Leopold Rutkowski

---

Życiorys

Leopold Rutkowski był synem Wiktora i Florentyny. Jego edukacja rozpoczęła się w gimnazjum, a następnie ukończył studia prawnicze. W czasie I wojny światowej przebywał w Kijowie, gdzie współpracował z Melchiorem Wańkowiczem w Centralnym Komitecie Obywatelskim Królestwa Polskiego w Rosji. Po wybuchu rewolucji październikowej w 1917 roku, doświadczył aresztowania oraz krótkiego osadzenia w więzieniu na Łubiance w Moskwie. W 1918 roku, kiedy Polska odzyskała niepodległość, Leopold Rutkowski w I połowie lat 20. objął stanowisko starszego referenta w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.

Następnie awansował na naczelnika Wydziału Politycznego MSW, gdzie brał czynny udział w procesie opracowywania ordynacji wyborczych do Sejmu i Senatu, publikując prace pt. Ordynacje wyborcze do Sejmu i do Senatu oraz inne normy prawne dotyczące wyborów do Sejmu i do Senatu (1928). Po zamachu majowym, postanowił odejść z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Od 1 maja 1927 do 1 września 1938 pełnił funkcję dyrektora administracyjnego oraz zastępcy naczelnego dyrektora Polskiego Czerwonego Krzyża. W tym okresie zrealizował wiele ważnych działań, takich jak organizowanie terenowych kół PCK, prowadzenie akcji charytatywnych oraz organizacja imprez artystycznych, z których zyski przeznaczone były na pomoc potrzebującym. Dwa z jego działań, które zasługują na szczególne wyróżnienie to broszury: Gazy, bomby a prawo (1932) oraz Polski Czerwony Krzyż. Istota, podstawy prawne, organizacja, zakres działalności, finanse (1934).

W trakcie II wojny światowej, Leopold Rutkowski był pierwszym szefem Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu RP w Londynie na kraj od lutego 1941 do lipca 1944. Jednakże w dniu 13 kwietnia 1945 roku, został aresztowany w Krakowie przez NKWD, następnie poddany więzieniu i przesłuchiwaniom w Moskwie na Łubiance, w związku z toczącym się procesem 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. W tej sprawie interweniował wicepremier Stanisław Mikołajczyk, co przyniosło mu ulgę i uwolnienie jesienią 1945 roku, jednak natychmiast po powrocie do kraju znowu został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa.

Skazany na dwa lata więzienia, trafił do zakładu karnego w Rawiczu. W wyniku interwencji Jakuba Bermana w 1946 roku uzyskał wolność, a niebawem objął stanowisko dyrektora bydgoskiego Oddziału Gospodarczego Zrzeszenia Samorządu Terytorialnego. Niestety, 15 czerwca 1949 w Bydgoszczy ponownie został zatrzymany, a następnie przewieziony do Warszawy, gdzie osadzono go w więzieniu mokotowskim.

W trakcie przesłuchań na ulicy Rakowieckiej w Warszawie, władze Polski Ludowej zamordowały Rutkowskiego 8 września 1949 roku. Jego ciało zostało potajemnie pochowane przez oprawców na terenie Cmentarza Wojskowego na Powązkach, w tzw. „Łączce”. Później prochy Rutkowskiego zostały ekshumowane i przeniesione do jego rodzinnego grobu na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 284a-6-13).

Rodzina

Leopold Rutkowski w 1916 roku wziął ślub z Joanną z Szafnickich (1888–1960). Para doczekała się syna Janusza (1922–1994), który był architektem oraz córki Teresy, zamężnej Mróz (1925–2010), będącej lekarzem-stomatologiem. Oboje brali udział w powstaniu warszawskim, a po zakończeniu wojny osiedli w Stanach Zjednoczonych.

Ordery i odznaczenia

Leopold Rutkowski, jako osoba o wyjątkowych zasługach, otrzymał wiele odznaczeń, które potwierdzają jego wkład w historię i rozwój kraju.

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 7 listopada 1925,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 2 maja 1923,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał 11 kwietnia 1939,
• Krzyż Armii Krajowej, przyznany pośmiertnie w 1970 roku.

---

Oceń: Leopold Rutkowski

---