski | Marek Ociepka | Jan Mulak | Mirosław Orliński | Pola Elster | Wanda Opęchowska | Zbigniew Pruszkowski | Maciej Jankowski (1946–2019) | Dariusz Krajowski-Kukiel | Andrzej Machalski | Włodzimierz Zawadzki (polityk) | Alfred Lampe | Zygmunt Meter | Wacław Figurski | Izabela Matusz | Zygmunt Bratkowski | Małgorzata Żak | Stefan Staszewski | Halina MartinowaOceń: Henryk Lukrec