Ewa Grodecka


Ewa Konstancja Grodecka, znana również pod pseudonimem „Magda”, przyszła na świat 15 lutego 1904 roku w Warszawie i odeszła 1 listopada 1973 roku w Pruszkowie.

Była uznanym doktoratem historii oraz działaczką harcerską, mającą znaczący wpływ na rozwój ruchu harcerskiego w Polsce. W ciągu swojej kariery pełniła funkcję instruktorki harcerskiej oraz osiągnęła tytuł harcmistrzyni Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP).

Życiorys

Ewa Grodecka przyszła na świat 15 lutego 1904 roku w Warszawie, w rodzinie Józefa Ksawerego oraz Katarzyny Stempkowskiej h. Suchekomnaty (1873–1966). W jej rodzinie było pięcioro rodzeństwa: Anna Katarzyna (1896–1979), Jerzy (1899–1982), Agnieszka Jadwiga (1907–1984), Adam (1908–1934) i Maciej (ur. 1910). W 1922 roku, po ukończeniu Państwowego Gimnazjum im. Emilii Plater w Warszawie, rozpoczęła studia na kierunku polonistyka na Uniwersytecie Warszawskim, które zakończyła w 1931 roku we Lwowie. Uzyskała doktorat z historii wychowania na podstawie rozprawy zatytułowanej Ruch oświatowy w Wielkim Księstwie Poznańskim w świetle czasopism polskich.

W 1921 roku Ewa założyła XV WDH-ek w Utracie (Piastów), pełniąc rolę komendantki V Hufca Mazowieckiego. W latach 1927–1929 sprawowała funkcję komendantki Chorągwi Mazowieckiej Harcerek. Od 1929 roku na stałe była związana z organizacją Przysposobienie Wojskowe Kobiet. Jako członkini Głównej Kwatery Harcerek ZHP, w latach 1930–1932 oraz 1938–1939 pełniła obowiązki redaktorki „Skrzydeł” – pisma dla instruktorek harcerskich. W okresie od 1932 do 1935 roku pracowała w szkole instruktorek na Buczu, była zastępczynią Naczelniczki Harcerek oraz kierowniczką Wydziału Organizacyjnego. Była odpowiedzialna za czytelnię oraz poradnię Głównej Kwatery ZHP.

Jej działania miały istotny wpływ na rozwój drużyn wędrowniczek oraz na kwalifikacje drużynowych, podharcmistrzyń i harcmistrzyń. Ewa Grodecka aktywnie angażowała się także w kursy dla dorosłych, biorąc udział w akcjach mających na celu zwalczanie analfabetyzmu. Dodatkowo, współpracowała z czasopismem „Iskry” i organizowała letnie kolonie dla dzieci ze szkół powszechnych.

W trakcie II wojny światowej pełniła rolę oficera AK i była członkinią Komendy Pogotowia Harcerek. Prowadziła dom dla dzieci ofiar wojny w Skolimowie, a także internat dla dziewcząt w Warszawie. W stopniu kapitana ps. „Magda” uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu wojny organizowała wsparcie dla osieroconych dzieci, a w latach 1953–1962 pracowała w Polskim Związku Niewidomych w Warszawie.

Niestety, 18 października 1973 roku w Piastowie Ewa Grodecka została potrącona przez motocyklistę. W wyniku odniesionych obrażeń zmarła 1 listopada 1973 roku w szpitalu kolejowym w Pruszkowie. Ostatecznie spoczęła w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 84-4-19,20). Materiały archiwalne dotyczące Ewy Grodeckiej są przechowywane w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-154.

Odznaczenia

Ewa Grodecka jest zasłużoną osobą, której działalność została doceniona przez różne instytucje. Wśród odznaczeń, które otrzymała, znajdują się:

  • Krzyż Armii Krajowej,
  • Złota Odznaka Honorowa Polskiego Związku Niewidomych, przyznana w 1969 roku.

Publikacje

Ewa Grodecka jest autorką wielu ważnych dzieł, które znacząco przyczyniły się do rozwoju literatury i metodologii w harcerstwie oraz innych dziedzinach.

  • Ćwiczenia i gry. Praca zbiorowa w opracowaniu Ewy Grodeckiej i Jadwigi Zwolakowskiej. Warszawa 1930,
  • Tropem zastępu „Żurawi”. Katowice 1933,
  • Rzeka. Katowice 1935,
  • Nasze siostry, nasze patronki. Cz. I-III. Warszawa 1937,
  • O metodzie harcerskiej i jej stosowaniu. Warszawa 1937,
  • Pierwsze ćwierćwiecze Harcerstwa Żeńskiego. Materiały do historii. Cz. I 1911–1914. Warszawa 1937; Cz. II Służba wojenna 1. Warszawa 1938; Cz. III Służba wojenna 2. Warszawa 1938; Cz. IV Służba wojenna 3. Warszawa 1938,
  • Bucze Harcerskie. Warszawa 1938,
  • Historia niewidomych polskich w zarysie. 1960.

Przypisy

  1. Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 15.03.2024 r.]
  2. Ewa Konstancja Grodecka [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 22.11.2021 r.]
  3. Cmentarz Stare Powązki: GRODECCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 05.11.2019 r.]

Oceń: Ewa Grodecka

Średnia ocena:4.49 Liczba ocen:16