Maria Dziewulska

---

Życiorys

Maria Dziewulska, niezwykła postać w historii polskiej muzyki, w latach 1928–1933 kształciła się w zakresie teorii muzyki w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie, które to uczelnie prowadził Kazimierz Sikorski oraz Józef Turczyński. Na drodze swojego zawodowego rozwoju, w latach 1936–1937, podjęła samodzielne studia związane z reżyserią muzyczną, które miały miejsce w BBC oraz w wytwórni płyt Decca w Londynie.

W okresie od 1933 do 1939 Dziewulska angażowała się w szkolnictwo muzyczne, pracując jako pedagog w Wszechnicy Muzycznej oraz szkole muzycznej dla dzieci. Następnie, w latach 1945–1966, nauczała teorii muzyki na Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie przez pewien czas pełniła funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki i Dyrygentury oraz kierownika Katedry Kształcenia Słuchu.

Po przeprowadzce do Warszawy w 1966 roku, kontynuowała pracę na Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. W 1967 roku uzyskała tytuł profesora, prowadząc wykłady dotyczące kształcenia słuchu oraz kontrapunktu aż do 1981 roku. Warto wspomnieć, że od 1976 roku działała jako profesor emerytowany.

Maria Dziewulska zdobyła uznanie za swoje osiągnięcia kompozytorskie, uczestnicząc w licznych konkursach. W 1955 roku zdobyła II nagrodę za Kwartet smyczkowy nr 1 (1954) w Konkursie Związku Kompozytorów Polskich, z kolei w 1959 roku zdobyła I nagrodę za Missa in honorem S. Vincenti na chór mieszany z towarzyszeniem instrumentów dętych lub organów. W 1968 roku została wyróżniona za utwór Spotkania – Recontres na organy, na konkursie organizowanym przez Szczecińskie Towarzystwo Muzyczne.

Oprócz licznych nagród, takich jak Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci w 1956 roku oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w 1964 roku, Dziewulska była również laureatką Nagrody Ministra Kultury i Sztuki, którą otrzymała w latach 1965 i 1971 za szczególne osiągnięcia w dydaktyce oraz organizacji procesu wychowawczego.

Jako autorka i współautorka, przyczyniła się do rozwoju metod kształcenia słuchu, publikując istotne prace takie jak „Metodyka kształcenia słuchu” (PWM, Kraków 1948) oraz „Materiały do kształcenia słuchu”, napisane wspólnie z Aleksandrem Frączkiewiczem i Krystyną Palowską (PWM, Kraków 1963, 1980 – wyd. VI).

Od 1952 roku Dziewulska była również członkiem Związku Kompozytorów Polskich. Należy dodać, że jej ojciec, Stefan Dziewulski (1876-1941), był prawnikiem i ekonomistą, co świadczy o bogatym zapleczu intelektualnym, z którego pochodziła.

Ważniejsze kompozycje

Maria Dziewulska wyróżnia się w polskiej muzyce swoimi niepowtarzalnymi kompozycjami, które ukazują bogactwo kultury ludowej oraz różnorodność form muzycznych. Oto kluczowe dzieła, które zasługują na szczególne wyróżnienie:

• melodie ludowe na fortepian w wersji na 2 i 4 ręce (1948),
• Wyśli chłopcy, melodia ludowa kurpiowska przeznaczona na chór mieszany a cappella (1948),
• Cyrwona rutka, melodia ludowa kurpiowska dla chóru mieszane a cappella (1948),
• dwie pieśni kurpiowskie na chór oraz kapelę ludową (1949),
• Kujawiak i Oberek [wersja I] na dziecięcy zespół instrumentalny (1949),
• Kujawiak i Oberek [wersja II] dedykowane kapeli ludowej (1949),
• Wyszła na pole, kompozycja na chór żeński oraz kapelę ludową (1950),
• Piosenki kurpiowskie dla dzieci w układzie na chór unisono z fortepianem (1951),
• melodia na skrzypce i fortepian (1951),
• Sobótka [wersja I] dla chóru mieszane i kapeli ludowej (1952),
• suita mazowiecka, zbiór 5 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1952),
• tryptyk przeznaczony na chór mieszany oraz orkiestrę symfoniczną (1952),
• piosenka na fortepian (1952),
• Oberek na fortepian (1952),
• suita dolnośląska nr 1, składająca się z 5 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1953),
• suita dolnośląska nr 2,5 pieśni ludowych na chór mieszany a cappella (1953),
• Trzy piosenki dziecięce [wersja I] dla głosu dziecięcego i fortepianu (1954),
• Trzy piosenki dziecięce [wersja II] na chór mieszany a cappella (1954),
• Piosenki ludowe na chór dziecięcy w układzie 2- i 3-głosowym (1954),
• Kwartet smyczkowy nr 1 (1954),
• Tańce i piosenki dla dwojga skrzypiec (lub dwóch grup skrzypiec) (1955),
• Trzy preludia na fortepian (1955),
• Partita [wersja I] przeznaczona dla orkiestry szkolnej (1957),
• Partita [wersja II] dla małej orkiestry symfonicznej (1957),
• sinfonietta na małą orkiestrę symfoniczną (1957),
• Missa in honorem S. Vincenti na chór mieszany (głosy męskie i chłopięce) z akompaniamentem instrumentów dętych drewnianych lub organów (1958),
• wzloty na sopran i fortepian (1958),
• Rozmowy na fortepian (1958),
• Inwencje na fortepian (1959),
• Kwartet smyczkowy nr 2 (1960),
• Mruczanki Kubusia Puchatka (zeszyt I), zawierające 11 piosenek dla dzieci z akompaniamentem fortepianu (1961),
• Mruczanki Kubusia Puchatka (zeszyt II), 11 piosenek dla dzieci z fortepianem (1961),
• Stravaganza przeznaczona na skrzypce, klarnet, altówkę, 2 wiolonczele oraz 2 tom-tomy (1966),
• Kanon, łatwy utwór na fortepian (1967),
• Spotkania – Recontres, 5 utworów na organy (1968),
• Wszystko, pieśń na chór mieszany a cappella (1968),
• Pełnia, pieśń dla chóru mieszane a cappella (1969),
• Dwugłosy fletowe, krótkie utwory na 2 flety (1969),
• Sobótka [wersja II] dla chóru młodzieżowego i szkolnej orkiestry symfonicznej (1975),
• Sobótka [wersja III] na chór dziecięcy oraz zespół instrumentalny (1977),
• dwie piosenki kurpiowskie dla chóru dziecięcego i zespołu szkolnego (1977),
• Piosenki ludowe na chór głosów równych wraz z zespołem instrumentalnym (1978).

---

Oceń: Maria Dziewulska

---