Staw przy Książęcej

Jeziora i stawy

Staw przy Książęcej, znany również jako Staw Żurawka, to urokliwy zbiornik wodny zlokalizowany w Warszawie. Mieści się on w dzielnicy Śródmieście, co czyni go dostępnym i atrakcyjnym miejscem dla mieszkańców oraz turystów.

To miejsce wyróżnia się nie tylko naturalnym pięknem, ale także bogatą historią, czyniąc je idealnym celem na krótki spacer lub relaksujący czas spędzony na łonie natury.

Położenie i charakterystyka

Staw znajduje się malowniczo po lewej stronie rzeki Wisły, w sercu stolicy, w dzielnicy Śródmieście Południowe. Zlokalizowany jest w pobliżu ulic: Książęcej, Józefa Czapskiego oraz Stanisława Lorentza. Obszar, na którym się znajduje, to piękny park Na Książęcem, sąsiadujący z historycznym źródłem wody oligoceńskiej z lat 50. XX wieku, zbudowanym w klasycystycznym stylu, a także z Elizeum. Staw mieści się w bezpośredniej zlewni Wiśle.

Zgodnie z dokumentacją przedstawioną w „Programie Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.”, staw znajduje się na tarasie nadzalewowym. Jego zasilanie odbywa się poprzez wodociągi, a odpływ wody kierowany jest do kanalizacji, co oznacza, że poziom wody jest regulowany w sposób sztuczny. Staw ma powierzchnię wynoszącą 0,0571 ha. Zgodnie z numerycznym modelem terenu, dostępnym na Geoportalu, lustro wody znajduje się na wysokości 88,1 m n.p.m., a identyfikator MPHP to 1409897.

Ten zbiornik wodny to glinianka, która powstała w wyniku zalania wyeksploatowanego wyrobiska iłów, które były wykorzystywane przez lokalne cegielnie. Cegielnie w dolinie Żurawki, która swoje koryto miała w miejscu obecnej ul. Książęcej, funkcjonowały już od XVII wieku. Około 1776 roku, wodny zbiornik stał się częścią układów parkowych zaprojektowanych przez Szymona Bogumiła Zuga. W przeszłości, na wyspie na stawie hodowano nawet małpy, co znane jest jako Małpia Kolonia.

Staw jest częścią dawnego ogrodu księcia Poniatowskiego, który został wpisany do rejestru zabytków pod nr rej. 278 z dnia 1 lipca 1965 roku. W 1958 roku niedaleko stawu postawiono popiersie Elizy Orzeszkowej, wykonane przez Romualda Zerycha.

W XXI wieku, w zbiorniku wodnym zaobserwowano obecność ropuchy zielonej oraz traszki zwyczajnej, co świadczy o różnorodności biologicznej tego miejsca.

Przypisy

  1. Park na Książęcem w centrum Warszawy. Romantyczne zacisze z podziemną rotundą. Idealne miejsce na wiosenny spacer [online], 22.02.2022 r. [dostęp 16.06.2022 r.]
  2. Park na Książęcem – dawny ogród ks. Poniatowskiego z tajemniczym Elizeum [online], 31.05.2021 r. [dostęp 16.06.2022 r.]
  3. a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 16.06.2022 r.]
  4. Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Obszary MSI. Dzielnica Śródmieście [online] [dostęp 16.06.2022 r.]
  5. a b c d Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21.10.2010 r. [dostęp 16.06.2022 r.]
  6. Ulica Książęca [online], Warszawa – Dzielnica Śródmieście [dostęp 04.02.2017 r.]
  7. a b Zespół Ekovert, Mapa aktualnej sieci układu hydrograficznego miasta stołecznego Warszawy (stan na rok 2015). 1:20 000 [online] [dostęp 16.06.2022 r.]
  8. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) - stan na 31.03.2022 r. - woj. mazowieckie (Warszawa) – plik PDF, Narodowy Instytut Dziedzictwa [dostęp 20.09.2022 r.]
  9. Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii, Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006, s. 35 [dostęp 16.06.2022 r.]
  10. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 74.
  11. Anna Różańska, Parki warszawskie. Przemiany układów kompozycyjnych, Warszawa: Katedra Sztuki Krajobrazu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2012, s. 56–58.
  12. a b Staw w centrum "zaniedbany". Urząd: tam żyją chronione ropuchy i traszki [online], 10.06.2018 r. [dostęp 16.06.2022 r.]

Oceń: Staw przy Książęcej

★★★★★
Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:23