Jan Kazimierz Kosiński był osobą, której wpływ na polski teatr ma ogromne znaczenie. Urodził się 29 czerwca 1916 roku w Warszawie, a jego życie artystyczne na zawsze wpisało się w historię kultury narodowej. Kosiński zmarł 30 września 1974 roku również w stolicy Polski.
Był nie tylko scenografem teatralnym, ale także teatrologiem oraz eseistą, co świadczy o jego wszechstronności i głębokim zrozumieniu sztuki teatralnej. Jego dokonania kształtowały nie tylko scenografię, ale również myślenie o teatrze jako formie wyrazu artystycznego.
Życiorys
Jan Kazimierz Kosiński przyszedł na świat w rodzinie, gdzie jego ojciec Kazimierz pełnił rolę nauczyciela polonisty oraz był literatem i historykiem literatury. Matką była Aleksandra Eugenia z Chodnikiewiczów. Po zakończeniu edukacji w gimnazjum, w latach 1934–1937 kontynuował naukę w zakresie malarstwa oraz scenografii w warszawskiej ASP, gdzie uczęszczał na zajęcia prowadzone przez M. Kotarbińskiego oraz W. Daszewskiego, jednocześnie uczęszczając na kursy w PIST w latach 1936–1937. W 1937 roku, podczas Międzynarodowej Wystawy Sztuki i Techniki w Paryżu, otrzymał złoty medal, co podkreśliło jego talent i umiejętności.
W swojej karierze artystycznej miał szansę współpracować z wieloma warszawskimi teatrami, a także z innymi instytucjami teatralnymi, takimi jak Stary Teatr pod dyrekcją A. Pronaszki. Jego osiągnięcia były wysoko cenione przez znakomitych inscenizatorów, w tym takich jak L. Schiller, E. Axer, L. René oraz W. Horzyca, którzy często zapraszali go do współpracy jako współautor różnorodnych widowisk teatralnych.
Do jego najważniejszych scenografii należą:
- Dobry człowiek z Seczuanu B. Brecht (1956),
- Wizyta starszej pani F. Dürrenmatt (1958),
- Kartoteka T. Różewicz (1960),
- Kroniki królewskie S. Wyspiański (1968).
12 sierpnia 1941 roku zawarł związek małżeński z Marią Janiną z Łodyńskich, historykiem sztuki, która żyła w latach 1916–2008. Kosiński zmarł w Warszawie, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A35-4-12).
Ordery i odznaczenia
Jan Kazimierz Kosiński, jako zasłużony obywatel Polski, otrzymał szereg odznaczeń, które potwierdzają jego wkład w rozwój kraju. W szczególności wyróżnia się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 lipca 1955 roku,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955 roku.
Nagrody
Jan Kazimierz Kosiński osiągnął znaczące sukcesy w swojej karierze artystycznej, co zostało docenione przez wiele prestiżowych instytucji. Oto niektóre z jego wyróżnień:
- Państwowa Nagroda Artystyczna II stopnia w dziale teatru (zespołowa) za opracowanie plastyczne opery Halka Moniuszki w Państwowej Operze w Poznaniu, przyznana 29 lipca 1950 roku,
- Nagroda Państwowa III stopnia za projekt i wykonanie dekoracji teatralnych do sztuk Stefana Żeromskiego Sułkowski oraz Fryderyka Schillera Intryga i Miłość, w latach 1951 i 1952 w Warszawie,
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za scenografię do oper Król Edyp i Persefona Igora Strawińskiego, a także za przedstawienie Prometeusz skowany Ajschylosa w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, zdobyta w 1962 roku,
- Nagroda im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, przyznana w 1969 roku, za całokształt twórczości w dziedzinie scenografii,
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki za działalność artystyczną i pedagogiczną, którą Kosiński odebrał w 1972 roku.
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 13.12.2023 r.]
- Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23.07.1952 r. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 02.08.2024 r.]
- Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 06.08.1950 r. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 06.08.2024 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- a b Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biograficzny. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995, s. 266–267. ISBN 83-02-05974-9.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Sławomir Fabicki | Edward Porembny | Mirosław Bukowski | Dominika Peczynski | Adolf Forbert | Włodi | Feliks Rybicki | Halina Szmolcówna | Karol Leszczyński | Wanda Barszczewska | Krzysztof Lenk | Krystyna Bieniek | Mateusz Grydlik | Łukasz Borowicz | Janina Madziarówna | Katarzyna Czajka-Kominiarczuk | Andrzej Barszczyński | Joanna Sarapata | Beata Łuczak | Stefan Bagiński (filmowiec)Oceń: Jan Kazimierz Kosiński