Stefan Bronisław Flukowski urodził się 18 sierpnia 1902 roku w Warszawie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata. W swoim dorobku literackim zasłynął jako polski pisarz i poeta, który był jednym z kluczowych członków grupy literackiej Kwadryga. Jego twórczość umiejscawia się w nurcie surrealizmu, który na przełomie lat trzydziestych XX wieku zaczynał zdobywać popularność w Polsce.
Flukowski miał znaczący wpływ na rozwój tego ruchu artystycznego w kraju, wprowadzając nowe idee i inspiracje do polskiego kontekstu literackiego. Był również uznawanym tłumaczem, który oddał w polski język dzieła takich autorów jak Anatole France i Paul Éluard. Jego umiejętności językowe i wrażliwość artystyczna przyczyniły się do popularyzacji surrealistycznej estetyki w polskim literackim świecie.
Poza działalnością literacką, Flukowski miał także miltarną przeszłość jako podporucznik piechoty Wojska Polskiego, co dodatkowo wzbogaciło jego doświadczenia i spojrzenie na rzeczywistość. Jego życie zakończyło się 8 maja 1972 roku w Świnoujściu, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej kulturze i literaturze.
Życiorys
Stefan Flukowski był osobą, która wywodziła się z rodziny związanej z rzemiosłem. Naukę rozpoczął w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, a później kontynuował studia na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiował filozofię oraz prawo jednocześnie.
W okresie 1926–1937 pełnił różnorodne funkcje w sądownictwie, pracując jako aplikant sądowy, aplikant adwokacki i asesor sądowy. W tym czasie był także współzałożycielem oraz aktywnym członkiem grupy literackiej Kwadryga, redagując związane z nią czasopismo „Kwadryga”, na którego łamach zadebiutował literacko w 1927 roku. Swój debiut książkowy zanotował w 1929 roku, wydając tom poezji zatytułowany Słońce w kieracie.
Jego twórczość była na stałe obecna w prasie literackiej. Jako autor współpracował z wieloma czasopismami, w tym z „Drogą” (1931-1933), „Pionem” (1934, 1936-1937), „Rocznikiem Literackim” (1934-1936) oraz „Tygodnikiem Ilustrowanym”.
Flukowski w 1932 roku uzyskał stopień podporucznika w korpusie oficerów rezerwy piechoty z 2863 lokatą. W 1934 roku był w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III oraz posiadał przydział w rezerwie do 81 Pułku Piechoty w Grodnie.
Podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, walczył jako oficer żywnościowy I batalionu w 1 Pułku Piechoty OW Grodno, jednak wkrótce trafił do niewoli niemieckiej. Przebywał w obozach Oflag II B Arnswalde oraz Oflag II C Woldenberg, gdzie stał się jednym z animatorów życia kulturalnego, zakładając teatr jeniecki. Dla tegoż teatru stworzył wiele sztuk, w tym Jajko Kolumba, a także krótkie dramaty jak Tęsknota za Julią i Chwila królewskiej niemocy.
Po wojnie Flukowski osiedlił się w Krakowie. W latach 1946-1947 pełnił tam stanowisko kierownika literackiego Teatru im. Juliusza Słowackiego oraz przewodniczył krakowskiemu oddziałowi Związku Literatów Polskich. Publikował swoje teksty m.in. w „Odrodzeniu” (1945–1949), „Twórczości” (1946-1958 z przerwami), „Nowinach Literackich” (1947-1948) i „Tygodniku Powszechnym” (1947-1948).
Jako redaktor serii Nowy Teatr, w 1948 roku zrealizował pierwodruki sztuk autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, takich jak W małym dworku oraz Szewcy. W 1950 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowisko redaktora w Naszej Księgarni. Dodatkowo angażował się w działalność kulturalną i dydaktyczną w Pałacu Młodzieży.
W latach pięćdziesiątych oraz później kontynuował swoją twórczość literacką oraz tłumaczenia, publikując w renomowanych pismach takich jak „Nowa Kultura”, „Współczesność”, „Odgłosy”, „Kultura”, „Życie Literackie” oraz „Tygodnik Kulturalny”.
Stefan Flukowski zmarł niespodziewanie w trakcie pobytu w Świnoujściu. Jego miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kw. 32B dodatkowa-22-5).
Twórczość
Twórczość Stefana Flukowskiego była głęboko osadzona w duchu Awangardy Krakowskiej. W odróżnieniu od swoich współczesnych, takich jak Tadeusz Peiper czy Julian Przyboś, którzy dążyli do uchwycenia wieczności poprzez obrazy teraźniejszości i codzienności, Flukowski przyjął inną perspektywę. Jego poezja używała metafory wieczności do przedstawienia cykliczności rzeczywistości. Poeta stawiał opór ówczesnym nowatorskim formom literackim, podkreślając postulaty prostoty w języku.
W wierszach Flukowskiego można dostrzec apoteozę pracy jako kluczowej wartości w świecie. Często nawiązywał do codziennych ludzkich zajęć, przedstawiając je jako zakończenie boskiego aktu stworzenia. Jego najbardziej znamienne utwory to:
- Poezja- Słońce w kieracie (1929),
- Dębem rosnę (1932),
- Napomknięte cieniem (1961),
- Rzeka gwiazd (1965),
- Po stycznej słońca (1971),
- Oko byka (1973),
- Olimpijskie strofy (1976).
W obszarze prozy Flukowski stworzył m.in.:
- Pada deszcz (1931) – zbiór opowiadań,
- Urlop bosmanmata Jana Kłębucha (1939) – powieść,
- Płomień róży (1959) – biograficzna opowieść o Słowackim i Norwidzie.
Jego dorobek dramatyczny obejmował m.in.:
- Odys u Feaków (1939),
- Tęsknota za Julią (1940),
- Jajko Kolumba (1941),
- Gwiazda dwóch horyzontów,
- Chwila królewskiej niemocy,
- Oranżeria (1949).
Ordery i odznaczenia
Wśród licznych honorów, które otrzymał Stefan Flukowski, szczególnie wyróżniają się:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Przypisy
- Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 14.11.2019 r.]
- Parfieniuk 2016 ↓, s. 45.
- Straty ↓, W pracy Tadeusza Kryska-Karskiego „Straty korpusu oficerskiego 1939-1945”, Londyn 1996, Stefan Flukowski figuruje jako poległy 13.09.1939 r. w Zboiskach.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 560.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 86.
- Straty ↓.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jerzy Molga | Jarosław Kopaczewski | Krystyna Kozłowska (malarka) | Dagna Ślepowrońska | Michał Włodarczyk | Jadwiga Dylewska | Eugeniusz Poreda | Ryszard Sobiszewski | Sława Orłowska-Czerwińska | Mariusz Maszyński | Zygmunt Zintel | Łukasz Lodkowski | Robert Tondera | Adam Czerniawski | Leon Dietz d’Arma | Jan Lechoń | Pyskaty | Jakub Wocial | Alicja Sędzińska | Ludwika RywackaOceń: Stefan Flukowski