Mordor (Warszawa)

Budynki biurowe

Mordor to nieformalna, a zarazem żartobliwa nazwa, która odnosi się do koncentracji biurowców, w których znajdują się siedziby licznych przedsiębiorstw. Wśród nich można znaleźć również filie dużych korporacji transnarodowych. Miejsce to usytuowane jest na Służewcu oraz w zachodnim Ksawerowie w Warszawie. Obszar ten obejmuje ulice takie jak Domaniewska, Wołoska, Cybernetyki oraz Marynarska.

Nazwa "Mordor" nawiązuje do krainy stworzony przez J.R.R. Tolkiena, przedstawionej w jego epickiej powieści fantasy, Władca Pierścieni. To połączenie kultury literackiej z rzeczywistością miejską nadaje temu miejscu unikalny charakter.

Geneza nazwy

Tereny Służewca oraz Ksawerowa zyskały żartobliwą nazwę Mordoru, co jest bezpośrednio związane z problematycznymi aspektami komunikacyjnymi, które dotykają obszarów biurowych zlokalizowanych w tej części Warszawy. Dotarcie do Mordoru oraz opuszczenie go stanowi nie lada wyzwanie.

W 2018 roku szacowano, że codziennie do pracy w tej okolicy przybywało około 80–100 tys. osób, głównie młodych zawodowców. Mordor stał się symbolem korporacyjnego świata, pełnego dynamicznych, ambitnych, ale również przepracowanych ludzi, którzy wciąż gonią za kolejnymi „deadlinami”. To ma znaczący wpływ na ich życie osobiste, a humorystycznie nazywają siebie orkami, nawiązując do postaci z powieści Tolkiena.

Utrudniony dojazd, liczne korki oraz znikome możliwości parkowania skutkują tym, że wielu potencjalnych pracowników odrzuca oferty zatrudnienia w firmach z siedzibą w tej części stolicy. W marcu 2019 roku wskaźnik niewynajętej powierzchni biurowej wyniósł przeciętnie 19,8% (w Warszawie średnia wynosiła 9,1%), co wskazuje na spadek atrakcyjności lokalizacji, mimo korzystniejszych warunków najmu. Mordor traci wyraźnie na znaczeniu w porównaniu do nowego centrum biurowego, jakim jest Wola.

W ostatnich latach podjęto różnorodne próby oficjalnego oznaczenia Mordoru, w tym inicjatywy wprowadzenia tabliczki informacyjnej, jednak została ona usunięta przez odpowiednie służby. Mimo to, nazwa stała się znana także dzięki oprogramowaniu Google Maps. Istniały również próby jej oficjalnego uznania w ramach budżetu obywatelskiego. Od 2015 roku w wydawane jest czasopismo „Głos Mordoru” (ISSN 2545-0204), skierowane do pracowników korporacji zlokalizowanych w tej unikalnej lokalizacji.

Sam termin „Mordor” zyskał na popularności poprzez fanpage „Mordor na Domaniewskiej” na Facebooku, który w 2018 roku przyciągnął ponad 100 tys. fanów. W 2022 roku, dwóm krzyżującym się szlakom w Mordorze nadano nazwy, które są nawiązaniami do mitologii Śródziemia: droga prowadząca od ulicy Suwak na wschód nosi imię J.R.R. Tolkiena, a droga od ulicy Konstruktorskiej w kierunku północnym została ochrzczona imieniem Gandalfa.

Historia

W okresie PRL w obszarze Mokotowa funkcjonowała Dzielnica Przemysłowo-Składowa znana jako „Służewiec”, obejmująca powierzchnię około 260 hektarów. W kilkudziesięciu zakładach przemysłowych zlokalizowanych w tej lokalizacji na początku lat 70. zatrudnionych było około 20 tysięcy osób. Lata 90. przyniosły zakończenie działalności tych przedsiębiorstw, co zaowocowało na rynku nieruchomości pojawieniem się dużych, dobrze usytuowanych terenów, które były atrakcyjnie usytuowane w pobliżu centrum miasta oraz lotniska.

Jednym z pierwszych projektów inwestycyjnych, które zrealizowano w tym rejonie, było wybudowanie biurowca Curtis Plaza przy ul. Wołoskiej 18, które miało miejsce w latach 1991–1992. W latach 1995–2001 na obszarze ulic Domaniewskiej i Postępu powstał zespół biurowców Mokotów Business Park. W roku 2000, przy ul. Wołoskiej, otwarto jedno z największych warszawskich centrów handlowych, Galerię Mokotów.

Do 2019 roku w tym terenie zrealizowano budowę 83 biurowców. Proces ten przebiegał w zasadzie bez kontroli ze strony stołecznego samorządu, co przyczyniło się do powstania biurowej monokultury, która dominowała w tej części miasta. Jednak po 2020 roku w rejonie Mordoru zaczęto dostrzegać potrzebę realizacji kolejnych inwestycji mieszkaniowych, co było odpowiedzią na znaczną liczbę niewykorzystanych powierzchni biurowych. W 2021 roku, spółka Echo Investment podjęła decyzję o rozbiórce pierwszego z czterech biurowców wchodzących w skład Empark Mokotów Business Park (Galaxy, Jupiter, Mars i Mercury), który był jednym z pierwszych projektów biurowych w Mordorze. Na miejscu tych budynków zaplanowano realizację osiedla mieszkaniowego, które będzie obejmować ponad 1500 mieszkań. W 2024 roku przewidziano rozpoczęcie rozbiórki biurowca Curtis Plaza.

Przypisy

  1. Michał Wojtczuk. Curtis Plaza zamienia się w gruzy. Co powstanie na miejscu biurowca, od którego zaczął się Mordor?. warszawa.wyborcza.pl, 24.06.2024 r. [dostęp 07.08.2024 r.]
  2. Michał Wojtczuk. Biurowce znikają z Mordoru. „Gazeta Stołeczna”, s. 5, 09.06.2023 r.
  3. Michał Wojtczuk: Historyczny moment: burzą pierwszy biurowiec Mordoru. Nadchodzi nowa era dla tej części Służewca. 19.01.2022 r. [dostęp 10.05.2023 r.]
  4. Uchwała nr LXXII/2394/2022 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 17.11.2022 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 12175 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 28.11.2022 r. [dostęp 04.01.2023 r.]
  5. Uchwała nr LXXII/2395/2022 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 17.11.2022 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 12176 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 28.11.2022 r. [dostęp 04.01.2023 r.]
  6. Błażej Brzostek: Wstecz. Historia Warszawy do początku. Warszawa: Muzeum Warszawy, 2021 r., s. 62. ISBN 978-83-959638-3-4.
  7. Jak naprawdę wygląda praca w „Mordorze na Domaniewskiej"?, „forsal.pl” [dostęp 18.08.2018 r.]
  8. Życie orków z Mordoru na Domaniewskiej: target na asapie, 1300 zł na umowie o dzieło. 'Bo już mam orka na twoje miejsce', „warszawa.wyborcza.pl” [dostęp 18.08.2018 r.]
  9. „Mordor” na Domaniewskiej. Służby szybko zajęły się tabliczką na Mokotowie, „wiadomosci.wp.pl”, 02.04.2015 r. [dostęp 18.08.2018 r.]
  10. Michał Wojtczuk: Biurowy biznes strzela w niebo. Warszawa prawie jak londyńskie City. gazeta.pl, 25.06.2019 r. [dostęp 05.07.2019 r.]
  11. Adam Roguski. Mordor na nowo: dla jednych nakłady, dla innych okazje. „Rzeczpospolita”, s. A20, 19–20.06.2019 r.
  12. Joanna Gierak-Onoszko. M w Mordorze. „Polityka”, s. 32, 27.01–02.02.2016 r.
  13. Michał Wojtczuk. Służewiec w korku i kryzysie. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 22.06.2016 r.
  14. Warszawski Mordor będzie oficjalną nazwą w stolicy? Jest na to szansa, „Noizz”, 28.01.2017 r. [dostęp 19.08.2018 r.]
  15. „Mordor na Domaniewskiej” obchodzi piątą rocznicę swojego istnienia na Facebooku, „iMokotow.pl”, 16.03.2018 r. [dostęp 19.08.2018 r.]
  16. Rafał Ferber założył fanpage „Mordor na Domaniewskiej” dla zabawy. Dziś zarabia na nim miliony... lajków, „INNPoland.pl” [dostęp 19.08.2018 r.]
  17. Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A. Wirtualna Polska MediaW.P.M., Mordor na Domaniewskiej. Jedyna taka dzielnica w Polsce, „finanse.wp.pl”, 27.03.2015 r. [dostęp 18.08.2018 r.]
  18. Jaka tam Domaniewska? Google Maps uznał „Mordor” za oficjalną nazwę, „naTemat.pl” [dostęp 18.08.2018 r.]
  19. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989−2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002 r., s. 206. ISBN 83-908950-5-6.
  20. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989−2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002 r., s. 70−74. ISBN 83-908950-5-6.
  21. Józef Kazimierski, Ryszard Kołodziejczyk, Żanna Kormanowa, Halina Rostowska: Dzieje Mokotowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972 r., s. 269.

Oceń: Mordor (Warszawa)

★★★★★
Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:14