Warszawska Piekarnia Mechaniczna stanowi cenny element warszawskiego dziedzictwa kulturowego, znajdując się w atrakcyjnej lokalizacji przy ulicy Stolarskiej 2/4. To zabytkowy kompleks przypominający nam o tradycjach piekarskich, które miały znaczący wpływ na historię miasta.
Wszystkie elementy architektoniczne oraz historia związana z tym miejscem sprawiają, że jest ono nie tylko ważne dla mieszkańców Warszawy, ale także dla turystów pragnących lepiej poznać lokalne tradycje i rzemiosło.
Opis
W sercu Warszawy znajduje się ceglany budynek piekarni, który wraz z dwupiętrową oficyną mieszkalną, powstał w latach 1900 lub 1908. Data budowy, zapisana na bocznej ścianie oficyny, jest częściowo nieczytelna, przez co nie można jej jednoznacznie ustalić. Budynek ten usytuowany jest między ulicami Stolarską, Letnią oraz Szwedzką.
Piekarnia została wzniesiona w kształcie litery „U” i posiada jednokondygnacyjną strukturę z niewielkim dziedzińcem. Elewacje charakteryzowały się skromnym wystrojem, typowym dla przemysłowej architektury epoki, w tym elementami takimi jak lizeny oraz ozdobne gzymsy. Również oficyna została wzbogacona o dekoracyjne szczegóły, w tym balustrady balkonowe, które nadają jej wyjątkowy wygląd.
Przez lata, do lat dwudziestych XX wieku, piekarnia zmieniała właścicieli, aż w 1925 roku w ręce Marcelego i Marii Wiechowiczów oraz Stanisława i Zofii Morawskich przeszło zarówno piekarnia, jak i oficyna. Nowi posiadacze byli znanymi mistrzami piekarskimi, mocno związanymi z lokalnym Cechem Piekarzy, a ich działalność miała również społeczny wymiar. Marceli Wiechowicz, aktywny w sferze politycznej, w 1930 roku dostał się do Senatu III kadencji (1930−1935).
Piekarnia funkcjonowała jako III Warszawska Piekarnia Mechaniczna, dostarczając pieczywo szczególnie sklepom w Pradze oraz jednostkom wojskowym. Świetnie przetrwała II wojnę światową, nie doświadczając większych zniszczeń. Po wojnie, w 1945 roku, została przekazana Skarbowi Państwa, a w 1977 roku rozebrano fragmenty posesji, odsłaniając szczytową ścianę oficyny mieszkalnej.
Po zakończeniu działalności, która miała miejsce w 2010 roku, w budynku pozostało oryginalne wyposażenie, takie jak piec do wypieku chleba oraz różne urządzenia miernicze. Obiekty te znalazły się w gminnej ewidencji zabytków Warszawy w 2012 roku, a w 2020 zespół budynków został ujęty w rejestrze zabytków pod numerami PPN07206 i PPN07398.
Przypisy
- a b Warszawska Piekarnia Mechaniczna przy ul. Stolarskiej 2/4 w Warszawie została wpisana do rejestru zabytków. [w:] Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków [on-line]. mwkz.pl, 26.08.2020 r. [dostęp 04.10.2021 r.]
- Maciej Czeredys, Ewa Zajkowska: Ilustrowany atlas architektury Pragi. Warszawa: Centrum Architektury, 2020, s. 46.
- a b Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 162.
- a b Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 163.
- Jerzy S. Majewski: Piekarnia na Nowej Pradze. Jak piekarz został senatorem. warszawa.wyborcza.pl, 26.11.2010 r. [dostęp 04.10.2021 r.]
- Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki: Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej. Warszawa: Kancelaria Senatu, 2009, s. 169.
- Zarządzenie nr 2998/2012 Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 24.07.2012 r. w sprawie założenia ewidencji zabytków Miasta Stołecznego Warszawy [online].
- Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 151.
- a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30.06.2021 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 16−17. [dostęp 02.10.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki przemysłowe i magazynowe":
Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser” | Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych | Elektrociepłownia Żerań | Garaż Zajezdni Służby Zdrowia | Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych Avia | Ciepłownia Kawęczyn | Fabryka gilz Dzwon Hilarego Jeżewskiego w Warszawie | Kompleks młyński Michla w Warszawie | Oczyszczalnia Ścieków „Czajka” | Zabudowania Fabryki Wyrobów Metalowych „Metalik” w Warszawie | Stalowa (zajezdnia autobusowa) | Praga (zajezdnia tramwajowa) | Zakład Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych | Ciepłownia Wola | Zespół Stacji Filtrów w Warszawie | Elektrociepłownia Siekierki | Budynek Fujifilm PolskaOceń: Warszawska Piekarnia Mechaniczna