Ufficio Primo

---

Historia

„Budynek został zaprojektowany przez Marek Leykam, natomiast konstrukcję nadzorował J. Dowgiałło. Projekt, który miał duże znaczenie, zaprezentowano na wystawie w Zachęcie w 1950 roku. Planowano, że budynek stanie się częścią nowej dzielnicy ministerstw, nazywanej „pałacem władzy”. Z punktu widzenia architektonicznego, miał on harmonijnie łączyć się z dawnym Dworcem Głównym (położonym w Warszawie Śródmieściu).

Construction rozpoczęto około 1952 roku, z przeznaczeniem na siedzibę Prezydium Rządu, którego przewodniczącym był Bolesław Bierut. Jednak budynek pełnił tę rolę jedynie przez kilka posiedzeń do roku 1953. Następnie, przestrzenie zajmowały biura projektowe związane z przemysłem samochodowym i obronnym, a także siedziby różnych zjednoczeń, w tym Zjednoczenia Przemysłu Budowy Urządzeń Chemicznych „Chemak”.

Od 1990 roku budynek przeszedł pod zarząd FSO, a później spółki Euro Invest sp. z o.o., która była częścią grupy Kulczyk Holding.

W latach 1993–2008 w piwnicach budynku funkcjonował znany klub muzyczny „Ground Zero”, który gościł takie zespoły jak U2, Eiffel 65 oraz Bob Geldof. W przeszłości miało tu również miejsce kino „Barbara”, które zainaugurowano po 1956 roku.

Warto zaznaczyć, że budynek został uznany za dobro kultury współczesnej Warszawy i znalazł się na liście opracowanej przez Stowarzyszenie Architektów Polskich z 2003 roku. W lipcu 2012 roku został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy (ID: SRO10857), a w 2015 roku jego status uległ dalszemu wzmocnieniu, gdy wpisano go do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego (nr rejestru A-1290 z 19 marca 2015 roku).

Przeprowadzony w latach 2010–2012 generalny remont miał na celu dostosowanie budynku do standardu A+. Modernizacja objęła między innymi restaurację krużganków, kolumn oraz dębowych drzwi. Po zakończeniu prac powierzchnia najmu, razem z salą konferencyjną, wynosi ponad 6000 m². Rewitalizacja była dziełem zespołów architektonicznych: O&O (W. Olko, A. Nurczewski, Ł. Engel, Ł. Kwietniewski, G. Bajorek) oraz Pracowni B’ART (B. Biełyszew, A. Skopiński, A. Chrulski, M. Szydłowska), a całkowity koszt przebudowy przekroczył 15 milionów euro. Ufficio Primo zdobyło III nagrodę w I edycji (lata 2001–2014) Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy w kategorii „architektura zrewitalizowana”. Nazwa nowego biurowca nawiązuje do słynnej florenckiej Galerii Uffizi.

W 2015 roku przed głównym wejściem do budynku zainstalowano cztery imponujące rzeźby autorstwa Barbary Falender, noszące wspólny tytuł „Strażnicy”, które przedstawiają postacie Tyche, Hermesa, Fortunę oraz Merkurego. Tego samego roku siedzibę w Ufficio Primo przeniosło także notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych przedsiębiorstwo Ciech S.A.

Architektura

Obiekt ten składa się z sześciu kondygnacji nadziemnych oraz dwóch podziemnych. Jego projekt oparty jest na kwadratowym planie, co nadaje mu kształt bliski sześcianowi. Zauważalne jest, że elewacja budynku prezentuje się niemal identycznie z każdej strony. We wnętrzu znajduje się przestronna rotunda sięgająca wysokością całego budynku, otoczona galeriami z kolumnami, które biegną dookoła. Na ostatnich dwóch kondygnacjach kolumny te mają podwójną wysokość. Całość wieńczy płaska, betonowa kopuła z okrągłymi świetlikami.

W podziemiach zaprojektowano salę konferencyjną, która pomieści 400 osób, a jej półokrągłe sklepienie zdobią koncentryczne, żelbetowe żebra zbiegające się wokół walcowatego żyrandola. Wnętrze tej podziemnej sali przypomina styl architektoniczny Hali Ludowej we Wrocławiu. Pomieszczenia biurowe charakteryzują się wysokością przekraczającą 3,5 metra. Warto zwrócić uwagę na wąskie okna zestawione w pary, które zdobione są boniowaniem, zwłaszcza w dolnej części budynku. Okrągłe klatki schodowe dominują w narożnikach obiektu, a cały budynek wieńczy klasyczny gzyms. Główne wejście do budynku zostało usytuowane od strony ulicy Jana Pankiewicza.

W piwnicach, w ramach zabezpieczeń, zaprojektowano schron przeciwatomowy. Budowa obiektu, według niektórych źródeł, miała wykorzystywać materiały pozyskane z zburzonych poniemieckich obiektów w Dolnym Śląsku, a świetliki przypuszczalnie pochodziły z bunkra Adolfa Hitlera.

Styl architektoniczny tego budynku stanowi wyraźną syntezę zapożyczeń z różnych epok. Był on częścią poszukiwań kompromisu pomiędzy realizmem socjalistycznym a architekturą narodową, czerpiąc również z treści zachodnioeuropejskich. Monumentalna bryła biurowca była inspirowana florenckimi pałacami miejskimi z XV wieku, natomiast kolumnada nawiązuje do romańskich kolumn z krypty św. Leonarda w katedrze wawelskiej. Galeriowe krużganki mieć mogą swoje źródło w krużgankach zamku na Wawelu.

Styl architektury budynku, nietypowy bowiem w czasach socrealizmu, można określić jako modernistyczny historyzm. Współcześnie krytycy wskazywali na ten obiekt, uznając go za „odchylenie kosmopolityczne”. Na początku XXI wieku forma budynku została doceniona jako „niezwykła” oraz „wybitna i niepowtarzalna”. Architektura ta jest też interpretowana jako próba podważenia estetyki socrealizmu, która starała się łączyć odniesienia do przeszłości, jednak bez klarownych powiązań czasowych. Ostatecznie połączono tu estetykę związanych z Zachodem i bankowością, co bywa traktowane jako „obnażenie megalomaństwa zleceniodawcy”. W 2012 roku biurowiec został wpisany do gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy (ID: SRO10857), a w 2015 roku obiekt ten został uznany za zabytek podlegający ochronie (numer rejestru A-1290 z dnia 19.03.2015).

---

Oceń: Ufficio Primo

---