Leon Dietz d’Arma

---

Życiorys

Leon Dietz d’Arma był synem Władysława oraz Aleksandry z Kowalewskich. W młodości ukończył prestiżową szkołę kadetów marynarki w Petersburgu. Jego edukacja kontynuowana była w Kijowie oraz Warszawie, gdzie w roku 1933 osiągnął pełnię wiedzy na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Dodatkowo, uczęszczał na Wydział Architektury przy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie rozwijał swoje artystyczne pasje pod okiem Adolfa Szyszko-Bohusza.

W latach 1929–1931, jego kariera zawodowa zaczęła się rozwijać w Urzędzie Miejskim w Katowicach, a następnie, w okresie przed wybuchem II wojny światowej, prowadził własną pracownię architektoniczną. W tym czasie pełnił ważną rolę w Deputacji Administracyjnej zajmującej się sprawami urbanistyczno-estetycznymi katowickiego magistratu. W latach 1933–1939 pełnił funkcję szefa górnośląskiego oddziału SARP.

W 1937 roku, na zlecenie Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, opracował istotną koncepcję oraz projekt powtarzalny szkół powszechnych. Był również członkiem Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego, co świadczy o jego zaangażowaniu w rozwój branży budowlanej.

W okresie okupacji niemieckiej, od 1939 do 1945 roku, mieszkał w Krakowie. Po wojnie, w 1945 roku, objął stanowisko dyrektora w Państwowym Przedsiębiorstwie Budowlanym Zjednoczenia Śląsko-Dąbrowskiego w Katowicach, następnie zajmując się zarządzaniem Śląsko-Dąbrowskim Zjednoczeniem Przedsiębiorstw Budowlanych. W latach 1947–1949 ponownie wybrano go na szefa górnośląskiego SARP.

Od 1951 do 1962 roku pracował w Biurze Projektów i Studiów Budownictwa Przemysłowego w Poznaniu, gdzie odgrywał rolę Głównego Architekta miasta. Od 1963 roku był związany z Zakładem Badań Naukowych GOP PAN w Zabrzu. W 1967 roku obronił na Politechnice Warszawskiej swoją pracę doktorską zatytułowaną „Miasto Zabrze. Jego przeobrażenia i rozwój przestrzenny”, pod kierunkiem Gerarda Ciołka oraz Hanny Adamczewskiej-Wejchert. Dodatkowo, był pracownikiem Instytutu Urbanistyki i Architektury w Katowicach, co potwierdza jego wszechstronność i przeznaczenie do badań nad architekturą oraz urbanistyką.

W sferze prywatnej, Dietz d’Arma był zapalonym kolekcjonerem miniatur. W 1969 roku, znacząca część jego zbiorów została zakupiona przez Muzeum w Pszczynie, które w późniejszych latach znacznie wzbogaciło swoją kolekcję, dodając niemal 100 nowych obiektów. Dzięki tym zbiorom, muzeum mogło zaprezentować różnorodność miniatur polskich oraz obcych z okresu ponad trzystu lat.

Za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój Polski, Leon Dietz d’Arma został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Realizacje

Leon Dietz d’Arma to wybitny architekt, którego dorobek obejmuje wiele znaczących realizacji budowlanych. Oto niektóre z nich:

• Kolonia akademicka im. Franciszka Fiericha Bratniej Pomocy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Pławnej, zaprojektowana wraz z Z. Zarębą, powstała w 1920 roku,
• Urokliwy budynek Urzędu Miejskiego z charakterystyczną krzywizną fasady, zrealizowany przy współpracy z Lucjanem Sikorskim oraz Tadeuszem Łobosem w 1930 roku,
• Kolonia robotnicza zlokalizowana przy ulicy Michałkowickiej w Siemianowicach Śląskich, zrealizowana w 1931 roku,
• Projekt trybun i wejścia Toru Wyścigowego Towarzystwa Wyścigów Konnych Ziem Zachodnich, powstały również w 1931 roku w Katowicach Brynowie,
• Współpraca przy budowie kościoła garnizonowego św. Kazimierza, zrealizowanego w Katowicach w 1931 roku z Jerzym Zarzyckim,
• Budynek kas Totalizatora Towarzystwa Wyścigów Konnych Ziem Zachodnich, zaprojektowany w 1932 roku w Katowicach Brynowie,
• Szkoła powszechna przy ulicy Bogucickiej w Katowicach, oddana do użytku w 1933 roku,
• Willa mieszkalna, która znajduje się przy ul. Garczyńskiego 3 w Krakowie, powstała w 1934 roku,
• Przebudowa poczekalni-wystawy przy głównym wejściu do budynku przy ulicy Kościuszki 30 w Katowicach, przeprowadzona w 1935 roku,
• Szkoła podstawowa w Wełnowcu przy ulicy Dekerta, zrealizowana w 1936 roku,
• Elegancka willa Jawa, znajdująca się w Wiśle-Jonidle, zbudowana w 1937 roku,
• Budowa szkół powszechnych w Bieruniu, Jaworzu, Tychach, Katowicach Ligocie oraz Pogwizdowie, trwająca w latach 1938-1939,
• Kasyno oficerskie, które znalazło swoje miejsce przy ulicy Raciborskiej w Katowicach, ukończone w 1939 roku,
• Osiedle mieszkaniowe „Lignozy” w Pustkowie, zrealizowane w 1939 roku,
• Kaplica przy parafii pw. św. Stanisława BM, która znajduje się w Pustkowie-Osiedlu,
• Prowizoryczny dworzec autobusowy PKS przy ul. Zamkowej w Katowicach, wykonany w 1947 roku.

---

Oceń: Leon Dietz d’Arma

---