Antoni Fałat, urodzony 20 grudnia 1942 roku w Warszawie, był wybitnym polskim artystą, którego twórczość obejmowała malarstwo, grafikę oraz rysunek. Jego działalność artystyczna wyróżniała się unikalnym stylem, który przyciągał uwagę miłośników sztuki zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.
W ciągu swojego życia Fałat zrealizował wiele przedsięwzięć artystycznych i edukacyjnych, a jako rektor Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, odegrał istotną rolę w kształceniu młodych talentów w dziedzinie sztuki.
Artysta zmarł 19 września 2024 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny oraz niezatarte ślady w historii polskiej sztuki współczesnej.
Życiorys
Antoni Fałat był utalentowanym artystą, który swoje studia rozpoczął na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w 1969 roku obronił dyplom z wyróżnieniem pod okiem profesora Aleksandra Kobzdeja.
Na przełomie lat 60. i 70. zasłynął jako jeden z założycieli grupy artystycznej „AUT”. Program tej grupy, wyrażony w haśle wystawy z 1970 roku w warszawskiej Galerii MDM, nawiązywał do ówczesnych tendencji w malarstwie, podkreślając elementy takie jak „polska figuracja, polski styl, polska egzotyka”. Fałat był również aktywny w ruchu „O poprawę”, który zainicjował wśród absolwentów warszawskiej ASP dyskusję na temat odświeżenia języka malarskiego. Warto zauważyć, że większość członków tej grupy z czasem dołączyła do nurtu Nowej Figuracji w polskiej sztuce.
W latach 70. Fałat brał udział w licznych wystawach młodego pokolenia artystów. Jego prace można było podziwiać na Festiwalach Malarstwa Polskiego w Szczecinie z lat 1970, 1974, 1978 oraz 1980, a także na Festiwalach Sztuk Pięknych organizowanych w warszawskiej Zachęcie w latach 1970, 1972 i 1974. Ekspozycje jego dzieł odbywały się także na wystawach takich jak „Realizm i tendencje pochodne” (Warszawa 1975), „Inspiracje fotograficzne” (Szczecin 1978) oraz „Sztuka faktu” (Bydgoszcz 1978). W latach 80. aktywnie uczestniczył w spotkaniach w ramach ruchu kultury niezależnej.
W 1992 roku Fałat założył Europejską Akademię Sztuk w Warszawie. Ponadto, w latach 1992–1996 pełnił funkcję członka Rady Kultury przy Prezydencie RP, Lechu Wałęsie. Jego twórczość zyskała międzynarodowe uznanie, a obrazy artysty były wystawiane zarówno w kraju, jak i za granicą. Jego dorobek artystyczny obejmuje 34 wystawy indywidualne oraz 90 wystaw zbiorowych.
W 2012 roku miała miejsce wystawa 30 prac Fałata w nowo otwartym Łódzkim Centrum Konferencyjno-Wystawowym „Lutnia”. Jego dzieła zyskały również miejsca w prestiżowych zbiorach, takich jak Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Galerii Zachęta, a także w Muzeum w Gandawie oraz w Muzeum Puszkina i Instytucie Sztuki w Moskwie.
Artysta ten spoczywa na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Odznaczenia i nagrody
Antoni Fałat zdobył liczne uznania i nagrody w ciągu swojej kariery artystycznej, co świadczy o jego wkładzie w kulturę i edukację.
W 1997 roku otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, który został przyznany za szczególne zasługi na rzecz oświaty i wychowania.
W 2022 roku został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, co podkreśla jego znaczące osiągnięcia w obszarze sztuki.
Warto również wspomnieć, że jest laureatem Złotego Medalu na III Festiwalu Sztuk Pięknych Zachęta oraz Złotego Medalu Bielskiej Jesieni.
W 2024 roku, wyróżniając się swoim dorobkiem, otrzymał Odznakę Honorową Zasłużonego dla Warszawy.
Twórczość
Malarstwo Fałata odzwierciedla nurty Nowej figuracji, eksplorując tematykę człowieka w jego różnych kontekstach, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Ciekawe jest, że w wielu jego dziełach można dostrzec elementy z przeszłości; często artysta wplata w swoje prace zdjęcia sylwetek zaczerpnięte ze starych fotografii. Ten zabieg nadaje obraźaom tajemniczy charakter oraz sprawia, że widzowie są przenoszeni w czasy minione.
Fałat stosuje ciemną paletę barw, która jest subtelnie ożywiana przez kolorowe akcenty. Dzięki temu obrazy zyskują niezwykłą głębię i ekspresję. Innym interesującym zabiegiem artysty jest akcentowanie dynamiki postaci poprzez graficzne lub kolorystyczne wzmocnienia. Często obrazy są przesiąknięte ostrą jasnością oraz intensywnymi, ognistymi tonami, takimi jak pomarańczowy, które potrafią wywołać ogromne emocje.
Nawet w dziełach charakteryzujących się chłodną kolorystyką można dostrzec dojmujące uczucie zimna, które pozbawia postacie ciepła i romantyzmu. Takie zestawienie barw i emocji sprawia, że twórczość Fałata jest wyjątkowo intrygująca i angażująca dla odbiorcy.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Maja Sokołowska | Bogumił Foland | Władysław Podkowiński | Leon Łochowski | Elżbieta Gaertner | Adelajda Truścińska | Michał Urbaniak | Mirosława Krajewska (1940–2023) | Małgorzata Drozd | Zofia Rozensztrauch | Tadeusz Kłoczewiak | Michaił Astangow | Aleksandra Domańska (reżyser) | Tomasz Konina | Paweł Althamer | Krzysztof Moskalewicz | Tadeusz Roman (malarz) | Krzysztof Umiński | Jagoda Stach | Waldemar ŚmigasiewiczOceń: Antoni Fałat