Adolf Edward Herstein

---

Edukacja artystyczna

Początki artystycznej kariery autora związane są z warszawską Klasą Rysunkową, gdzie swoje pierwsze kroki stawiał pod okiem Wojciecha Gersona. W 1891 roku podjął dalsze kształcenie w Klasy Malowania z Natury, którą prowadził Johann Caspar Herterich, w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Co więcej, w Monachium miał również okazję uczyć się w prywatnej szkole malarstwa Antona Ažbe, a nieco później kontynuował naukę w Akademie Julien w Paryżu.

Podczas swojego pobytu w Monachium, studiując malarstwo w szkole Ažbe, Herstein nawiązał bliską relację z niemiecką arystokratką Fanny zu Reventlow. Sytuacja ta zyskała ogromne zainteresowanie opinii publicznej, gdy w 1893 roku ujawniono ich romans. Niestety, po pewnym czasie, kiedy Fanny zaszła w ciążę, Herstein nie przyjął na siebie odpowiedzialności za rodzicielstwo. Zamiast tego, przekonał ją do zawarcia małżeństwa z pruskim politykiem, Walterem Lübke, co przedstawia nie tylko skomplikowaną sytuację osobistą artysty, ale i jego trudne wybory życiowe.

Początki działalności artystycznej

Po zakończeniu studiów artystycznych, w roku 1894 Adolf Edward Herstein wrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął swoją twórczą przygodę. Debiutował na prestiżowej scenie warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w 1898 roku. Od tego momentu jego prace były regularnie wystawiane w stolicy, m.in. w latach 1910, 1911 oraz 1926. Warto również wspomnieć o Salon Aleksandra Krywulta, gdzie artysta również prezentował swoje dzieła.

W latach 1904–1910 Herstein prowadził prywatną szkołę malarstwa w Warszawie, które stało się miejscem nauki dla wielu młodych twórców. Wśród jego uczniów znajdował się znany malarz Roman Kramsztyk, który czerpał inspiracje z nauk swojego mistrza.

Udział w berlińskim życiu artystycznym

Adolf Edward Herstein był postacią w pełni zaangażowaną w sprawy artystyczne Berlina, co miało miejsce przede wszystkim w kontekście jego wcześniejszego życia w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczył w działalności politycznej. Po przeżyciach związanych z rewolucją 1905 roku, które spowodowały, że stał się celem prześladowań ze strony carskiej policji, zdecydował się na emigrację do Berlina.

W stolicy Niemiec, dzięki rekomendacji znanego malarza Maksa Liebermanna, Herstein przyjął członkostwo w Berliner Sezession, grupie artystycznej, która miała ogromny wpływ na rozwój sztuki w tym okresie. Jako czynny członek „Sezession” oraz honorowy członek Towarzystwa Opieki Polskiej, mocno angażował się w życie polskiej kolonii w Niemczech.

W jego berlińskiej pracowni pojawił się ponownie Roman Kramsztyk, co wskazuje na dynamiczne relacje wśród artystów tworzących w tym czasie. Herstein był uczestnikiem wystaw organizowanych przez Berlińską Secesję, gdzie prezentował swoje prace nie tylko w Berlinie, ale również w takich miastach jak Monachium i Stuttgart w przełomowych latach 1913, 1914 i 1917. Przygotowywał również dzieła do specjalnych teczek graficznych wydawanych przez to ugrupowanie.

Nie można zapomnieć, że artysta należał także do Stowarzyszenia Artystów Niemieckich, co utwierdzało jego obecność w kręgu liczących się twórców. W jego artystycznych kontaktach istotną rolę odgrywały postacie takie jak Max Lieberman, Lovis Corinth oraz Lesser Ury, uznawani za kluczowych przedstawicieli niemieckiego postimpresjonizmu. Jerzy Malinowski zwraca uwagę, że styl tych artystów zawierał w sobie elementy ekspresjonizmu, co przyczyniało się do myślenia o sztuce na nowe sposoby.

Dojrzałość artystyczna

Emil Pottner, bliski przyjaciel Hersteina, opisał jego styl malarski jako „(…) pointylizm nanoszony na grubość pięści”, co doskonale oddaje unikalność jego techniki. W 1914 roku Lovis Corinth stworzył podwójny portret obydwu artystów, wychwytując ich złożoną osobowość i artystyczne poszukiwania. Herstein specjalizował się w różnych formach twórczości, takich jak portrety, akty, kompozycje figuralne, a także przedstawienia zwierząt i krajobrazów.

Jego malarstwo było głęboko osadzone w inspiracjach szczególnie impresjonizmem oraz puentylizmem. Artysta stosował technikę impast, co nadawało jego dziełom wyrazistej tekstury i głębi. W latach 1915–1917, w ramach współpracy z Berlińską Secesją, Herstein uczestniczył w projekcie wydawniczym Juliusa Barda. W ramach tej serii „Krieg und Kunst” (Wojna i sztuka) opublikowano jego litografie, w tym „Der Reiter” (Jeździec), „Schicksal” (Przeznaczenie), „Der Brandstifter” (Podpalacz) oraz „Obdachlose” (Bezdomni). W tych pracach widać znaczący wpływ twórczości Corintha oraz Willy’ego Jaeckla.

W swoim dorobku artysta ma również akwaforty zwierząt, które powstały w 1914 roku. Jego obrazy olejne, tworzone przy użyciu techniki impasto, zachwycają bogactwem faktur. W roku 1915 na wystawie Berlińskiej Secesji, obecnie znajdującej się w Starej Galerii Narodowej w Berlinie, została zaprezentowana jego praca pt. „Krajobraz nad jeziorem”. Obraz ten, nabyty przez zbiorowisko w 1971 roku, w katalogu wystawy został opisany jako dzieło o pastelowym, niebiesko-zielonym kolorycie, który przypomina późne realizacje Claude’a Moneta. Twórczość Hersteina wyraża głębokie zainteresowanie atmosem krajobrazu oraz subtelnością odbić na wodzie, co nawiązuje do ducha francuskiego impresjonizmu.

Jednak technika nakładania koloru przez Hersteina stosuje o wiele większą plastyczność. Moment szkicowości w jego pracach jest potęgowany przez zastosowanie szpachli, co sprawia, że części płótna są nadal widoczne, dodając dziełom wyjątkowego charakteru. Jego malarstwo to harmonijna fuzja stylów, które przekształca w unikatowe wizje artystyczne, pełne życia i emocji.

Wystawy i muzea

Adolf Edward Herstein, znany ze swojego wkładu w sztukę, aktywnie brał udział w licznych wystawach zbiorowych. Jego debiut w niezwykle prestiżowym Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych miał miejsce w 1898 roku. Po tym stworzono jego ekspozycje w kolejnych latach: 1910, 1911 oraz 1926, kiedy to miał możliwość zaprezentowania kolekcji swoich prac w stolicy Polski.

Oprócz wystaw w Warszawie, Herstein uczestniczył również w pokazach organizowanych przez galerie malarstwa w takich miastach jak: Dreźnia, Düsseldorf, Berlin, Monachium oraz Stuttgart. W roku 1910 miał wyjątkową okazję, aby jego prace były prezentowane obok dzieł znaczącej artystki Olgi Boznańskiej, co podkreśla jego reprezentatywność w szkole monachijskiej.

Obrazy Hersteina znalazły się w zbiorach kilku znaczących instytucji. Można je obecnie znaleźć w:

• Bibliotece Narodowej w Warszawie,
• Muzeum Sztuki w Łodzi,
• Starej Galerii Narodowej w Berlinie,
• berlińskim Muzeum Żydowskim,
• Museum of Modern Art w Nowym Jorku,
• Brooklyn Museum w Nowym Jorku,
• Los Angeles County Museum of Art (LACMA) w Los Angeles.

Jednym z najważniejszych jego dzieł jest obraz „Krajobraz nad jeziorem”, który można zobaczyć w Starej Galerii Państwowego Muzeum w Berlinie. Nazwisko Hersteina figuruje także w renomowanych europejskich leksykonach artystycznych, takich jak francuski Benezit oraz niemiecki Thieme-Becker, co dowodzi jego znaczenia w historii sztuki.

---

Oceń: Adolf Edward Herstein

---