Jan Ziółkowski, urodzony 10 lipca 1916 roku w Warszawie, to postać mająca istotne znaczenie w polskiej literaturze oraz historii wojskowej. Jego życie, zakończone 12 sierpnia 2014 roku, obfitowało w wiele wydarzeń, które wpłynęły na jego twórczość.
Był nie tylko utalentowanym prozaikiem, ale również pełnił rolę oficera Ludowego Wojska Polskiego, co nadało jego pisarskiej karierze dodatkowy kontekst i wymiar. Ziółkowski łączył literacką wrażliwość z doświadczeniem wojskowym, co widać w jego dziełach.
Życiorys
Jan Ziółkowski ukończył studia z zakresu historii na Wydziale PedagogicznymUniwersytetu Warszawskiego. Jego życie zawodowe rozpoczęło się w trudnych czasach, gdy brał udział w kampanii wrześniowej w 1939 roku. Podczas okupacji niemieckiej angażował się w tajne nauczanie oraz pełnił funkcję oficera Armii Krajowej. Zdecydował się również na aktywny udział w powstaniu warszawskim, co podkreśla jego patriotyzm i oddanie sprawie wolności. Po zakończeniu wojny, od 1945 roku, kontynuował służbę w Ludowym Wojsku Polskim.
Jego twórczość literacka rozpoczęła się po II wojnie światowej, w dobie socrealizmu. Choć nie uległ tej estetyce całkowicie, to jej wpływy są zauważalne w jego debiutanckiej powieści – obszernej trylogii historycznej zatytułowanej Homines novi, która przybliża wydarzenia związane z powstaniem Chmielnickiego oraz akcentuje kwestie „sprawiedliwości społecznej” postrzeganej z perspektywy komunistycznej. Warto dodać, że głównym bohaterem tej powieści jest chłop, co nadaje jej specyficzny kontekst społeczny. Niestety, powieść ta nie była wznowiona w późniejszych latach.
W kolejnych latach Ziółkowski zajął się tworzeniem powieści historycznych, które często zawierały elementy marynistyczne. Największą popularność zdobył dzięki powieści Kawaler Złotej Ostrogi, która była wielokrotnie wznawiana. Autor współpracował w tworzeniu dwóch powieści z żoną Marią Ziółkowską, która wcześniej nosiła nazwisko Niemirow. Maria sama była pisarką powieści dla młodzieży. Ziółkowscy pobrali się w 1965 roku, mając już swoje osiągnięcia literackie. Warto również zauważyć, że niektóre z jego powieści, o których Ziółkowski mówił publicznie, pozostały niewydane, pozostawiając tajemnicę wokół ich treści.
Twórczość
Jan Ziółkowski, uznany twórca, wyróżnia się bogatą i różnorodną twórczością literacką, która obejmuje zarówno poezję, jak i prozę. Jego pierwsze dzieła poetyckie datowane na 1947 rok oraz książki z różnych lat pokazują jego wszechstronność oraz zaangażowanie w eksplorację różnych tematów i stylów. Oto kilka kluczowych tytułów w jego dorobku literackim:
- Na bursztynowym brzegu (1947, poezja),
- Homines novi (1955, trylogia),
- Kapitan królewski (1961),
- Kawaler złotej ostrogi (1967, o Marku Jakimowskim),
- Nierządnicy żywot atłasowy (1972, o Agnieszce Machównie),
- Słońce idzie od Polski (1979),
- Tajemniczy żeglarz (1983),
- Złota przędza (1986, zbiór baśni),
- Grzechy ojca Stanisława (1993).
Współpraca Ziółkowskiego z Marią Ziółkowską przyniosła kolejne wartościowe pozycje:
- Rozbite lustro (1974),
- Złoty kolczyk (1975).
Przypisy
- Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „Stolica”. Rok XXXVII, Nr 20 (1793), s. 15, 01.08.1982 r. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 31.08.2024 r.]
- Stanisław S. Grabowski, Jan Ziółkowski - nieznany czy zapomniany?, „Przegląd Pruszkowski. Wydawnictwo Pruszkowskiego Towarzystwa Kulturalno-Naukowego.”, 01.2018 r.
- Ryszard Opara: Jan Ziółkowski - Polak, pisarz, oficer AK – nie żyje. 12.08.2014 r. [dostęp 16.11.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Wiesław Helak | Justyna Kopecka | Leonard Buczkowski | Daniel Strehlau | Leon Engelsberg | Tomasz Pacyński | Witold Kałuski | Joanna Kudelska | Zofia Noiret | Witold Łaszczyński | Anna Matysiak (aktorka) | Maria Czubaszek | Barbara Konarska | Jan Pęczak | Agnieszka Jaskółka | Bogdan Czyżewski | Paweł Łoziński | Józef Ignacy Kraszewski | Artur Szrejter | Agnieszka PajączkowskaOceń: Jan Ziółkowski