Zdzisław Tarnowski

---

Życiorys

Hrabia Zdzisław Tarnowski, od 1894 roku był właścicielem oraz administratorem Dzikowej, która obecnie znajduje się w dzielnicy Tarnobrzega. Pochodził z rodziny szlacheckiej; jego ojcem był Jan Dzierżysław Tarnowski, galicyjski marszałek Sejmu Krajowego, natomiast matką Zofia z rodziny Zamoyskich, będąca córką Zdzisława Zamoyskiego. Jego małżonką została Zofia z Potockich, córka Artura Władysława Potockiego oraz Róży z Lubomirskich.

W latach 1903–1914 Zdzisław Tarnowski pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego. Ponadto, był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego oraz liderem konserwatywnego Stronnictwa Prawicy Narodowej. W 1904 roku ufundował szpital w Tarnobrzegu, który dzisiaj nosi imię Zofii z Zamoyskich Tarnowskiej. Jako przywódca partii, zaangażował się w tworzenie Naczelnego Komitetu Narodowego, powołanego 16 sierpnia 1914 roku w Krakowie w celu koordynacji działań na rzecz sprawy polskiej. Początkowo był to organ reprezentujący wszystkie galicyjskie stronnictwa oraz Koło Polskie, jednak z czasem stracił na reprezentatywności, a jego funkcjonowanie de facto zakończyło się w 1917 roku, formalnie zaś w 1920 roku.

Tarnowski opowiadał się za bliską współpracą z Austro-Węgrami, co doprowadziło do jego zesłania przez władze carskie. Wraz z małżonką Zofią aktywnie wspierał lokalną ludność, zarówno polską, jak i żydowską, w trudnych czasach wojennego kryzysu, dostarczając jedzenie, leki oraz odzież za symboliczną opłatą.

W 1920 roku Zdzisław Tarnowski był członkiem prezydium Komitetu Obrony Państwowej w Krakowie. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej zadeklarował pomoc, finansując utworzenie plutonu konnych ochotników znanego jako ochotnicy dzikowscy, który walczył w jednym z oddziałów 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. W szeregach tej jednostki walczyło dwóch jego synów. 10 grudnia 1928 roku został uhonorowany odznaką pamiątkową przez 8 pułk ułanów, a także ufundował sierociniec w Tarnobrzegu, prowadzony przez siostry służebniczki, oraz kościół w Tarnowskiej Woli, budowany w latach 1922–1928.

W latach 1924–1926 zbudował również kościół pod wezwaniem św. Stanisława w Chmielowie. Pod przewodnictwem Zdzisława Tarnowskiego, Stronnictwo Prawicy Narodowej sprzeciwiło się przewrotowi majowemu w 1926 roku, starając się jednocześnie wykorzystać sytuację dla dobra kraju, co przejawiało się w formułowaniu celów politycznych w reakcji na zamach.

W roku 1927, pomiędzy 14 a 16 września, zorganizował w Dzikowie kongres konserwatystów, w którym uczestniczyli współpracownicy marszałka Piłsudskiego, na przykład płk Walery Sławek. Z kongresu wynikło tzw. porozumienie dzikowskie, przyznające poparcie dla rządu.

W 2020 roku została wydana pierwsza biografia Zdzisława Tarnowskiego, uznawana za cenną publikację, nosząca tytuł „Zdzisław Tarnowski. Opowieść o panu na Dzikowie” autorstwa Magdaleny Jastrzębskiej, wydana przez Wydawnictwo LTW.

Odznaczenia

Wśród odznaczeń Zdzisława Tarnowskiego znajdują się znaczące wyróżnienia, które świadczą o jego zasługach oraz uznaniu w kraju i za granicą.

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 2 maja 1923 roku,
• Krzyż Wielki Orderu Franciszka Józefa, otrzymany w 1908 roku, w Austrii.

---

Oceń: Zdzisław Tarnowski

---