Jacek Staszelis

---

Życiorys

Jacek Staszelis jest absolwentem IX Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie, gdzie zdobył solidne podstawy edukacyjne. Następnie kontynuował naukę na kierunku matematycznym na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Po zakończeniu służby wojskowej podjął pracę jako asystent na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1973-1975, a potem przeniósł się do Instytutu Badań Jądrowych (IBJ). W roku 1977 Jacek Staszelis rozpoczął pracę w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN (CAMK), gdzie pełnił funkcję specjalisty ds. oprogramowania. Na temat jego przejścia do CAMK opowiada ówczesny dyrektor, profesor Józef Smak, który zwraca uwagę, że szef Staszelisa, profesor Roman Żelazny, długo wahał się z zgodą na tę zmianę. Zgodził się dopiero wtedy, gdy Staszelis stał się obiektem intensywnej nagonki ze strony organów bezpieczeństwa.

Po trzech latach pracy w Afryce Północnej, w latach 1995-2000, Jacek Staszelis był związany z Wydawnictwem Naukowym PWN, gdzie przewodził projektowi informatycznemu związanym z tworzeniem haseł dla Encyklopedii PWN. Projekt ten wykorzystywał wtedy nowatorski standard SGML, który w późniejszych latach ewoluował w kierunku XML.

W pierwszej dekadzie XXI wieku Staszelis pracował kolejno w ZUS jako analityk w Departamencie Wdrożenia KSI, następnie w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy, gdzie sprawował funkcję Głównego specjalisty ds. standardów, a także w Centrali PZU Życie SA jako Koordynator w Biurze Analiz i Wdrożeń Informatycznych aż do roku 2009.

Obecnie Jacek Staszelis cieszy się zasłużoną emeryturą, po długiej i owocnej karierze w różnych dziedzinach związanych z naukami ścisłymi oraz technologią.

Działalność niezależna

Jacek Staszelis był osobą o wielu pasjach, łącząc w sobie pasję do taternictwa jako członek Klubu Wysokogórskiego, narciarstwa wysokogórskiego, turystyki oraz żeglarstwa. W trakcie swoich studiów aktywnie uczestniczył w grupie „taterników”, która skupiała młodych Polaków, związanych z paryską „Kulturą”. Działał na rzecz przemycania przez granicę polsko-czechosłowacką osób oraz dokumentów. Z jednej strony przekazywał informacje o wydarzeniach związanych z marcem 1968 roku i aktualnej sytuacji w Polsce, a z drugiej, dostarczał egzemplarze „Kultury” oraz publikacji przygotowanych przez Instytut Literacki.

Jego działania były wynikiem zaangażowania po wydarzeniach Marca 1968 roku. Staszelis stał się autorem oraz współautorem różnych ulotek, z których jedna z maja 1968 roku ostrzegała przed planowaną inwazją na Czechosłowację. Za swoje działania został aresztowany 11 października 1969 roku, a następnie oskarżony na podstawie artykułu 23 § 1 m.k.k. o „rozpowszechnianie ulotek i materiałów o wrogich treściach społeczno-politycznych”. W dniu 9 grudnia 1969 roku, Staszelis odzyskał wolność, zaś Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy umorzył sprawę w marcu 1970 roku na mocy amnestii z 21 lipca 1969.

W ciągu roku, w 1974 roku, odbył służbę wojskową, a po zakończeniu tego etapu był obiektem obserwacji ze strony służb specjalnych, które podejrzewały go o aktywne kontakty ze środowiskiem rewizjonistycznym. W 1973 roku, brał aktywny udział w akcji przeciwdziałającej likwidacji Zrzeszenia Studentów Polskich, a tak naprawdę jego przekształceniu w Socjalistyczny Związek Studentów Polskich. W rezultacie jego działalności, przez wiele lat miał zakaz wyjazdów za granicę oraz nie wydano mu książeczki pływań morskich.

Dnia 2 lipca 1976 roku podpisał „Oświadczenie piętnastu młodych opozycjonistów solidaryzujących się z polskimi robotnikami”, co stanowiło zapowiedź utworzenia Komitetu Obrony Robotników. Staszelis aktywnie wspierał pomoc dla robotników z Ursusa i Radomia, którzy cierpieli represje po wydarzeniach czerwcowych 1976 roku. Awanse w dokumentacji policyjnej wskazywały na jego udział w Sprawie Operacyjnego Rozpracowania krypt. „Maniacy”, która została założona przez Wydział III KWMO w Radomiu w 1976 roku, w odpowiedzi na działania Komitetu Obrony Robotników.

W drugiej połowie 1980 roku, Staszelis został przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w CAMK-u. Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku, z zaangażowaniem przystąpił do działalności w podziemnej „Solidarności”, szczególnie w Tygodniku Mazowsze. W początkowych miesiącach stanu wojennego, jego działania koncentrowały się na gromadzeniu informacji dla Tygodnika dotyczących sytuacji w kraju. Koordynował te operacje z osobami takimi jak Tomasz Chlebowski, Iwona Korzeniewska oraz Elwira Milewska-Zonn, małżonka prof. Włodzimierza Zonna.

Staszelis odgrywał kluczową rolę w dostarczaniu informacyjnych materiałów, w tym o wydarzeniach z Lubina, gdzie zastrzelono protestujących, jak również o podobnych incydentach w Nowej Hucie. Wspólnie z Mieczysławem Prószyńskim opracował edytor MS Word do polskich czcionek, a jego współpraca z profesorem Markiem Demiańskim doprowadziła do przemycenia drukarki laserowej, co miało duże znaczenie w kontekście druku niezależnych publikacji, w tym Tygodnika Mazowsze, który stał się jedną z pierwszych gazet składanych komputerowo w Polsce.

Rok 1984 przyniósł kolejne wyzwania, gdy razem z Konradem Bielińskim oraz Mirosławem Pankiem, zorganizował ogólnopolską akcję monitorowania przebiegu wyborów do rad narodowych. Opracowane przez nich programy komputerowe służyły do losowania próby i analizy wyników. Ta akcja, wzbogacona dodatkowymi metodami monitorującymi, koordynowanymi przez Tomasza Chlebowskiego, pokazała, że wyniki wyborów były sfałszowane przez władze komunistyczne, które zawyżały je o około 15%.

Jacek Staszelis miał również na swoim koncie publikacje naukowe oraz artykuły prasowe, współpracując z Bartoszem Kaliskim nad książką „Kurierzy wolnego słowa (Paryż–Praga–Warszawa 1968–1970)”. W 2003 roku reprezentował OBWE jako obserwator w sfałszowanych wyborach prezydenckich w Azerbejdżanie.

Życie prywatne

Jacek Staszelis pochodzi z rodziny o głęboko zakorzenionych wartościach. Jest synem Jerzego i Marii, którzy przyczynili się do jego wychowania. Jacek był w związku małżeńskim z Hanną Orlik, która zmarła w tragicznych okolicznościach. Para doczekała się syna, Jakuba, który przyszedł na świat w 1986 roku. Obecnie Jakub pełni ważną rolę jako prezydent świątyni Hare Kryszna, mieszczącej się w Mysiadle.

---

Oceń: Jacek Staszelis

---