Stefan Bratman-Brodowski

Bratman-Brodowski był synem właściciela drukarni Joachima i z zawodu technikiem elektromonterem. Jego zaangażowanie w politykę rozpoczęło się w 1903 roku, kiedy to wstąpił do SDKPiL. Na początku aktywnie działał w zarządzie Czerwonego Krzyża, a od 1905 roku brał udział w pracach Komitetu Zagranicznego SDKPiL. W latach 1905-1906 prowadził Biuro Zarządu Głównego SDKPiL oraz wspierał wydawanie "Czerwonego Sztandaru". Przez pewien czas pełnił funkcję sekretarza Komitetu Zagłębiowskiego SDKPiL, a później zasiadał w Komitecie Łódzkim SDKPiL, dołączając później do ZG SDKPiL.

Rok 1908 przyniósł mu kolejne wyróżnienie, kiedy to na konferencji grup zagranicznych SDKPiL w Zurychu został sekretarzem Biura Sekcji Zagranicznych SDKPiL, pełniąc tę funkcję do 1912 roku. W kolejnych latach działał jako sekretarz Biura Zagranicznego SDKPiL oraz reprezentant ZG SDKPiL podczas rozmów z przedstawicielami PPS-Lewicy, co miało miejsce w czerwcu 1914 roku w Krakowie, w kontekście działań na rzecz jedności partii.

W czasie I wojny światowej jego działalność przeniosła się najpierw do Wiednia, a później do Zurychu. Od maja 1916 roku był przedstawicielem ZG SDKPiL w Rozszerzonej Międzynarodowej Komisji Socjalistycznej, a w latach 1917-1918 pełnił funkcję sekretarza Komitetu Emigrantów w Szwajcarii. Po przybyciu do Moskwy w listopadzie 1918, wstąpił do Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) - RKP(b), a jego praca w Ludowym Komisariacie Spraw Zagranicznych RFSRR (Narkomindieł) rozpoczęła nowy rozdział w jego życiu. Od stycznia do marca 1919 roku współpracował z Centralnym Komitetem Wykonawczym (CKW) grup Komunistycznej Partii Robotniczej Polski w Rosji sowieckiej.

Występując w roli komisarza Zachodniej Dywizji Strzelców oraz członka Rady Wojskowo-Rewolucyjnej Armii Litewsko-Białoruskiej, 25 czerwca 1919 roku uczestniczył w zebraniu Polaków-komunistów, które poparło misję Juliana Marchlewskiego w kontekście rokowań polsko-sowieckich. Od lipca 1919 roku Bratman-Brodowski zajmował stanowisko zastępcy przewodniczącego Komisji Normowania w Ludowym Komisariacie Komunikacji RFSRR, a do 1920 roku był sekretarzem Biura Polskiego KC RKP(b).

Jego kariera dyplomatyczna obejmowała także sekretariat oraz radcę przedstawicielstwa sowieckiego w Bernie i Berlinie. W latach 1932-1933 pełnił rolę pełnomocnika Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych ZSRR w Radzie Komisarzy Ludowych Ukraińskiej SRR, podczas gdy od 1933 do 1937 roku był posłem ZSRR na Łotwie. Tragiczne losy Bratman-Brodowskiego zakończyły się, gdy 2 lipca 1937 roku został aresztowany przez NKWD, a 27 października tego samego roku skazany na śmierć z powodu rzekomego udziału w kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej. Jego ostatnie chwile były tragiczne, bowiem został stracony tego samego dnia, a jego prochy pochowano anonimowo w krematorium na Cmentarzu Dońskim.

Po latach prześladowań, zrehabilitowano go 30 maja 1956 roku na mocy postanowienia Kolegium Wojskowego SN ZSRR. Warto dodać, że Stefan Bratman-Brodowski był żonaty z Heleną, również działaczką komunistyczną, która tragicznie zginęła w czasie "wielkiej czystki".