Stanisław Mierczyński, którego życie i twórczość niewątpliwie pozostawiły trwały ślad w polskiej kulturze, urodził się 16 sierpnia 1894 roku w Warszawie, a zmarł 25 lutego 1952 roku w Otwocku. Był znanym w Polsce etnografem muzycznym, kompozytorem, skrzypkiem oraz taternikiem, a jego pasja do muzyki ludowej wyróżniała go w środowisku artystycznym.
W wieku 22 lat, w 1916 roku, rozpoczął naukę gry na skrzypcach u Stanisława Barcewicza, a tajniki teorii muzyki oraz instrumentacji zgłębiał pod okiem Adolfa Gużewskiego. Po zakończeniu nauki, w latach 1918-1920, Mierczyński służył w wojsku, zdobywając stopień podporucznika rezerwy.
Jego zdolności artystyczne rozwijały się intensywnie, a w 1928 roku uzyskał dyplom w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Stanisław Mierczyński był wnikliwym znawcą muzyki ludowej Podhala, dokumentując muzyczne dziedzictwo poprzez swoje prace, które zawierały nuty oraz teksty pieśni ludowych, a także publikacje oraz audycje radiowe, poświęcone tej tematyce. Działalność jego miała daleko idący wpływ na popularyzację tradycyjnej muzyki góralskiej.
Jako organizator, Mierczyński z powodzeniem koordynował wyjazdy kapel podhalańskich na międzynarodowe konkursy, w tym w 1933 roku do Niemiec i Belgii oraz w 1936 roku do Wiednia. Był również bliskim przyjacielem Bartusia Obrochty, uznawanego za jednego z najwybitniejszych muzykantów góralskich, od którego nauczył się tradycyjnej gry na skrzypcach i dzięki temu zyskał umiejętności, które pozwoliły mu muzykować z rodowitymi Podhalanami.
Jako kompozytor, Stanisław Mierczyński w swoich dziełach sięgał po motywy góralskie, co odzwierciedlają jego utwory, takie jak Trio góralskie pieśni podhalańskich, przeznaczone na instrumenty smyczkowe, oraz Suita podhalańska na małą orkiestrę.
W okresie od 1930 do 1939 roku pracował jako inżynier rolnik, koncentrując się na gospodarce pasterskiej w Tatrach oraz publikując artykuły dotyczące planowanych parków narodowych. Jego miłość do gór objawiała się także podczas turystycznych wędrówek po górskich szlakach. W młodości w 1912 roku, wspólnie z Henrykiem Bednarskim, dokonał I wejścia od północy na Żabią Przełęcz Wyżnią, co było znaczącym osiągnięciem w jego karierze taternickiej.
W czasie II wojny światowej Mierczyński służył jako oficer Armii Krajowej, jednocześnie kontynuując prace w rolnictwie. Po zakończeniu wojny, jego wkład w polską kulturę oraz etnografię doczekał się uznania, a Stanisław Mierczyński spoczywa na warszawskich Powązkach, gdzie honorowana jest jego pamięć.
Przypisy
- Tadeusz Przybylski, Stanisław Mierczyński [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XX, 1975 r., s. 808
- Biografia w tatry.z-ne.pl
- Zachowujmy rodzimą pieśń i muzykę na wsi, Teatr Ludowy, 1934 r., nr 3
- Pieśni Podhala na 2 i 3 równe głosy, Warszawa 1935 r.
- Muzyka Podhala, Lwów – Warszawa 1930 r.
- Bartłomiej Obrochta, Ziemia Podhalańska, 1936 r., nr 5
- Park narodowy w Tatrach, Gazeta Gospodarcza, 1927 r., nr 28
- Zagospodarowanie hal i połonin. Parki Narodowe nie mogą ograniczyć gospodarki w górach, Gospodarz Polski, 1929 r., nr 12
- Stanisław Mierczyński
- dane biograficzne ze zdjęciem na stronie Sejmu Wielkiego
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Grzegorz Damięcki | Antoni Murzynowski | Sanah | Jacek Strzemżalski | Feliks Mikulski | Tomasz Sikorski (plastyk) | Robert Adler (rysownik) | Jan Wilkowski | Wojciech Wiszniewski | Maria Teresa Chojnacka | Sebastian Krajewski | Maurycy Karasowski | Maria Zbyszewska | Anna Buczkowska | Karolina Straus | Małgorzata Sikorska-Miszczuk | Karol Szołowski | Piotr Miks | Barbara Klicka | Helena GórskaOceń: Stanisław Mierczyński