Joanna Maria Wierzbicka-Rusiecka, urodzona 23 maja 1931 roku w Warszawie, była osobą wybitną, której życie i działalność miały znaczący wpływ na polską kulturę i dziennikarstwo.
Wyjątkowo utalentowana, zmagała się nie tylko z wyzwaniami zawodowymi, ale także z reżimem PRL, w którym aktywnie angażowała się jako działaczka opozycji antykomunistycznej. Jej działalność w tej dziedzinie pokazała determinację i odwagę w trudnych czasach dla Polski.
Joanna Wierzbicka-Rusiecka zmarła 15 maja 2017 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w pamięci wielu ludzi, którzy śledzili jej osiągnięcia zarówno w dziennikarstwie, jak i w reżyserii filmów dokumentalnych.
Życiorys
Joanna Wierzbicka-Rusiecka w 1954 roku zakończyła edukację na Wydziale Filologii Rosyjskiej Uniwersytetu Warszawskiego. W ciągu kolejnych lat, od 1952 do 1959, jej kariera zawodowa związana była z Polskim Radiem, skąd jednak została zwolniona z powodu podjęcia próby publikacji artykułu w paryskiej „Kulturze”. Po tej sytuacji, do 1960 roku, pracowała w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Chińskiej, a następnie w redakcji „Gromady – Rolnika Polskiego” przez krótki czas w 1960 roku, zajmując się równocześnie pracami dorywczymi do 1962 roku.
W latach 1963-1986 Joanna Wierzbicka-Rusiecka była związana z Telewizją Polską, gdzie pełniła rolę reżysera filmów dokumentalnych, a w latach 1963-1969 zatrudniona była jako Igor Zakrzewski. Niestety, w 1986 roku utraciła pracę w telewizji. Jej zaangażowanie w działalność opozycji antykomunistycznej rozpoczęło się w 1982 roku, kiedy stała się współzałożycielką oraz redaktorką takich publikacji jak „Skrót” (1982), „Agencja Informacyjna „S” (AIS)” (1983-1984) oraz „Krajowa Agencja Terenowa (KAT)” (1984-1986).
W latach 1982-1983 zdołała zebrać oraz zredagować dokumenty przygotowane przez internowanych opozycjonistów, które później przesłała do Paryża. Publikacje te ukazały się w „Zeszytach Historycznych” pod tytułem „Głos zza muru”. Niestety, 15 czerwca 1986 roku Joanna została aresztowana przez Służbę Bezpieczeństwa w podziemnej drukarni wydawnictwa „KAT”. Zaledwie kilka dni później, 23 czerwca, została skazana w procesie grupy „KAT”, w skład której wchodzili m.in. Witold Bobryk, Danuta Karczewska, Przemysław Maksymiuk, Henryk Marchewka oraz Adam Maciejczyk, na 1,5 roku pozbawienia wolności. Po odbyciu kary osadzona została w Areszcie Śledczym Warszawa-Białołęka.
Na wolność wyszła na mocy amnestii w sierpniu 1986 roku, co umożliwiło jej wznowienie działalności w podziemiu. W latach 1987–1999Wobec tego zwiększyła swoją współpracę z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi, a w 1987 roku zrealizowała podziemny film dokumentalny poświęcony Adamowi Bieniu. Organizowała również tajne szkolenia związane z drukarstwem w 1988 roku.
W okresie od 1989 do 1992 roku Joanna powróciła do pracy w TVP jako reżyser filmów dokumentalnych. Równocześnie aktywnie działała w NSZZ „Solidarność” Ziemi Grajewskiej, a w 1989 roku była współzałożycielką czasopisma Ziemi Grajewskiej „Powiatówka”. Była również współwłaścicielką Agencji Filmowej Malwa oraz członkinią Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
W 2000 roku Joanna zainicjowała Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Braci Wagów w Tykocinie, a w latach 2002-2005 była zaangażowana w organizację Międzynarodowego Forum Ekologicznego Eko Raj. Jej osiągnięcia oraz działalność w obszarze kultury i sztuki zostały docenione, co znalazło odzwierciedlenie w odznaczeniu ją Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2009 roku. Po zakończeniu swojej drogi życiowej spoczęła w Trzciannem.
Twórczość
W latach 1963–2000 Joanna Wierzbicka-Rusiecka zrealizowała ponad sto różnorodnych filmów dokumentalnych, poruszając kwestie przyrodnicze, historyczne, a także tematy turystyczno-krajoznawcze oraz etnograficzne. Jej twórczość została doceniona poprzez liczne nagrody, które za nią przyznano.
Otrzymała wyróżnienia w prestiżowych konkursach:
- 1965 – Konkurs Filmów Turystycznych w Warszawie – Nagroda Specjalna za film „Ziemia Słowińców”,
- 1971 – Festiwal Filmów Krajoznawczych i Turystycznych w Warszawie – Nagroda Zarządu Głównego PTTK za film „Wakacje na tratwie”,
- 1978 – Przegląd Filmów o Sztuce w Zakopanem – Nagroda Zakopiańskich Warsztatów Wzorcowych za film „Sokólskie dywany”,
- 1991 – Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego w Łodzi – Nagroda za działalność popularyzatorską za film „Justyna i Bartek”,
- 1998 – Międzynarodowy Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego w Łodzi – Nagroda Główna ufundowana przez Prezydenta Miasta Łodzi za film „Biebrza”.
Przypisy
- a b Przemysław Maksymiuk, Korespondencje z Siedlec na łamach biuletynu Krajowej Agencji Terenowej wydawanego w podziemiu w latach 1984 –1986, [w]: „ Prace archiwalno – konserwatorskie”, z. 10, Siedlce 1997 r.
- Przemysław Maksymiuk, Korespondencje z województwa siedleckiego na łamach biuletynu Agencji Informacyjnej „Solidarność”, wydawanego w podziemiu w latach 1983-1984, s. 127-146, W: Prace Archiwalno - Konserwatorskie, zeszyt 11 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Marek Nowicki (dziennikarz) | Krzysztof Ibisz | Krzysztof Wągrodzki | Jerzy Wasiukiewicz | Wojciech Appel | Magdalena Jaworska | Daniel Singer | Edward Etler | Małgorzata Bocheńska | Tomasz Łysiak | Agnieszka Gozdyra | Jarosław Kulczycki | Ryszard Mossin | Grzegorz Kozak | Marcin Kołodziejczyk | Krzysztof Karwowski (dziennikarz telewizyjny) | Władysław Piotrowski (fotoreporter) | Bohdan Pawłowicz | Ryszard Doński | Gerhard GnauckOceń: Joanna Wierzbicka-Rusiecka