Antoni Burkot


Antoni Filip Burkot, znany również pod pseudonimem Mnich, urodził się 25 maja 1871 roku w Warszawie, a zmarł 3 lutego 1945 roku w Wodzisławiu. Był to człowiek o wielu talentach i pasjach, który wyróżniał się w swoim środowisku.

Jako drukarz, Burkot przyczynił się do rozwoju lokalnej kultury i zakładów prasowych, pełniąc kluczową rolę w kręgach artystycznych i literackich Warszawy. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do pracy w drukarni, lecz obejmowała również zaangażowanie w ruchy społeczne.

Był aktywnym działaczem związkowym oraz członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), co podkreśla jego przywiązanie do idei społecznych i dążenia do poprawy warunków życia robotników. Burkot był także pierwszym lokatorem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, co świadczy o jego pionierskim podejściu do współpracy i innowacji w zakresie mieszkalnictwa.

Życiorys

Antoni Burkot był synem rzemieślnika Walentego. Po ukończeniu czterech klas gimnazjum w Warszawie, zmuszony przez sytuację zdrowotną ojca do przerwania nauki, rozpoczął praktykę w drukarni „Gazety Handlowej”. Jego zaangażowanie w działalność socjalistyczną było wyraźne, szybko stał się członkiem różnych kółek socjalistycznych. W 1891 roku dołączył do Polskiej Socjalno-Rewolucyjnej Partii „Proletariat”. Rok później był jednym z założycieli nielegalnej organizacji drukarzy, gdzie objął funkcję w zarządzie. W maju 1892 roku, podczas drukowania odezw w związku z „buntem łódzkim”, został aresztowany przez żandarmerię i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Na wolność wyszedł w grudniu tego samego roku po wpłaceniu kaucji, a na początku 1893 udał się do Paryża, gdzie zaocznie skazano go na rok więzienia w trybie administracyjnym.

Podczas swojego pobytu za granicą, w listopadzie 1894 roku, Antonii wstąpił do paryskiej sekcji Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. W 1897 roku, na polecenie Związku, wyjechał do Anglii, aby zastępować Stanisława Wojciechowskiego podczas jego częstych wyjazdów jako emisariusza do kraju. Pracował jako zecer w rosyjskich wydawnictwach na emigracji, a od 1901 roku w drukarni „Przedświtu”. W czasie nieobecności Wojciechowskiego zajmował się również jego schorowaną żoną.

W 1905 roku Burkot odwiedził Kraków, a następnie nielegalnie przeszedł do zaboru rosyjskiego. W czerwcu tegoż roku zorganizował nielegalną drukarnię w Łodzi. Od 1907 roku kontynuował pracę w Warszawie, a od stycznia 1908 roku był związany z Polskim Związkiem Drukarzy, Odlewaczy Czcionek i Pokrewnych Zawodów. W listopadzie 1911 roku, w wyniku działań związanych z akcjami strajkowymi, został na krótko aresztowany. W 1916 roku reprezentował PPS w Radzie Miejskiej w Warszawie.

Po zakończeniu I wojny światowej, Burkot był przewodniczącym Zarządu Związku Zawodowego Drukarzy i Pokrewnych Zawodów w Polsce. Od 1928 do 1936 pełnił funkcję wiceprezesa, a później ponownie prezesa związku. Przez wiele lat był również członkiem zarządu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Dnia 9 stycznia 1927, w gronie pierwszych dwudziestu ośmiu lokatorów, odebrał pierwszy klucz do mieszkania przy placu Wilsona.

W czasie okupacji hitlerowskiej Burkot wstąpił do konspiracyjnej Rady Zawodowej oraz został członkiem PPS-WRN. Podjął się szeregu działań, w tym fałszowania dokumentów oraz stempli urzędowych. Od 1942 roku służył w milicji PPS na Żoliborzu, a w czasie powstania warszawskiego prowadził działania na rzecz aprowizacji ludności cywilnej. Po upadku powstania, podobnie jak inni cywile, został wysiedlony do wsi Krężoły, zlokalizowanej w powiecie jędrzejowskim. Zmarł w lutym 1945 roku w wyniku wycieńczenia w pobliżu Wodzisławia i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 10A-5-28).

W 1932 roku odznaczono go Krzyżem Niepodległości.

Przypisy

  1. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  2. Żanna Kormanowa: Postępowe tradycje inteligencji zoliborskiej. W: Żoliborz. Wczoraj. Dziś. Jutro. Wyd. I. Warszawa: Książka i Wiedza, 01.01.1970 r.
  3. Stanisław Wojciechowski: Moje Wspomnienia. Wyd. I. Lwów: 1938 r.

Oceń: Antoni Burkot

Średnia ocena:4.66 Liczba ocen:15