Jerzy Lambert Grabowski, który przyszedł na świat 16 kwietnia 1896 roku w Warszawie, był wybitnym polskim architektem oraz inżynierem. Jego życie zakończyło się 19 sierpnia 1981 roku, pozostawiając po sobie znaczący ślad w historii polskiej architektury.
Życiorys
Jerzy Grabowski był synem Jana i Emilii z rodziny Barcikowskich. Swoje wykształcenie rozpoczął w Szkole Ziemi Mazowieckiej w Warszawie. W latach 1912–1914 aktywnie uczestniczył w działalności „Zarzewia”, a po wybuchu I wojny światowej, od 11 listopada 1918 do 20 października 1920, pełnił służbę jako ochotnik w Wojsko Polskim, w 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W trakcie plebiscytu na Górnym Śląsku, który miał miejsce w latach 1920-1921, odznaczył się jako organizator ruchu sportowego oraz rozpoczął swoją karierę dziennikarską.
Po ukończeniu studiów na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 1922 roku, Grabowski stał się współredaktorem „Sportowca”, pisma wydawanego w Bytomiu, które było kluczowym źródłem informacji w kontekście zdobywania poparcia dla Polski na Górnym Śląsku podczas plebiscytu. Po powrocie do kraju, sprawował kierownictwo w dziale sportowym „Kurieru Polskiego”, a także podjął współpracę z „Przeglądem Sportowym”, gdzie pracował do 1935 roku. Był również aktywnym członkiem wielu organizacji, w tym Ligi Morskiej i Kolonialnej, Polskiego Związku Lekkiej Atletyki oraz Komitetu Budowy Domu Polaków z Zagranicy, wzorując się na marszałku Józefie Piłsudskim.
Gdy nastał rok 1939, Grabowski zajął się organizowaniem II Zjazdu Polaków z Zagranicy, a w czasie II światowej wojny stał się żołnierzem partyzantki na Kielecczyźnie. Po zakończeniu wojny skoncentrował się na odbudowie Warszawy. Jego pasja do dziennikarstwa odżyła, gdy w 1946 roku rozpoczął współpracę z tygodnikiem „Stolica”, gdzie publikował różnorodne artykuły. W 1947 roku dołączył do Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy oraz objął funkcję przewodniczącego Rady Głównej Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy.
Już 3 listopada 1947 roku został mianowany członkiem Naczelnej Rady Odbudowy miasta, a następnie pełnił rolę przewodniczącego Komitetu Wykonawczego tej instytucji. Był również zaangażowany w odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie oraz współautorstwo budynku Ministerstwa Rolnictwa przy ulicy Wspólnej. Poza tym, Grabowski został współzałożycielem oraz organizatorem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, przez wiele lat sprawując funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego tej organizacji.
Jego pasje nie ograniczały się tylko do działania społecznego i zawodowego; interesował się sportem, zwłaszcza w młodzieńczych i szkolnych latach, a później zajął się myślistwem. W latach 60. był członkiem Naczelnej Rady Łowieckiej, a także Głównego Sądu Łowieckiego oraz Kolegium Odznaczeń Łowieckich. Pełnił przez wiele lat stanowisko prezesa warszawskiego Koła Łowieckiego „Knieja”. W 1980 roku zdobył nagrodę w konkursie „Łowca Polskiego” za opowiadanie „Mój złotomedalowy”. W systemie zarządczym Kampinoskiego Parku Narodowego był pierwszym przewodniczącym Rady w latach 1959-1971.
Na koniec należy wspomnieć, że Jerzy Grabowski był bratem znanego piłkarza i dziennikarza Tadeusza Grabowskiego (1899–1985) oraz od 1 marca 1931 roku mężem Heleny Kłokockiej. Jego życie oraz osiągnięcia pozostawiają niezatarte ślady w historii Warszawy i Polski.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Grabowski, uznawany za wybitnego architekta, otrzymał szereg zaszczytnych odznaczeń i wyróżnień, które świadczą o jego wkładzie w rozwój architektury i działalności na rzecz społeczeństwa.
- Order Sztandaru Pracy I klasy,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (14 kwietnia 1947),
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931),
- Medal 3 Maja,
- Złoty Medal Zasługi Łowieckiej.
Przypisy
- Jacek Cydzik. Ludzie odbudowy Starego Miasta w Warszawie. „Kronika Warszawy”, s. 69, Nr 5 (115) z 2000.
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 94. [dostęp 23.07.2021 r.]
- M.P. z 1947 r. nr 136, poz. 845.
- M.P. z 1947 r. nr 59, poz. 422 „za wybitne zasługi w dziele odbudowy Stolicy”.
- M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.
- Członkowie Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. [dostęp 29.04.2015 r.]
- Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 listopada 1947 r. o powołaniu Naczelnej Rady Odbudowy m. stoł. Warszawy. [dostęp 29.04.2015 r.]
- Walne Zgromadzenie członków Towarzystwa Przyjaciół Warszawy w Muzeum Narodowym w Warszawie. [dostęp 29.04.2015 r.]
- Andrzej Skalimowski: Wielki Budowniczy. [dostęp 29.04.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zbigniew Zawistowski | Jerzy Arnold | Louis Dunski | Bonifacy Dąbkowski | Zbigniew Leonowicz | Jakub Kupecki | Czesław Mierzejewski (inżynier) | Stanisław Dunin-Markiewicz | Zbigniew Kornberger | Bartosz Piotrowski | Tomasz Chmielewski (inżynier) | Andrzej Bulanda | Jerzy Kuliński | Edward Goldberg | Marcin Iwanowski | Marcin Budkowski | Piotr Namysł | Bohdan Jezierski | Zygmunt Kleyff | Christof MarselisOceń: Jerzy Grabowski (architekt)