Zgorzała (jezioro)


Jezioro Zgorzała to malownicze zbiorniki wodne znajdujące się w Warszawie, o powierzchni przekraczającej 3 hektary. Zlokalizowane jest w jednej z głównych dzielnic stolicy - Ursynów.

To miejsce przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, oferując możliwości do wypoczynku oraz kontaktu z naturą.

Położenie

Jezioro znajduje się po stronie lewej Wisły, w stolicy Polski, a dokładniej w dzielnicy Ursynów. Usytuowane jest ono pomiędzy osiedlami Zgorzała nad Jeziorem oraz Jeziorki Polskie, ograniczone od strony ulic Trombity, Kórnickiej oraz Dumki. Ta lokalizacja umiejscowiona jest w obszarze wododziałowym, który oddziela zlewnie rzek Jeziorki i Raszynki.

W ramach Programu Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy, w latach 2009-2012, z perspektywą do roku 2016, stwierdzono, że jezioro ma charakter wytopiskowy. Mieści się na terenie wysoczyzny i jest okresowo zasilane wodami powierzchniowymi. Odpływ z tego zbiornika odbywa się przez cieki; jego początek stanowi Kanał Jeziorki, który efektywnie odprowadza wodę z okolicznych pól oraz dróg. Powierzchnia jeziora wynosi 3,2781 hektara, a dodatkowo towarzyszy mu mniejszy zbiornik wodny o powierzchni 0,1246 ha. Łącznie misa jeziora obejmuje powierzchnię około 17 ha.

Rekultywacja

Dzięki zdarzeniom przez ostatnie lata, jezioro Zgorzała przeszło znaczną metamorfozę. Ciągłe osuszanie terenu, jak również obniżające się poziomy wód gruntowych, skutkowały dramaticznym zmniejszeniem jego rozmiarów.

Pierwotnie, akwen ten, ulokowany w stolicy, zajmował imponującą powierzchnię wynoszącą około 20 ha, co czyniło go największym jeziorem Warszawy. Dla porównania, znane Jezioro Czerniakowskie ma powierzchnię tylko 14,5694 ha. Obecnie, w okresach braku opadów, pozostały jedynie dwa niewielkie zbiorniki wodne w południowo-wschodniej części niegdysiejszego jeziora. Dawniej, ta część zbiornika była jego najgłębszą częścią.

W północno-zachodniej strefie pozostały jedynie dwa małe stawy oraz obszary podmokłe, które wskazują na zmiany w ekosystemie tego miejsca. W wyniku działalności budowlanej, tereny wokół dawnego Jeziora Zgorzała zostały zasypane gruzem oraz innymi materiałami budowlanymi, co dodatkowo pogorszyło sytuację hydrologiczną w tej okolicy. Zmniejszenie pojemności retencyjnej zbiornika przyczyniło się do licznych problemów z odwodnieniem, a także do występowania poważnych podtopień, w tym jednego szczególnie dużego zdarzenia w 2010 roku.

W odpowiedzi na trudności związane z wodnym bilansem, w 2012 roku, na podstawie wniosków mieszkańców pobliskich działek, rozpoczęto rekultywację jeziora. Operacje te były oparte na dokumentacji z 2011 roku zatytułowanej „Koncepcja rekultywacji jeziora Zgorzała wraz z zagospodarowaniem terenów przyległych”, która została zlecona przez zarząd Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy. Celem rekultywacji była poprawa retencji, której wartość szacowano na około 60 000 m³.

Całkowity koszt planowanych działań wyniósł 8 291 288,88 zł. Proces rekultywacji obejmował nie tylko odtworzenie oryginalnej linii brzegowej, ale także jej umocnienie oraz pogłębienie zbiornika. W projekcie przewidziano również zasadzenie 260 drzew oraz blisko 450 krzewów, a także stworzenie infrastruktury parkowej, która miała obejmować ławki, pomosty, plac zabaw oraz parking.

Przyroda

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2004 roku, na obszarze jeziora, a także w jego sąsiedztwie, zidentyfikowano szereg gatunków ptaków. Wśród nich znajdują się: bąk występujący wiosną, łabędź niemy, głowienka, czernica, błotniak stawowy, czajka, mewa śmieszka, trzciniak oraz kaczka krzyżówka. Ponadto odkryto również obecność m.in. perkoza rdzawoszyjego, cyraneczki i krwawodzióba.

W 2013 roku stwierdzono, że awifauna jeziora obejmowała 72 różne gatunki ptaków, z których 44 przybyło tu na lęgi. W najbliższym otoczeniu zbiornika wodnego występuje także kruszyna pospolita, co dodatkowo podkreśla bioróżnorodność tego rejonu.

Warto zaznaczyć, że w 2007 roku władze miasta stołecznego Warszawy zdecydowały o objęciu terenu jeziora Zgorzała ochroną w formie użytku ekologicznego, co jest istotnym krokiem w kierunku zachowania lokalnego ekosystemu.

Przypisy

  1. Jarosław Dąbrowski: Odpowiedź na interpelację z dnia 9.05.2013 r. dotycząca trybu i kosztów realizacji inwestycji polegającej na rekultywacji jeziora na terenie Dzielnicy Ursynów oraz zniszczeń w środowisku przyrodniczym w trakcie prowadzenia robót. Dzielnica Ursynów, 01.07.2013 r. [dostęp 18.09.2013 r.]
  2. Tomasz Wojciuk: Ruszyła rekultywacja jeziora Zgorzała. kurierpoludniowy.pl, 07.09.2012 r. [dostęp 18.09.2013 r.]
  3. a b c Rada m.st. Warszawy: ZAŁĄCZNIK TEKSTOWY I TABELARYCZNY DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21.10.2010 r. [dostęp 18.09.2013 r.]
  4. a b c d Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, 2006 r. [dostęp 18.09.2013 r.]
  5. Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy: Polityka. Warszawa - oficjalny portal stolicy Polski, 2007 r. [dostęp 19.09.2013 r.]
  6. Grzegorz Węcławowicz, Janusz Księżak, Andrzej Jarosz, Przemysław Śleszyński: Atlas Warszawy, Zeszyt 8, Ptaki Warszawy 1962-2000. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, 2001 r.
  7. Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy - Załącznik nr II.7. Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004 r. [dostęp 18.09.2013 r.]

Oceń: Zgorzała (jezioro)

Średnia ocena:4.68 Liczba ocen:19