Danny Kaden, a właściwie Daniel Kirschenfinkel, to postać, która zapisała się w historii polskiego kina. Urodził się 10 czerwca 1884 roku w Warszawie, gdzie również spędził swoje ostatnie chwile życia, zmarł w 1942 roku.
Był wszechstronnie utalentowanym artystą, którego działalność obejmowała wiele dziedzin sztuki filmowej – od aktorstwa, przez scenopisanie, aż po reżyserię oraz produkcję filmową.
Życiorys
Danny Kaden przyszedł na świat w polsko-żydowskim małżeństwie Markusa oraz Ewy Kirschenfinkel. Po ukończeniu Gimnazjum Wojciecha Górskiego w 1902 roku, jego dalsza edukacja doprowadziła go do Niemiec, gdzie w 1907 roku podjął naukę języka niemieckiego.
Jego przygoda z aktorstwem rozpoczęła się w 1910 roku, kiedy to przypadkowo zagrał węgierskiego skrzypka w jednoaktowym filmie „Serwus Brzezina”. Od tego momentu zaczął występować w niemieckich produkcjach filmowych, przyjmując pseudonim „Nunek Danuky”. Z zaledwie kilku lat udało mu się zdobyć status pierwszo- i drugoplanowego aktora, a następnie stał się powszechnie znanym komikiem.
Wypracował oryginalną postać, która charakteryzowała się temperamentem i dobrą duszą, a jego niepowtarzalna aparycja przyciągała uwagę widzów. Szybko zdobył popularność na arenie międzynarodowej i stał się jedną z największych gwiazd wytwórni Uranus.
Podczas I wojny światowej, z uwagi na swoje pochodzenie z zaboru rosyjskiego, miał trudności ze znalezieniem zatrudnienia. W rezultacie zaczął produkować filmy dla niemieckich wytwórni filmowych. Po wojnie, w 1919 roku, powrócił do Warszawy, gdzie stworzył Warsztatową Kinematograficzną Spółkę Akcyjną dzięki wsparciu UFA, jednocześnie rozwijając swoje umiejętności aktorskie.
W 1922 roku założył własną wytwórnię filmową „Kaden-Film”, chociaż firma ta tragicznie upadła w krótkim czasie. Po tej porażce skupił się na organizacji polskiego środowiska filmowego oraz jego struktury. Był jedną z kluczowych postaci w grupie założycieli Polskiego Związku Przemysłowców Filmowych, a jego zaangażowanie w tej organizacji uczyniło go czołowym działaczem zasiadającym w jej zarządzie.
W 1935 roku dołączył do grona właścicieli oraz dyrektorów „Atelier i Laboratorium Sfinks”. Niestety, wybuch II wojny światowej zakończył działalność jego firmy. 20 października 1940 roku został przymusowo przesiedlony do getta wraz z żoną, gdzie zmarł bądź zginął w 1942 roku.
Filmografia
Reżyser
|
|
Aktor
|
|
Scenarzysta
|
|
Producent
|
|
Kompozytor
W 1918 roku Danny Kaden skomponował muzykę do filmu Das blonde Vergnügen.
Przypisy
- Izabela Żukowska, Faustyna Toeplitz-Cieślak: Sfinks – wizjonerzy i skandaliści kina: Prószyński i S-ka, 2016 r. ISBN 978-83-8069-321-0.
- Warszawska Kinematograficzna S.A., Historyczne Papiery.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Wojciech Karpiński | Zdzisław Dębicki | Władysław Roguski | Irena Lorentowicz | Wojciech Wilski | Ryszard Matuszewski (literat) | Jerzy Złotnicki | Andrzej Maria Marczewski | Maria Pomianowska | Stefan Kiedrzyński | Tomasz Budyta | Andrzej Bieniasz (aktor) | Jerzy Dąbkowski | Bonus RPK | Krzysztof Poliński | Marian Tatarkiewicz | Maciej Musiał (aktor) | Józef Lejtes | Małgorzata Starowieyska | Helena KitajewiczOceń: Danny Kaden