Adam Pomorski

---

Życiorys

Adam Pomorski to wybitna postać polskiej kultury, który ukończył studia socjologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Swoją karierę tłumacza rozpoczął w latach 70., początkowo specjalizując się w przekładach z języka rosyjskiego. W 1983 roku zadebiutował jako poeta, wprowadzając do polskiej literatury nowe inspiracje. Po roku 1989 związał się zawodowo z Instytutem Studiów Politycznych PAN, gdzie jego praca przyczyniła się do rozwoju dyskursu kulturowego w Polsce.

Od 1999 roku pełnił funkcję wiceprezesa polskiego PEN Clubu, a od 2010 do 2022 roku był jego prezesem. W 2008 roku dołączył do jury prestiżowej Nagrody Mediów Publicznych w dziedzinie literatury pięknej COGITO, co podkreśla jego wpływ na promocję literatury w Polsce. W 2011 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując tytuł doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa na podstawie monografii poświęconej Annie Achmatowej zatytułowanej „Drogą wszystkiej ziemi”.

Pozostawał aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich aż do sierpnia 2020 roku, a jego wkład w świat literacki został doceniony poprzez liczne odznaczenia. W 2012 roku otrzymał Odznakę Honorową „Bene Merito”, a w 2020 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu „Za zasługi dla Litwy”.

Nagrody i nominacje

Adam Pomorski, uznany tłumacz i poeta, zdobył wiele nagród i wyróżnień w ciągu swojej kariery literackiej. Poniżej wymienione są niektóre z najważniejszych osiągnięć artysty:

• Nagroda „Literatury na Świecie” w roku 1983, przyznana za „Poezje wybrane” W. Chlebnikowa, oraz w 1985 roku za „Szalej i inne wiersze” I. Bunina,
• Nagroda Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich w 1994 roku, za całokształt dorobku, oraz w 1999 roku za „Fausta” J.W. Goethego,
• Nagroda Polskiego PEN Club w 1995 roku, również za całokształt dorobku,
• Nagroda Ministra Kultury w 2006 roku,
• Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus w 2015 roku, za przekład „Mezopotamii” Serhija Żadana, wspólnie z Michałem Petrykiem,
• Nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w 2018 roku, za przekład książki „Dół” Andrieja Płatonowa.

Książki

Autor Adam Pomorski zyskał uznanie dzięki swoim różnorodnym dziełom literackim, które obejmują zarówno poezję, jak i eseistykę. Poniżej przedstawiamy najważniejsze pozycje w jego dorobku:

• Sąd kapturowy (1983) – debiut poetycki, który wprowadził autora na literacką scenę,
• Duchowy proletariusz: przyczynek do dziejów lamarkizmu społecznego i rosyjskiego kosmizmu XIX-XX wieku (na marginesie antyutopii Andrieja Płatonowa) (1996) – analiza głębokich idei społecznych,
• Imperialna baba (2003) – praca, która bada kulturowe aspekty społeczeństwa,
• Sceptyk w piekle. Z dziejów ideowych literatury rosyjskiej (2004) – krytyczna refleksja nad ideologią w literaturze.

Tłumaczenia

W bogatej bibliografii Adama Pomorskiego znajdują się liczne tłumaczenia, które pokazują jego wszechstronność i głęboką znajomość literatury. Oto niektóre z kluczowych dzieł, które zostały przetłumaczone przez Pomorskiego:

• Rustam Ibrahimbekow „Miasteczko na południu i inne opowiadania” (1979),
• Wielimir Chlebnikow „Poezje wybrane” (1982),
• Ilgiz Kaszafutdinow „Szlachetna krew” (1982),
• Konstantin Szczerbakow „Wiek męski: szkice krytyczne i publicystyczne” (1982),
• Siergiej Jesienin „Inonia i inne wiersze” (1984),
• Jewgienij Zamiatin „My” (1985) – pod pseudonimem Barbara Sentencja,
• Aleksander Kuzniecow „Na północ od Moskwy” (1985),
• Iwan Bunin „Szalej i inne wiersze” (1985),
• Aleksy Riemizow „Siostry krzyżowe” (1985),
• Asar Èppel „Sztorm” (1985),
• Benedikt Liwszyc „Półtoraoki strzelec” (1995),
• Nikołaj Gumilow „Zatruta tunika i inne wiersze” (1997),
• Johann Wolfgang von Goethe „Faust: tragedia” (1999),
• Rainer Maria Rilke „Liryki najpiękniejsze” (2000),
• Konstantin Waginow „Harpagoniada” (2001),
• Georg Trakl „Sebastian we śnie i inne wiersze” (2001),
• Fiodor Dostojewski „Bracia Karamazow” (2004),
• Wielimir Chlebnikow „Rybak nad morzem śmierci: wiersze i teksty 1917-1922”,
• Rainer Maria Rilke „Osamotniony na szczytach serca” (2006),
• Annie Achmatowej „Drogą wszystkiej ziemi. Poezja. Proza. Dramat”,
• Thomas Stearns Eliot „W moim początku jest mój kres” (2007),
• Suplement poetycki ze współczesnej liryki białoruskiej (2008) – z Jerzym Litwiniukiem,
• Uładzimier Arłoŭ „Prom przez kanał La Manche: wiersze” (2009),
• Fiodor Dostojewski „Biesy” (2010),
• Siergiej Jesienin „Kamieniem strącam księżyc” (2010),
• Osip Mandelsztam „Nieograbiony i nierozgromiony. Wiersze i szkice” (2011),
• Uładzimir Niaklajeu „Poczta gołębia” (2011),
• Andriej Płatonow „Dół” (2017).

Te przekłady świadczą o erudycji tłumacza, który z powodzeniem łączy literackie osiągnięcia różnych epok i kultur.

---

Oceń: Adam Pomorski

---