Maria Janowska

---

Życiorys

Maria Janowska, po ukończeniu szkoły średniej, zdecydowała się na podjęcie studiów związanych z bibliotekarstwem w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Warszawskiego. Jej edukacja trwała w latach 1975–1979. W 1979 roku obroniła pracę magisterską, której tematem były banki danych, ze szczególnym uwzględnieniem ich zastosowania w systemach zarządzania badaniami naukowymi.

W lutym 1980 roku rozpoczęła pracę w Urzędzie Patentowym RP, gdzie pracowała aż do grudnia 1988 roku. W trakcie swojego zatrudnienia w tej instytucji zyskała głębsze zainteresowanie procesami normalizacji. Z kolei od 1 stycznia 1989 roku Maria Janowska podjęła pracę w Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej, gdzie jej zadaniem było opracowanie zbiorów placówki. Już rok później, 1 listopada 1989 roku, dołączyła do zespołu w Bibliotece Narodowej, gdzie została zatrudniona w Instytucie Bibliograficznym. Tam objęła stanowisko kustosza, a w 1982 roku uzyskała tytuł starszego kustosza.

W latach 1992–1993 pełniła również funkcję kierownika Ośrodka Normalizacji. W 2002 roku, Maria objęła stanowisko kierownika Sekcji Opracowania Zbiorów w Bibliotece Instytutu Historycznego UW, aby po pięciu latach powrócić do Biblioteki Narodowej. Tym razem pracowała w Zakładzie Retrokonwersji Książek XX wieku.

W swojej pracy Maria Janowska kładła ogromny nacisk na normalizację, traktując ją jako kluczowy element swoich działań. Poświęciła wiele czasu na tłumaczenie i opracowywanie standardów opisu bibliograficznego. W rezultacie przygotowała projekty norm, które dotyczyły opisu różnorodnych publikacji, takich jak filmy, dokumenty kartograficzne czy materiały elektroniczne. W wspomnieniu opublikowanym po jej śmierci, Alina Nowińska podkreśla, że jednym z jej największych osiągnięć było dostosowanie międzynarodowych formatów USMARC/MARC 21 do polskich przepisów dotyczących katalogowania oraz opracowanie instrukcji dotyczących tworzenia rekordów haseł formalnych i tytułów serii w kartotekach wzorcowych w systemie INNOPAC w formacie USMARC.

Maria Janowska była również aktywną uczestniczką zagranicznych konferencji bibliotekarskich, a także reprezentowała Polskę w Komitecie Technicznym ISO TC/46 Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej. Kolejnym ważnym zagadnieniem, które pojawiało się w jej pracach, była kwestia licencji na dostęp do materiałów elektronicznych. Jej podejście do problemów bibliotek było zawsze ujęte w szeroki, międzynarodowy kontekst, co objawiało się nie tylko przez tłumaczenie artykułów na ten temat, ale także przez długotrwałą współpracę z „Bibliografią Analityczną Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej”, podczas której opracowała wiele analiz dotyczących aktualnych zjawisk i trendów w międzynarodowym bibliotekarstwie.

W 2008 roku Maria Janowska została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 22 listopada 2009 roku, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie, w kwaterze 298-2-7.

Najważniejsze prace

Maria Janowska jest autorką wielu znaczących prac z zakresu prawa autorskiego oraz bibliografii, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy w tych dziedzinach. Poniżej przedstawiamy zestawienie jej najważniejszych publikacji:

• Janowska M.: Informacja elektroniczna a prawo autorskie, EBIB, Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy, 1999 nr 7 (7),
• Janowska M.: Informacja elektroniczna a prawo autorskie, „Bibliotekarz”, 2000 nr 2, s. 22–23,
• Janowska M.: Pierwsze posiedzenie Grupy Serującej Projektem CELIP, Ryga 17–18 listopada 2000, Biuletyn Informacyjny – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Zarząd Główny, 2000 nr 3, s. 36–39,
• Janowska M.: Platforma użytkowników prawa autorskiego w Europie Środkowej i Wschodniej, Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej, 2000 nr 362, s. 41–45,
• Janowska M.: Gromadzenie publikacji elektronicznych – o czym należy pamiętać, EBIB, Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy, 2001 nr 1 (19),
• Janowska M.: Sprawozdanie z wyjazdu do Finlandii, Biuletyn Informacyjny – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Zarząd Główny, 2002 nr 1, s. 61–64,
• Madsen J.: Biblioteki w europejskiej perspektywie, „Bibliotekarz”, 2006 nr 9, s. 2–5,
• Watkin M.: Biblioteki w Europie w XXI wieku, „Bibliotekarz”, 2004 nr 12, s. 3–8,
• Janowska M.: Tytuł serii: zasady tworzenia rekordu kartoteki haseł wzorcowych, w Bibliotece Narodowej, Warszawa 2002,
• Janowska M.: Opis bibliograficzny artykułów: (interpretacja postanowień PN-N-01152), Warszawa 1997,
• Janowska M.: Opis bibliograficzny wydawnictw ciągłych: (interpretacja postanowień PN-N-01152-02), Warszawa 1996,
• Janowska M.: Hasło osobowe: wybór i zasady tworzenia w bibliografii narodowej i katalogach Biblioteki Narodowej, Warszawa 1998,
• Janowska M.: Rekord kartoteki wzorcowej haseł formalnych w formacie USMARC: instrukcja wypełniania w systemie INNOPAC, Warszawa 1999,
• Janowska M.: Adaptacja formatu USMARC do polskich zasad katalogowania: opis bibliograficzny i zasady wyboru haseł, Warszawa 2001.

---

Oceń: Maria Janowska

---