Artur Jacek Żmijewski, urodzony 26 maja 1966 roku w Warszawie, to wybitny polski artysta multimedialny, który zyskał uznanie w świecie sztuki za swoje oryginalne podejście do tematów krytycznych. Jest również redaktorem artystycznym kwartalnika „Krytyka Polityczna”, co podkreśla jego zaangażowanie w dyskusje dotyczące sztuki i polityki.
Żmijewski to kluczowa postać w ruchu sztuki krytycznej, a jego prace często wywołują kontrowersje oraz skłaniają do refleksji nad współczesnymi problemami społecznymi. Dbając o innowacyjność i dynamiczny rozwój, artysta współpracuje z Galerią Foksal, która jest jednym z najważniejszych miejsc prezentujących sztukę współczesną w Polsce.
Obecnie mieszka i pracuje w Warszawie, gdzie kontynuuje swoją twórczość, angażując się jednocześnie w dialog z innymi przedstawicielami sztuki oraz społecznościami lokalnymi. Jego działania artystyczne są dowodem na to, jak sztuka może wpływać na obszar publiczny, a także jak może być narzędziem refleksji nad rzeczywistością.
Życiorys
Artur Żmijewski jest wybitnym artystą współczesnym, który swoje pierwsze kroki w sztuce stawiał w latach 1990–1995, kiedy to studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W tym okresie był uczniem znakomitej pracowni „Kowalnia”, prowadzonej przez Grzegorza Kowalskiego. Po zakończeniu studiów jego zainteresowania skierowały się w stronę fotografii oraz instalacji, które uznał za bardziej odpowiednie dla współczesnych realiów artystycznych.
W latach 90. Żmijewski był jednym z wiodących przedstawicieli sztuki krytycznej. Jego działalność w tym okresie zwieńczył manifest „Stosowane sztuki społeczne”, w którym zaproponował nową formę społecznego zaangażowania artysty. Wspólnie z Moniką Zielińską oraz Katarzyną Kozyrą, w latach 1993–1997, prowadził pismo artystyczne „Czereja”, które stało się istotnym głosem w świecie sztuki.
Ważnym momentem w jego karierze było wystąpienie na Biennale w Wenecji w 2005 roku, gdzie reprezentował Polskę, prezentując pracę zatytułowaną Powtórzenie – „reenactment” eksperymentu profesora Zimbardo. Praca ta wzbudziła ogromne kontrowersje i była poddana ostrym krytykom.
Dwa lata później, w 2007 roku, Żmijewski opublikował zbiór wywiadów z artystami, który został zatytułowany „Drżące ciała”. Dodatkowo, w latach 2009–2011 był członkiem Rady Programowej Zachęty Narodowej Galerii Sztuki. We wrześniu 2010 roku objął stanowisko kuratora 7. Biennale Sztuki Współczesnej w Berlinie, które miało miejsce w 2012 roku.
Artur Żmijewski jest także związany z Fundacją Galerii Foksal, co dodatkowo podkreśla jego aktywność i znaczenie na współczesnej scenie artystycznej. Jego twórczość dąży do interakcji z widzem, wzywając go do refleksji nad kwestiami społecznymi oraz etycznymi.
Działalność artystyczna
Filmy
Artur Żmijewski, znany ze swojego wkładu w sztukę współczesną, stworzył wiele filmów, które odzwierciedlają jego unikalną wrażliwość artystyczną. Oto niektóre z jego kluczowych dzieł:
- 1995: Powściągliwość i praca (Temperance and Toil),
- 1996: Ja i AIDS (Me and AIDS),
- 1997: Ogród botaniczny ZOO (ZOO, The Botanic Garden),
- 1998: Oko za Oko (An Eye for an Eye),
- 1999: Berek (The Game of Tag),
- 2000: KR WP,
- 2000: Sztuka kochania (An Art of Love),
- 2001: Karolina (Caroline),
- 2001: Na spacer (Out for a Walk),
- 2001: Lekcja śpiewu 1 (Singing Lesson 1),
- 2001: Zeppelintribüne,
- 2003: Lekcja śpiewu 2 (Singing Lesson 2),
- 2003: Pielgrzymka (Pilgrimage),
- 2003: Nasz śpiewnik (Our Songbook),
- 2003: Itzik,
- 2003: Lisa,
- 2004: 80064,
- 2004: Rendez-vous,
- 2004: Zrób to sam (Do it Yourself),
- 2005: Powtórzenie (Repetition),
- 2005: Wybory.pl,
- 2006: Polak w szafie,
- 2007: Oni,
- 2007: Wybrane prace,
- 2009: Demokracje,
- 2010: Katastrofa.
Instalacje
Obok filmów, Żmijewski również realizował różnorodne instalacje, które wzbogacały przestrzeń artystyczną. Wśród nich znajdują się:
- 1994: Studia aktu (Nude Studies),
- 1995: 40 Szuflad (40 Drawers).
Performance
W ramach działalności performatywnej artysta zrealizował kilka intrygujących projektów, takich jak:
- 1993: Obszar wspólny, obszar własny (Public space, private space),
- 1994: Monologi do ludzi (Monologues to People).
Wystawy
Żmijewski miał wiele znaczących wystaw, które przyczyniły się do jego uznania na arenie międzynarodowej:
- 1995: Akty, Galeria a.r.t., Płock,
- 1995: Tożsamość Dzidzi, Galeria Przyjaciół A.R., Warszawa,
- 1996: Śpiew sardynek, Galeria a.r.t., Płock,
- 1998: Oko za oko, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
- 1999: Ausgewahlte Arbeiten, Galeria Wyspa, Gdańsk,
- 2000: Berek, Galeria a.r.t., Płock,
- 2001: Na Spacer, Galeria Foksal, Warszawa,
- 2003: Lekcja śpiewu 1 / Lekcja śpiewu 2, Fundacja Galerii Foksal, Warszawa,
- 2003: Singing lesson 2, Galerie für Zeitgenössische Kunst Leipzig, Lipsk (Niemcy),
- 2003: Singing lesson, Wilkinson Gallery, Londyn (Wielka Brytania),
- 2004: Artur Żmijewski. Selected Works 1998–2003, MIT List Visual Arts Center, Boston (USA),
- 2004: Artur Żmijewski, Centre d’art Contemporain de Bretigny, Brétigny-sur-Orge (Francja),
- 2005: Powtórzenie, Polski Pawilon na 51. Międzynarodowym Biennale w Wenecji, Wenecja (Włochy),
- 2005: Artur Żmijewski, Kunsthalle, Bazylea (Szwajcaria),
- 2009–2010: Projects 91: Artur Żmijewski, Museum of Modern Art, Nowy Jork, Stany Zjednoczone,
- 2020: Paweł Althamer, Artur Żmijewski – Pieśń ostateczna, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK.
Nagrody
Artur Żmijewski zdobył uznanie nie tylko za swoje dzieła, ale również za osiągnięcia w sztuce. Oto niektóre z jego nagród:
- W 2000 roku za film „Oko za oko” zdobył główną nagrodę na prestiżowej wystawie Guarene Arte we Włoszech,
- W lutym 2010 roku Żmijewski otrzymał amerykańską nagrodę Ordway, przyznawaną przez New Museum w Nowym Jorku,
- W 2013 roku został laureatem Nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy.
Przypisy
- Paweł Althamer, Artur Żmijewski - Pieśń ostateczna - Niezła sztuka - newsy [online], niezlasztuka.net [dostęp 09.03.2021 r.]
- Artur Żmijewski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 25.10.2021 r.]
- Dorota Jarecka. Żmijewski kuratorem Biennale w Berlinie. „Gazeta Wyborcza”, s. 15, 24.09.2010 r.
- Projects 91. [dostęp 13.01.2010 r.]
- Artur Żmijewski. „Co się stało raz nie stało się nigdy”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki Warszawa, 2005 r. ISBN 83-89145-65-2
- Artur Żmijewski laureatem nagrody Ordway
- Pełna baza wiedzy na tematy związane ze sztukami wizualnymi – magazyn – Culture.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Kapitan Nemo (wokalista) | Stefania Osińska | Stanisław Gabriel Kozłowski | Stanisław Ostoja-Chrostowski | Jan Młynarski | Mieczysław Kotarbiński | Magdalena Wołłejko | Dorota Lanton | Filipina Brzezińska | Tadeusz Wittlin | Halina Gallowa | Stanisław Miłaszewski | Grzegorz Daukszewicz | Ingrid Pitt | Jacek Kaczmarski | Andrzej Dębski | Wacław Szpakowski | Tomasz Gliński | Stanisława Gall-Kron | Aleksander SzukiewiczOceń: Artur Żmijewski (artysta)