Paweł Althamer, urodzony 12 maja 1967 roku w Warszawie, to znana postać na polskiej scenie artystycznej. Jest on nie tylko rzeźbiarzem, lecz także performerem, który tworzy unikalne instalacje oraz filmy wideo.
Artysta ten jest pochodzenia żydowskiego, co w jego twórczości manifestuje się w różnorodnych formach ekspresji artystycznej, łączących różne media oraz wrażliwości kulturowe.
Działalność artystyczna
W latach 1988–1993 Paweł Althamer kształcił się na Wydziale Rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego droga artystyczna rozpoczęła się od pracy dyplomowej pod okiem Grzegorza Kowalskiego, która przybrała formę rzeźby zatytułowanej „Autoportret”.
Początkowo Althamer skupiał się na rzeźbieniu figur, korzystając z uproszczonych technik oraz innowacyjnych materiałów. Z biegiem czasu zaczął wykorzystywać metalową siatkę, a na jego rzeźbach można było zobaczyć starą odzież. Kluczowym etapem jego twórczości stała się refleksja nad takimi zagadnieniami jak samotność, izolacja oraz wyobcowanie. Zainspirowany konstrukcjami statków kosmicznych, projektował kapsuły, urządzenia i skafandry, które miały na celu oderwanie się od przyziemnej rzeczywistości.
W połowie lat 90. artysta skierował swoje zainteresowania ku problemom społecznym, szczególnie koncentrując się na umiejscowieniu sztuki i twórczości w kontekście naszego otoczenia. Na stałe współpracuje z Fundacją Galerii Foksal, co dodatkowo wzbogaca jego artystyczną działalność.
W 2009 roku był inicjatorem utworzenia Parku Rzeźby na Bródnie, co stanowiło istotny krok w kierunku popularyzacji sztuki w przestrzeni publicznej. Jego dzieła znajdują się w prestiżowych kolekcjach, takich jak CRP w Orońsku oraz Zachęty.
Od 2022 roku zasiada w jury konkursu rzeźbiarskiego Baltic Horizons. W tym samym roku tygodnik „Polityka” wyróżnił jego dzieło „Wspólna sprawa” (2009-2016), uznając je za jedno z dziesięciu najważniejszych dzieł sztuki ostatniego trzydziestolecia.
Wystawy
Twórczość Pawła Althamera była wielowarstwowa i obejmowała różne formy artystyczne. W ramach jego bogatego dorobku, warto zwrócić uwagę na kluczowe wystawy z lat 1990–2014, które przyczyniły się do uznania jego pracy w świecie sztuki.
W 1990 roku artysta zainicjował działania w zakresie performance, prezentując projekt zatytułowany „Woda, czas, przestrzeń”. Rok później, w 1991, miał miejsce występ pod tytułem „Kardynał”, a także udział w zbiorowej wystawie „Magowie i mistycy”, która miała miejsce w CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie.
W 1993 roku Althamer zaprezentował swój projekt „Un vollkommen” w Muzeum Bochum. Dwa lata później, jego prace można było zobaczyć na wystawie „Bajka”, a także w europejskim biennale dla młodych artystów, gdzie uczestniczył w imprezie Gerinations 8 organizowanej w Academy St. Joost w Breda oraz Galerii Zachęta w Warszawie w latach 1994–1995.
Rok 1995 przyniósł jego udział w wystawie zbiorowej „Antyciała” w CSW Zamek Ujazdowski, a także akcję uliczną „Oikos” w Bydgoszczy. W 1997 roku artysta wziął udział w prestiżowym wydarzeniu Documenta X w Kassel, a dwa lata później w wystawie „Figura w rzeźbie polskiej XIX i XX wieku” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku oraz Galerii Zachęta w Warszawie.
W 2000 roku Althamer uczestniczył w Manifesta 3 w Lublanie oraz zaprezentował projekt „Bródno”. Kolejnym krokiem w jego karierze była indywidualna wystawa „Domek na drzewie” w Fundacji Galerii Foksal w Warszawie w 2001 roku, a także „Pawel and Vincent” w Bonnefantenmuseum w Maastricht w 2004 roku.
Rok 2005 to wystawa indywidualna „Paweł Althamer zachęca” w Galerii Zachęta, a w 2007 roku artysta zaprezentował swoje prace w Berlinie podczas wystawy „Black Market” oraz Skulptur Projekte 07 w Műnster. Rok później brał udział w zbiorowej wystawie „Double Agent” w Institute of Contemporary Arts w Londynie.
W 2009 roku zrealizował performance zatytułowany „Wspólna Sprawa”, który miał miejsce w Warszawie, Brukseli i powrócił do Warszawy. W 2011 roku jego prace można było zobaczyć w Muzeum Guggenheima w Berlinie w ramach wystawy „Almech”. Ostatnim ważnym wydarzeniem w tym okresie była wystawa „Neighbours” w New Museum na Manhattanie w 2014 roku.
Odznaczenia i nagrody
Paweł Althamer, uznawany za jednego z wyróżniających się artystów współczesnych, zdobył szereg nagród oraz odznaczeń za swoją twórczość. Jego osiągnięcia w dziedzinie sztuki zostały docenione na wielu płaszczyznach, co potwierdzają następujące wyróżnienia:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2015 roku,
- Nagroda im. Vincenta van Gogha, otrzymana w 2004 roku,
- Nagroda Wielka Fundacji Kultury, zdobyta w 2005 roku.
Przypisy
- Baltic Horizons - Konkurs [online], Baltic Horizons [dostęp 23.09.2022 r.] (pol.).
- Huncwot.com, Paweł Althamer - Zachęta Narodowa Galeria Sztuki [online], zacheta.art.pl [dostęp 26.03.2022 r.] (pol.).
- Paweł Althamer | Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku [online], rzezba-oronsko.pl [dostęp 26.03.2022 r.] .
- Park Rzeźby na Bródnie [galeria] [online], Culture.pl [dostęp 28.01.2022 r.] (pol.).
- Duże zainteresowanie nowojorską wystawą Pawła Althamera. Polska Agencja Prasowa, Wirtualna Polska. [dostęp 16.02.2014 r.] [zarchiwizowane z tego adresu (15.01.2021 r.)].
- Paweł Althamer, Wspólna sprawa, 2009. Open Art Projects. [dostęp 10.05.2011 r.] [zarchiwizowane z tego adresu (21.01.2010 r.)].
- PiotrP. Sarzyński PiotrP., Dzieła zebrane, „Niezbędnik Inteligenta” (1), 2022, s. 74.
- M.P. z 2015 r. poz. 851.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Tomasz Konina | Aleksandra Domańska (reżyser) | Michaił Astangow | Tadeusz Kłoczewiak | Antoni Fałat | Maja Sokołowska | Bogumił Foland | Władysław Podkowiński | Leon Łochowski | Elżbieta Gaertner | Krzysztof Moskalewicz | Tadeusz Roman (malarz) | Krzysztof Umiński | Jagoda Stach | Waldemar Śmigasiewicz | Teresa Landy | Bogumił Dawison | Lech Skolimowski | Danuta Kowalska | Aniela AszpergerowaOceń: Paweł Althamer